Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 8-13/9

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế

Mỹ: Chứng khoán tăng. Lạm phát tháng 8 vẫn cao nhưng khó cản bước Fed hạ lãi suất

Hầu hết các chỉ số chứng khoán lớn của Mỹ khép lại tuần qua trong sắc xanh, trước thềm cuộc họp chính sách tiền tệ ngày 16-17/9 của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), với thị trường gần như chắc chắn rằng Fed sẽ hạ lãi suất.

Tâm lý hứng khởi xung quanh làn sóng bùng nổ trí tuệ nhân tạo (AI), được củng cố bởi thông báo nâng mạnh dự báo lợi nhuận của Oracle nhờ hàng loạt hợp đồng AI lớn cũng góp phần hỗ trợ thị trường.

Chỉ số Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq Composite đều thiết lập mức đỉnh lịch sử trong tuần, dù Dow Jones và S&P 500 có sự điều chỉnh nhẹ trong phiên giao dịch yên ắng cuối tuần. Chỉ số Russell 2000 cũng tiếp tục đi lên, ghi nhận tuần tăng thứ sáu liên tiếp.

Theo số liệu công bố ngày thứ Năm từ Cục Thống kê Lao động (BLS), chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 2,7% của tháng 7. CPI lõi (không bao gồm thực phẩm và năng lượng) tăng 3,1% cùng kỳ.

Trong khi đó, chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 8 - thước đo lạm phát tại khâu bán buôn - bất ngờ chậm lại, chỉ còn tăng 2,6% so với 3,1% tháng trước. Tuy nhiên, PPI lõi tăng nhẹ lên 2,8% từ 2,7% của tháng 7.

Dù lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu dài hạn 2% của Fed, thị trường nhìn chung kỳ vọng cơ quan này sẽ hạ lãi suất tại cuộc họp tới, do các tín hiệu suy yếu trên thị trường lao động.

Sau báo cáo việc làm tháng 8 kém tích cực, Bộ Lao động cho biết số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tuần kết thúc ngày 6/9 lên tới 263.000, mức cao nhất kể từ tháng 10/2021. BLS cũng điều chỉnh số liệu việc làm trong giai đoạn 12 tháng tính đến tháng 3/2025, cho thấy có ít hơn 911.000 việc làm so với ước tính ban đầu.

Ở thông tin khác, theo kết quả sơ bộ của khảo sát Đại học Michigan, chỉ số niềm tin tiêu dùng tháng 9 giảm xuống 55,4 điểm từ 58,2 điểm của tháng 8, dù vẫn cao hơn mức đáy hồi tháng 4-5.

Theo Giám đốc khảo sát tiêu dùng Joanne Hsu, người tiêu dùng ghi nhận “nhiều điểm yếu của nền kinh tế, bao gồm rủi ro gia tăng đối với điều kiện kinh doanh, thị trường lao động và lạm phát”, trong khi chính sách thương mại tiếp tục là tâm điểm. Kỳ vọng lạm phát 1 năm tới giữ nguyên ở mức 4,8%, còn kỳ vọng dài hạn tăng tháng thứ hai liên tiếp, lên 3,9%.

Trong khi đó, trái phiếu kho bạc Mỹ ghi nhận tuần tăng giá, với lợi suất dài hạn giảm, trong khi lợi suất ngắn hạn gần như đi ngang. Các số liệu kinh tế, đặc biệt là báo cáo CPI hôm thứ Năm, là động lực chính cho biến động đường cong lợi suất. Ngoài ra, các phiên đấu giá trái phiếu chính phủ cũng thu hút nhu cầu mạnh, cho thấy sức hấp dẫn của nợ công Mỹ vẫn lớn.

Trên thị trường tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp Mỹ hạng đầu tư vượt trội so với trái phiếu kho bạc, trong khi trái phiếu lợi suất cao cũng tăng giá, nhờ kỳ vọng lãi suất sẽ sớm được cắt giảm.

Châu Âu: Chứng khoán đi lên. ECB giữ nguyên lãi suất, nâng nhẹ dự báo

Tính theo đồng nội tệ, chỉ số toàn châu Âu STOXX Europe 600 tăng 1,03%, được hỗ trợ bởi kỳ vọng Fed sắp hạ lãi suất. Các chỉ số lớn đều khởi sắc: FTSE MIB của Ý tăng 2,30%, CAC 40 của Pháp tăng 1,96%, DAX của Đức nhích 0,43%, còn FTSE 100 của Anh tăng 0,82%.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) giữ lãi suất ở mức 2% như dự báo. Chủ tịch Christine Lagarde nhấn mạnh khu vực đồng euro “đang ở vị thế thuận lợi” với lạm phát đạt 2%. ECB đồng thời nâng nhẹ dự báo lạm phát và tăng trưởng năm nay, được thị trường hiểu là tín hiệu chấm dứt chu kỳ nới lỏng. ECB hiện dự báo lạm phát 2,1% năm 2025 và 1,7% năm 2026, tăng trưởng năm 2024 đạt 1,2% so với mức 0,9% trước đó. Tuy nhiên, dự báo tăng trưởng 2026 được hạ xuống 1% từ 1,1% do lo ngại nhu cầu toàn cầu suy giảm.

Ông Tomasz Wieladek, chiến lược gia vĩ mô châu Âu cho rằng thị trường đang quá “diều hâu” khi coi nới lỏng đã kết thúc. Theo ông, rủi ro vẫn còn và ECB có thể buộc phải hạ lãi suất thêm một lần nữa vào tháng 3/2026, nếu tác động từ thuế quan Mỹ, bất ổn chính trị Pháp và xu hướng tăng giá của đồng euro gây sức ép lên tăng trưởng.

Tại Đức, xuất khẩu trong tháng 7 bất ngờ giảm 0,6% so với tháng trước, do nhu cầu từ Mỹ – đối tác thương mại lớn nhất – lao dốc 7,9% vì tác động thuế quan. Ngược lại, xuất khẩu sang các nước EU tăng 2,5%.

Sản lượng công nghiệp Đức cùng tháng tăng 1,3%, vượt nhẹ dự báo đồng thuận. Tuy nhiên, đơn đặt hàng nhà máy lại giảm mạnh 2,9% sau điều chỉnh mùa vụ và lịch.

Tại Anh, GDP không đổi so với tháng trước, sau khi tăng 0,4% trong tháng 6. Dịch vụ và xây dựng tăng nhẹ, nhưng sản xuất chế tạo giảm sâu 1,3% đã xóa sạch phần tăng trưởng, khiến tốc độ tăng trưởng quý lùi xuống 0,2% từ 0,3%.

Trong khi đó, Pháp có tân Thủ tướng mới khi Tổng thống Emmanuel Macron bổ nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng trung dung Sebastien Lecornu làm Thủ tướng, thay ông Francois Bayro, người vừa thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm về ngân sách giảm nợ, dẫn tới sự sụp đổ của chính phủ.

Nhật Bản: Chứng khoán Nhật tăng mạnh, nhà đầu tư chờ chính sách tài khóa mới

Thị trường cổ phiếu Nhật Bản khép lại tuần qua với đà tăng tích cực, khi chỉ số Nikkei 225 tăng 4,07% và TOPIX rộng hơn tăng 1,78%. Nhà đầu tư dường như phản ứng khá điềm tĩnh trước thông báo của Thủ tướng Shigeru Ishiba về kế hoạch từ chức, sau khi Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền chịu hai thất bại lớn trong vòng 12 tháng. LDP sẽ tổ chức bầu cử lãnh đạo khẩn cấp vào ngày 4/10, với trọng tâm giới đầu tư là việc người kế nhiệm Ishiba có áp dụng chính sách tài khóa mở rộng hơn hay không, bao gồm cả khả năng cắt giảm thuế thu nhập và thuế tiêu dùng.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm nhích lên 1,58% từ 1,57% cuối tuần trước. Đồng yên giao dịch quanh ngưỡng 147 JPY/USD.

Một số ý kiến cho rằng bất ổn chính trị có thể khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) trì hoãn lộ trình thắt chặt chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn giữ quan điểm BoJ có thể tiếp tục nâng lãi suất trong năm nay, miễn là diễn biến kinh tế và lạm phát đi đúng kịch bản dự báo. BoJ dự kiến công bố chính sách tiếp theo ngày 19/9, với kỳ vọng rộng rãi rằng cơ quan này sẽ giữ nguyên lãi suất để đánh giá tác động lan tỏa từ thuế quan Mỹ.

Số liệu điều chỉnh cho thấy tăng trưởng GDP Nhật Bản quý II/2025 cao hơn nhiều so với ước tính ban đầu. Nền kinh tế tăng trưởng 2,2% (theo năm hóa) trong quý II, so với mức 1,0% công bố sơ bộ và sau khi tăng 0,6% quý I. Điều chỉnh tăng chủ yếu nhờ tiêu dùng tư nhân cải thiện mạnh hơn dự kiến, được hỗ trợ bởi các biện pháp của chính phủ nhằm giảm thiểu tác động từ giá lương thực và năng lượng leo thang.

Trung Quốc: Chứng khoán tăng. Áp lực giảm phát tiếp tục đè nặng lên nền kinh tế

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục khởi sắc, khi tâm lý lạc quan của giới đầu tư cá nhân duy trì mạnh mẽ. Chỉ số CSI 300 tăng 1,38% và Shanghai Composite tăng 1,52% (theo đồng nội tệ), theo FactSet. Tại Hồng Kông, chỉ số Hang Seng tăng 3,82%.

Đà tăng này không xuất phát từ lợi nhuận doanh nghiệp hay dữ liệu kinh tế cải thiện, mà chủ yếu nhờ thanh khoản nội địa dồi dào, khi các hộ gia đình nhiều tiền mặt tìm kiếm lợi suất cao hơn trong bối cảnh lãi suất thấp và thiếu lựa chọn đầu tư hấp dẫn. Bên cạnh đó, những bước tiến trong trí tuệ nhân tạo và chiến dịch “chống cạnh tranh tiêu cực” (anti-involution) của chính phủ nhằm cắt giảm dư thừa công suất và hạn chế cuộc chiến giá trong nhiều ngành đã nâng đỡ tâm lý thị trường.

Hôm thứ Năm, chỉ số CSI 300 ghi nhận mức tăng trong ngày mạnh nhất kể từ tháng 3, theo Bloomberg, được dẫn dắt bởi nhóm cổ phiếu công nghệ trong nước, những doanh nghiệp được kỳ vọng hưởng lợi nhiều nhất từ chính sách thúc đẩy công nghệ tự chủ của Bắc Kinh.

Trên phương diện kinh tế vĩ mô, dữ liệu mới cho thấy áp lực giảm phát vẫn dai dẳng. Chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 8 giảm 2,9% so với cùng kỳ, tháng thứ 35 liên tiếp ở vùng âm, nhưng mức giảm đã hẹp lại so với -3,5% của tháng 7. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lần đầu âm trở lại sau ba tháng, giảm 0,4% so với cùng kỳ, mức giảm lớn hơn dự báo chủ yếu do giá lương thực hạ.

Khác với hầu hết các nền kinh tế phương Tây, Trung Quốc đã trải qua ba năm liên tiếp giảm phát, và chính phủ gặp nhiều khó khăn trong nỗ lực đảo ngược xu hướng này. Sức cầu nội địa yếu, bắt nguồn từ khủng hoảng bất động sản kéo dài nhiều năm, khiến triển vọng phục hồi bền vững của giá cả trở nên mong manh.

Thổ Nhĩ Kỳ: Ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất nhưng cam kết duy trì chính sách tiền tệ chặt chẽ

Trong cuộc họp chính sách tiền tệ thường kỳ ngày thứ Năm, Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ quyết định hạ lãi suất repo kỳ hạn một tuần thêm 250 điểm cơ bản, từ 43,0% xuống 40,5%. Động thái này nhỏ hơn so với mức tăng 300 điểm cơ bản hồi cuối tháng 7. Đồng thời, cơ quan này cũng hạ lãi suất cho vay qua đêm từ 46,0% xuống 43,5% và lãi suất tiền gửi qua đêm từ 41,5% xuống 39,0%.

Trong thông cáo sau cuộc họp, nhà hoạch định chính sách cho biết xu hướng cơ bản của lạm phát “đã chậm lại” trong tháng 8. Thực tế, lạm phát tính theo năm trong tháng 8 ở mức khoảng 33%, giảm nhẹ so với 33,5% của tháng 7. Họ nhận định “cầu trong nước cuối cùng vẫn yếu” với “điều kiện cầu…ở mức tạo ra xu hướng giảm phát”, song cũng cảnh báo rằng “giá lương thực và dịch vụ với độ trễ cao” tiếp tục gây áp lực lên lạm phát và còn nhiều rủi ro đối với tiến trình giảm phát.

Mặc dù việc hạ lãi suất chuẩn cho thấy sự nới lỏng nhẹ điều kiện tài chính, nhưng lạm phát vẫn ở mức cao và lãi suất thực (tính bằng cách lấy lãi suất danh nghĩa trừ lạm phát) vẫn dương. Các nhà hoạch định chính sách tái khẳng định sẽ duy trì lập trường tiền tệ chặt chẽ cho tới khi đạt được ổn định giá cả.

Chile: Ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất, theo dõi sát xu hướng lạm phát lõi gia tăng

Trong cuộc họp chính sách ngày thứ Ba, Ngân hàng Trung ương Chile quyết định giữ nguyên lãi suất chính sách ở mức 4,75%. Quyết định này được đưa ra với sự đồng thuận tuyệt đối của Hội đồng, và phù hợp với kỳ vọng của thị trường.

Theo thông cáo sau cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách thừa nhận rằng thuế quan của Mỹ “đã dẫn tới sự thay đổi đáng kể trong các dòng chảy thương mại… khiến việc đánh giá tác động trung hạn tới hoạt động và lạm phát ở các nền kinh tế trở nên khó khăn”.

Tại Chile, ngân hàng trung ương ghi nhận “cầu trong nước tăng mạnh hơn dự báo” trong khi thị trường lao động vẫn thể hiện “tín hiệu trái chiều,” như “tốc độ tạo việc làm chậm nhưng tiền lương vẫn tăng mạnh”.

Về áp lực giá cả, cơ quan này cho biết lạm phát toàn phần tiếp tục giảm, nhưng lạm phát lõi lại cao hơn dự báo. Họ cũng điều chỉnh kỳ vọng rằng lạm phát lõi trong năm tới sẽ cao hơn mức dự báo công bố hồi tháng 6. Cuối cùng, Ngân hàng Trung ương Chile quyết định giữ nguyên lãi suất, song cảnh báo xu hướng gia tăng của lạm phát lõi cần được “theo dõi chặt chẽ cả về diễn biến và các yếu tố cơ bản”.

Đại Hùng