Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 13-18/10

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế

Mỹ: Quan chức Fed phát tín hiệu tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ

Thị trường chứng khoán Mỹ kết thúc tuần qua trong sắc xanh, lấy lại đà sau đợt bán tháo mạnh vào thứ Sáu tuần trước, khi chỉ số S&P 500 ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ tháng 4. Tuần giao dịch nhiều biến động bắt đầu với tín hiệu hạ nhiệt trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, cùng những bình luận mang tính “bồ câu” (dovish) từ các quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và loạt thông tin tích cực về các thương vụ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), qua đó hỗ trợ tâm lý nhà đầu tư.

Mùa công bố kết quả kinh doanh quý III cũng chính thức khởi động từ thứ Ba, với JPMorgan Chase, Citigroup và Wells Fargo đều báo lãi vượt kỳ vọng. Tính đến sáng thứ Sáu, khoảng 12% doanh nghiệp trong S&P 500 đã công bố kết quả, trong đó 86% vượt dự báo lợi nhuận, theo dữ liệu của FactSet, yếu tố góp phần cải thiện tâm lý thị trường.

Tuy nhiên, đà tăng bị chững lại vào thứ Năm khi hai ngân hàng khu vực Mỹ tiết lộ các khoản vay dính nghi án gian lận, trong bối cảnh một số công ty cho vay ô tô dưới chuẩn và một doanh nghiệp phụ tùng ô tô vừa phá sản. Những diễn biến này làm dấy lên lo ngại về rủi ro tín dụng và sức khỏe của khối ngân hàng khu vực. Chỉ số biến động CBOE (VIX) - thước đo kỳ vọng biến động 30 ngày tới của thị trường đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 4.

Chủ tịch Fed Jerome Powell trong phát biểu hôm thứ Ba cho biết ngân hàng trung ương “vẫn trên lộ trình” cắt giảm lãi suất ngắn hạn thêm một lần nữa trong năm nay. Ông nhấn mạnh “rủi ro suy giảm đối với việc làm” đang gia tăng, khiến cán cân rủi ro kinh tế nghiêng về phía bất lợi, củng cố kỳ vọng rằng Fed sẽ tiếp tục nới lỏng chi phí vay trong cuộc họp tới, dù lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu.

Một số quan chức Fed khác, gồm Christopher Waller và Stephen Miran, cũng bày tỏ quan điểm ủng hộ việc hạ lãi suất thêm trong năm nay.

Cùng ngày, Fed công bố Báo cáo Beige Book - bản tổng hợp tình hình kinh tế từ 12 chi nhánh khu vực. Báo cáo cho biết hoạt động kinh tế nhìn chung “ít thay đổi” so với kỳ trước, với bức tranh phân hóa: việc làm ổn định, lương tăng nhẹ, song chi tiêu tiêu dùng giảm, giá cả tiếp tục tăng, và nhiều doanh nghiệp bắt đầu cắt giảm nhân sự thông qua sa thải hoặc không tuyển mới.

Trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng giá trong tuần, khi lợi suất trên hầu hết các kỳ hạn đồng loạt giảm. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm - chuẩn tham chiếu của thị trường - giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10/2024. Các yếu tố gồm lo ngại về hệ thống ngân hàng, tình trạng chính phủ liên bang đóng cửa một phần và phát biểu “bồ câu” từ Fed đã góp phần đẩy lợi suất đi xuống.

Trái phiếu đô thị cũng tăng nhờ nhu cầu nhà đầu tư mạnh, trong khi trái phiếu doanh nghiệp hạng đầu tư diễn biến vượt trội so với trái phiếu chính phủ. Dù vậy, nhóm trái phiếu ngân hàng khu vực ghi nhận hiệu suất kém hơn vào cuối tuần.

Châu Âu: Chứng khoán tăng nhẹ, kinh tế Anh chững lại

Tính theo nội tệ, chỉ số toàn châu Âu STOXX Europe 600 tăng 0,37% nhờ phát biểu mang tính “bồ câu” của Chủ tịch Fed Jerome Powell và dấu hiệu giảm căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Các thị trường chính ghi nhận diễn biến trái chiều: CAC 40 của Pháp tăng mạnh 3,24%, DAX của Đức giảm 1,69%, FTSE MIB của Ý mất 0,69%, trong khi FTSE 100 của Anh giảm 0,77%.

GDP của Anh tăng nhẹ 0,1% trong tháng 8 sau khi giảm 0,1% tháng 7, tính trong ba tháng kết thúc vào tháng 8, nền kinh tế tăng 0,3%. Dữ liệu riêng biệt cho thấy sản lượng công nghiệp và sản xuất chế tạo điều chỉnh theo mùa đã phục hồi trong tháng 8.

Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,8% từ 4,7%, cho thấy thị trường lao động bắt đầu nới lỏng. Văn phòng Thống kê Quốc gia (ONS) cho biết số lượng nhân viên hưởng lương tăng 10.000 trong tháng 8, nhưng lại giảm tương ứng vào tháng 9 theo dữ liệu sơ bộ. Tốc độ tăng lương (không tính thưởng) giảm nhẹ còn 4,7% trong giai đoạn tháng 6-8, so với mức 4,8% của quý trước đó.

Sản lượng công nghiệp khu vực đồng euro giảm 1,2% trong tháng 8, sau khi tăng 0,5% tháng trước. Sản lượng hàng tư liệu sản xuất giảm mạnh nhất, cùng với hàng tiêu dùng bền, hàng trung gian và năng lượng. Tại Đức, sản lượng công nghiệp giảm 5,2%, chủ yếu do ngành ô tô yếu đi, đơn hàng giảm và nhà máy đóng cửa trong kỳ nghỉ hè.

Tại Pháp, chính phủ của tân Thủ tướng Sébastien Lecornu đã vượt qua các đề xuất bất tín nhiệm do phe đối lập đưa ra, sau khi ông đình chỉ luật cải cách hưu trí theo yêu cầu của cánh tả, một động thái nhằm tránh khả năng phải tổ chức bầu cử sớm.

Nhật Bản: Thị trường chứng khoán giảm, chính trị trong nước bất ổn

Chứng khoán Nhật Bản giảm trong tuần qua, với Nikkei 225 mất 1,05% và TOPIX giảm 0,85%. Đồng yên mạnh lên gây bất lợi cho nhóm xuất khẩu, trong khi bất ổn chính trị nội bộ và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung làm suy yếu khẩu vị rủi ro. Đồng JPY tăng giá lên vùng 149 JPY/USD, so với khoảng 151 JPY/USD cuối tuần trước, khi nhà đầu tư tìm đến tài sản trú ẩn an toàn.

Tình hình chính trị Nhật Bản vẫn chưa ổn định sau khi Đảng Komeito rút khỏi liên minh cầm quyền với Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Giới đầu tư đang theo dõi đàm phán giữa LDP và Đảng Cải cách Nhật Bản (JIP). Nếu hai bên đạt được thỏa thuận, Sanae Takaichi - người vừa được bầu làm Chủ tịch LDP - có thể trở thành nữ Thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản. Dự kiến cuộc bỏ phiếu chọn người kế nhiệm Shigeru Ishiba sẽ diễn ra vào ngày 21/10.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm giảm xuống 1,62% từ 1,69%, do nhu cầu trú ẩn tăng và kỳ vọng giảm rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ sớm nâng lãi suất. Thị trường hiện chỉ định giá khả năng rất thấp về việc BoJ tăng lãi suất trong cuộc họp 29-30/10. Thống đốc Kazuo Ueda nhấn mạnh BoJ chỉ điều chỉnh nới lỏng khi có thêm bằng chứng chắc chắn về triển vọng tăng trưởng và giá cả, đồng thời cần tiếp tục đánh giá kỹ dữ liệu trước khi quyết định.

Trung Quốc: Cổ phiếu lao dốc, áp lực giảm phát vẫn dai dẳng

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục giảm trong tuần, với CSI 300 mất 2,22% và Shanghai Composite giảm 1,47%, theo dữ liệu FactSet. Tại Hồng Kông, Hang Seng Index lao dốc 3,97%.

Về kinh tế, chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 9 giảm 2,3% so với cùng kỳ, tháng giảm thứ 36 liên tiếp, dù tốc độ giảm chậm hơn tháng 8 (-2,9%). Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) giảm 0,3%, sâu hơn dự báo trung vị của giới phân tích. Điểm sáng là CPI lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) tăng lên 1,0%, cao nhất trong 19 tháng. Dữ liệu lạm phát cho thấy áp lực giảm phát vẫn bủa vây nền kinh tế Trung Quốc, vốn đang chịu tác động kép từ giá giảm sau đại dịch và khủng hoảng bất động sản kéo dài, làm suy yếu tiêu dùng hộ gia đình.

Về chính sách, giới quan sát đang hướng về Hội nghị Trung ương 4 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, diễn ra 20 - 23/10. Cuộc họp này dự kiến thảo luận và thông qua đề án Kế hoạch 5 năm tiếp theo, định hình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Trung Quốc. Giới phân tích đặc biệt theo dõi định hướng liên quan tiêu dùng nội địa, khi Bắc Kinh được cho là muốn thúc đẩy cầu trong nước để giảm phụ thuộc xuất khẩu trong bối cảnh thuế quan của Mỹ tăng cao.

Romania: Lạm phát cao vẫn kéo dài, song nền kinh tế đang điều chỉnh dần

Chính phủ Romania cho biết chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 tăng 0,4% so với tháng trước, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 2,1% trong tháng 8, sau khi nước này tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu thụ đặc biệt. Kết quả phù hợp với dự báo của giới phân tích.

Theo chuyên gia phân tích Peter Botoucharov, lạm phát toàn phần hàng năm của Romania vẫn ở mức cao 9,9%. Ông dự báo chỉ số này có thể vượt nhẹ 10% vào cuối năm nay, và sẽ duy trì ở mức cao ít nhất đến nửa đầu năm 2026. Do đó, Ngân hàng Trung ương Romania nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 6,50% trong thời gian tới. Cơ quan này đã duy trì lãi suất ổn định kể từ đợt cắt giảm 0,25 điểm phần trăm hồi tháng 8/2024.

Phân tích của Botoucharov cũng cho thấy quá trình điều chỉnh kinh tế của Romania đang bắt đầu, sau khi nước này thông qua cải cách thuế và chính sách tài khóa thắt chặt trong mùa hè vừa qua. Ví dụ, thâm hụt tài khoản vãng lai của Romania đang thu hẹp dần, từ mức gần 9% GDP cuối tháng 5 xuống 8,1% GDP vào cuối tháng 8 (tính theo chu kỳ 12 tháng). Ông kỳ vọng xu hướng điều chỉnh sẽ tiếp diễn trong các tháng tới, đặc biệt khi cầu nội địa suy yếu.

Peru: Giữ nguyên lãi suất, lạm phát thấp, kinh tế hoạt động quanh mức tiềm năng

Cuối tuần trước, Ngân hàng Trung ương Peru tổ chức cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ và quyết định giữ nguyên lãi suất chuẩn ở mức 4,25%.

Theo tuyên bố sau cuộc họp, lạm phát hiện đang trong tầm kiểm soát, nên chưa cần điều chỉnh lãi suất. Cụ thể, lạm phát toàn phần và lõi tháng 9 đều gần 0,00% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, lạm phát toàn phần tăng từ 1,1% tháng 8 lên 1,4% tháng 9, trong khi lạm phát lõi giữ ổn định ở mức 1,8%. Dự báo lạm phát kỳ vọng một năm tới được giữ nguyên ở 2,2%, với khả năng lạm phát lõi duy trì quanh 2% trong thời gian tới.

Các nhà hoạch định chính sách cho biết, phần lớn các chỉ báo hoạt động kinh tế của Peru vẫn nằm trong “vùng tích cực”, phản ánh nền kinh tế vận hành gần mức tiềm năng. Tuy nhiên, ở tầm nhìn rộng hơn, họ cảnh báo triển vọng kinh tế toàn cầu đang chịu tác động tiêu cực từ các biện pháp hạn chế thương mại quốc tế, kéo theo rủi ro giảm tốc trong trung hạn. Diễn biến này có thể ảnh hưởng đáng kể đến Peru - một trong những nước xuất khẩu kim loại lớn, bao gồm đồng, vàng và kẽm, cho các nền kinh tế lớn trên thế giới.

Đại Hùng