Diễn đàn Vietnam R&D Forum 2025: Thúc đẩy chiến lược đầu tư nghiên cứu và phát triển

Với chủ đề “Thúc đẩy tương lai của Việt Nam thông qua đầu tư R&D chiến lược", diễn đàn nhằm xây dựng một chiến lược nghiên cứu và phát triển (R&D) quốc gia hiệu quả, dựa trên hợp tác quốc tế và chính sách đổi mới sáng tạo, thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tri thức.

GS-TS. Nguyễn Đức Khương - Chủ tịch AVSE Global nhấn mạnh, điểm nổi bật của diễn đàn là tập trung vào các giải pháp có thể triển khai, nhằm chuyển hóa tri thức quốc tế thành hành động cụ thể phù hợp với điều kiện Việt Nam. Ông kỳ vọng đây không chỉ là nơi chia sẻ ý tưởng mà còn là không gian kiến tạo hành động, qua đó đề xuất khung chính sách để R&D thực sự đi vào cuộc sống, giúp doanh nghiệp vươn ra toàn cầu.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Trung Kiên, diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ với những cải tổ về hệ thống chính trị. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là nền tảng phát triển chủ đạo. Việc đặt mục tiêu nâng đầu tư cho R&D lên 2% GDP vào năm 2030 cho thấy quyết tâm chiến lược của Việt Nam trong xây dựng một nền kinh tế tri thức.

Ông Kiên cho rằng R&D là nền tảng để khoa học và công nghệ tạo ra giá trị thực tiễn. Nếu không có R&D, đổi mới sáng tạo khó có thể lan tỏa và tác động tới đời sống kinh tế - xã hội. Do đó, việc diễn đàn tập trung vào R&D là đúng hướng và rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Trung Kiên phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: TTXVN

Diễn đàn cũng là cơ hội để các địa phương chia sẻ mô hình kết nối hiệu quả giữa nghiên cứu, phát triển và ứng dụng, từ đó xây dựng các giải pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng.

Ba nội dung trọng tâm được tập trung thảo luận tại diễn đàn gồm:

Lộ trình R&D Việt Nam 2025-2030, với trọng tâm là cơ chế ưu đãi tài chính, kết nối chuyên gia, thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp và đại học;

Khung chính sách quốc gia về R&D, với các đề xuất thành lập Hội đồng R&D Quốc gia, chính sách đãi ngộ nhân tài và ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư R&D;

Kế hoạch hành động đầu tư theo ngành, hướng đến hình thành các khu kinh tế đặc biệt (SEZs) chuyên biệt cho R&D, phát triển quỹ đầu tư và đào tạo chuyên môn.

Tại diễn đàn, các chuyên gia cũng đề xuất báo cáo chính sách và thiết lập cơ sở dữ liệu chuyên gia R&D, nhằm phục vụ việc xây dựng chiến lược dài hạn cho các ngành công nghiệp trọng điểm. Mục tiêu đặt ra là nâng đầu tư R&D lên 2% GDP vào năm 2030 - một bước tiến lớn so với hiện tại.

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới năm 2024, tỷ lệ chi cho R&D tại Việt Nam mới đạt 0,43% GDP (năm 2021), tăng nhẹ so với mức 0,3% năm 2013 nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình 2-4% của các quốc gia phát triển. Việt Nam hiện còn gặp nhiều thách thức như thiếu liên kết đại học - doanh nghiệp, chưa tận dụng hiệu quả chất xám toàn cầu, và còn khoảng cách lớn trong làm chủ công nghệ.

Vietnam R&D Forum 2025 vì vậy hướng đến 5 mục tiêu cốt lõi: Thiết lập cơ chế kết nối dài hạn cho hợp tác R&D; thúc đẩy chuyển giao và thương mại hóa kết quả nghiên cứu; xây dựng chiến lược R&D quốc gia dựa trên sáng kiến thực tiễn; định vị Việt Nam là trung tâm R&D mới nổi trong khu vực ASEAN; và kiến tạo hệ sinh thái R&D năng động, hội nhập, bền vững.

Diễn đàn sẽ diễn ra đến hết ngày 31/7, được kỳ vọng là nền tảng quan trọng để Việt Nam thúc đẩy hợp tác liên ngành, liên khu vực và liên quốc gia trong nghiên cứu và phát triển, hướng tới một tương lai kinh tế dựa trên tri thức và sáng tạo.

Kim Ngân