Điện Biên quy hoạch đồng bộ, dự án trọng điểm hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh

Trên nền tảng Quy hoạch tỉnh Điện Biên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 109/QĐ-TTg ngày 27/01/2024, Điện Biên đang bước vào giai đoạn triển khai đồng bộ quy hoạch và các dự án trọng điểm, coi đây là “đòn bẩy” để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh vào không gian phát triển và các công trình trên thực địa.

Tầm nhìn quy hoạch theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XV

Quy hoạch tỉnh Điện Biên thời kỳ 2021-2030 đặt ra hệ thống mục tiêu khá tham vọng: tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2021-2030 trên 10%/năm, GRDP bình quân đầu người đến năm 2030 đạt trên 113 triệu đồng, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn vượt 5.000 tỷ đồng, khách du lịch đạt trên 2,65 triệu lượt. Để đạt được mục tiêu đó, Quy hoạch tỉnh và Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh cùng thống nhất quan điểm phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng an ninh, nâng cao đời sống người dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Không gian phát triển của tỉnh được tổ chức theo 3 vùng kinh tế: vùng động lực gồm phường Điện Biên Phủ, Mường Thanh, Na Son; vùng kinh tế nông lâm nghiệp, công nghiệp chế biến và du lịch gồm Tủa Chùa, Tuần Giáo, Mường Ảng; vùng kinh tế biên giới gồm Mường Nhé, Nậm Kè, Mường Chà, Phường Mường Lay. Việc phân vùng như vậy cho phép tập trung nguồn lực đúng địa bàn, phát huy thế mạnh từng tiểu vùng, đồng thời kết nối chặt chẽ với các hành lang kinh tế quốc gia và mạng lưới cửa khẩu quốc tế.

Đến năm 2030, Điện Biên phấn đấu tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 32%; xây dựng phường Điện Biên Phủ trở thành đô thị xanh, sạch, văn minh, hoàn thành tiêu chí đô thị loại II

Đến năm 2030, Điện Biên phấn đấu tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 32%; xây dựng phường Điện Biên Phủ trở thành đô thị xanh, sạch, văn minh, hoàn thành tiêu chí đô thị loại II; hình thành thêm các phường Mường Nhé, Thanh Xương, Nậm Pồ và đô thị Bản Phủ, đồng thời phấn đấu 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đây không chỉ là các con số kỹ thuật, mà là thước đo năng lực tổ chức quy hoạch và triển khai hạ tầng, là “đầu ra” của toàn bộ hệ thống dự án trọng điểm trong nhiệm kỳ.

Gắn kết chặt chẽ với Quy hoạch tỉnh, Nghị quyết Đại hội XV giao Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030 tiếp tục hoàn thiện và triển khai Chương trình hành động với 22 chương trình trọng điểm, 24 nghị quyết, chỉ thị, đề án và 39 danh mục nhóm dự án cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong cả nhiệm kỳ. Đây là “xương sống” cho hệ thống dự án đầu tư công và thu hút đầu tư tư nhân, giúp các định hướng quy hoạch không dừng ở bản vẽ mà trở thành các công trình cụ thể.

Không gian phát triển mới và các trục động lực

Là tỉnh miền núi biên giới, Điện Biên nằm trên ngã ba chiến lược kết nối với Bắc Lào, Vân Nam (Trung Quốc) và vùng trung du, đồng bằng Bắc Bộ. Hệ thống hành lang kinh tế và các trục giao thông chiến lược vì vậy được coi là trục “xương sống” của quy hoạch giai đoạn 2025-2030. Trong đó, hành lang Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên được xác định là tuyến hành lang kinh tế phía Tây, kết nối Điện Biên với Thủ đô và vùng đồng bằng; trục ngang theo Quốc lộ 279 đóng vai trò “vành đai 2” của vùng trung du và miền núi phía Bắc, kết nối Đông Tây, hỗ trợ trung chuyển hàng hóa nông sản, phát triển công nghiệp chế biến, du lịch, dịch vụ.

Quy hoạch tỉnh cũng nhấn mạnh vai trò của khu vực cửa khẩu, đặc biệt là cửa khẩu quốc tế Tây Trang, khu kinh tế cửa khẩu Tây Trang, các cặp cửa khẩu và lối mở trên tuyến biên giới Việt - Lào và Việt - Trung. Đây là các “cửa ngõ” để Điện Biên phát triển thương mại biên giới, logistics, du lịch liên quốc gia, đồng thời gắn phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.

Cửa khẩu Tây Trang,“cửa ngõ” để Điện Biên phát triển thương mại biên giới, logistics, du lịch liên quốc gia

Song song với đó, không gian đô thị và nông thôn mới được mở rộng theo hướng gắn kết chặt chẽ giữa đô thị trung tâm, các đô thị vệ tinh, đô thị cửa ngõ và vùng nông thôn, vùng nguyên liệu. Phường Điện Biên Phủ, phường Mường Lay, các địa phương mới được quy hoạch theo mô hình đô thị “xanh - thông minh - bản sắc”, vừa đáp ứng yêu cầu hạ tầng hiện đại, vừa hài hòa với cảnh quan, di tích lịch sử, kiến trúc truyền thống của các dân tộc.

Ở khu vực nông thôn, quy hoạch nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2025-2030 hướng đến việc hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, điện - nước - giao thông, trường học, y tế, hạ tầng số, đồng thời gắn tái cơ cấu nông nghiệp với phát triển du lịch cộng đồng, sản phẩm OCOP, kinh tế lâm nghiệp bền vững. Khi các trục giao thông chiến lược và các dự án đô thị, du lịch được triển khai, những vùng như xã Tuần Giáo, Tủa Chùa, Mường Ảng, Mường Nhé, Nậm Kè… sẽ trở thành “không gian mới” cho các chuỗi giá trị nông nghiệp - du lịch - thương mại.

Các dự án trọng điểm: hạ tầng giao thông, đô thị, du lịch và thương mại biên giới

Trên lĩnh vực giao thông, dự án xây dựng đường cao tốc Sơn La - Điện Biên - cửa khẩu Tây Trang được coi là một trong những dự án trọng điểm hàng đầu trong giai đoạn 2025-2030. Tuyến cao tốc này đã được đưa vào quy hoạch mạng lưới đường bộ giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 và khi hoàn thành sẽ góp phần tháo gỡ “nút thắt” hạ tầng, rút ngắn thời gian di chuyển từ Điện Biên đến các tỉnh trong vùng và kết nối hiệu quả với Bắc Lào, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Giai đoạn 1 của dự án đang được chuẩn bị với đoạn từ phường Điện Biên Phủ đến nút giao Km15+800 địa phận xã Mường Ảng, chiều dài khoảng 50 km, mặt cắt đường cấp III miền núi với 2 làn xe, bề rộng nền đường 9 m, có dự kiến xây dựng 2 hầm xuyên núi.

Cùng với cao tốc, Nghị quyết Đại hội XV yêu cầu tập trung nâng cấp tuyến kết nối Quốc lộ 12 với cửa khẩu A Pa Chải - Long Phú; từng bước hoàn chỉnh mạng lưới giao thông liên vùng, liên huyện, đường giao thông nông thôn; phát triển các tuyến kết nối khu du lịch, khu công nghiệp, khu đô thị mới với các trục quốc lộ và hành lang kinh tế. Hoàn thành và đưa vào khai thác trở lại Cảng hàng không Điện Biên trong thời gian qua đã tạo thêm một “cửa mở” quan trọng, tạo điều kiện thu hút khách du lịch, nhà đầu tư và tăng sức hấp dẫn của các dự án đô thị, du lịch, thương mại trên địa bàn.

Trên lĩnh vực đô thị và hạ tầng xã hội, quy hoạch đến năm 2030 đặt mục tiêu hoàn thiện, nâng cấp hoặc xây dựng mới các trung tâm hành chính các cấp, hệ thống công trình công cộng, nhà ở đô thị, khu tái định cư, các khu đô thị mới tại phường Điện Biên Phủ, Mường Lay, Bản Phủ. Đây là các dự án quan trọng để Điện Biên hoàn thành mục tiêu đô thị hóa, đồng thời tạo quỹ đất, hạ tầng sẵn sàng doanh nghiệp đầu tư vào thương mại dịch vụ, du lịch, công nghiệp chế biến.

Quy hoạch tỉnh dành một “vị trí đặc biệt” cho Khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang

Đối với lĩnh vực du lịch, Quy hoạch tỉnh dành một “vị trí đặc biệt” cho Khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang. Mục tiêu đến năm 2030, khu du lịch này đón khoảng 1,5 triệu lượt khách, trong đó khoảng 500 nghìn lượt khách quốc tế; tổng thu từ khách du lịch đạt trên 5.000 tỷ đồng; tạo việc làm cho khoảng 30.000 lao động, trong đó khoảng 10.000 lao động trực tiếp. Hệ thống dự án hạ tầng du lịch, bảo tồn di tích chiến trường Điện Biên Phủ, nâng cấp bảo tàng, tôn tạo các điểm di tích, mở rộng các tuyến du lịch nội tỉnh, liên vùng và tuyến du lịch xuyên quốc gia qua cửa khẩu Tây Trang, Huổi Puốc - Na Son được lồng ghép trong nhóm dự án trọng điểm về thương mại dịch vụ và du lịch.

Ở không gian biên giới, các dự án phát triển khu kinh tế cửa khẩu Tây Trang, nâng cấp kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu, kho bãi, logistics, chợ biên giới, trung tâm thương mại… đang và sẽ được ưu tiên bố trí nguồn lực trong khung 39 nhóm dự án mà Chương trình hành động của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh xác định. Gắn với đó là các dự án hạ tầng mềm như cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong quản lý cửa khẩu, phát triển dịch vụ thanh toán, logistics số, nhằm biến lợi thế “tỉnh có chung biên giới với 2 quốc gia” thành động lực phát triển thương mại biên giới bền vững.

Ở khu vực nông thôn, các dự án trọng điểm hướng tới mục tiêu hoàn thành 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tỷ lệ hộ sử dụng điện lưới quốc gia và nước sạch, nước hợp vệ sinh ở mức tiệm cận 100% vào năm 2030, duy trì tỷ lệ che phủ rừng khoảng 48%, tăng cường đầu tư công trình thủy lợi, hồ đập an toàn, các công trình phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường. Nhiều dự án hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp hàng hóa, công nghiệp chế biến nông lâm sản, vùng nguyên liệu gắn với sản phẩm OCOP, phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp gắn du lịch cộng đồng được xem là “chân đế” cho tăng trưởng xanh, đa giá trị.

Từ quy hoạch đến triển khai

Điện Biên đã có Quy hoạch tỉnh được phê duyệt, có Nghị quyết Đại hội XV đảng bộ tỉnh với tầm nhìn và các khâu đột phá rõ ràng, có Chương trình hành động với hàng chục chương trình và nhóm dự án cụ thể. Bài toán còn lại là năng lực tổ chức thực hiện. Bên cạnh các dự án “hạ tầng cứng”, nhiệm kỳ 2025-2030 đòi hỏi phải có các “dự án thể chế” tương ứng: cải cách hành chính, hoàn thiện cơ chế thu hút đầu tư theo hình thức PPP, cơ cấu lại đầu tư công, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng, quản lý đất đai, bảo đảm minh bạch, kỷ cương trong quản lý dự án.

Với sự thống nhất cao về mục tiêu, định hướng trong Nghị quyết Đại hội XV đảng bộ tỉnh, khung quy hoạch đã được Chính phủ phê duyệt và danh mục các chương trình, nhóm dự án trọng điểm đang dần được “khớp nối”, Điện Biên bước vào giai đoạn mới với nhiều cơ hội bứt phá. Việc triển khai hiệu quả các dự án giao thông chiến lược, các khu đô thị, khu du lịch, khu kinh tế cửa khẩu, hạ tầng nông thôn mới và hạ tầng số không chỉ tạo ra những công trình hiện hữu, mà còn mở rộng không gian phát triển, nâng vị thế liên kết vùng, tạo nền tảng để Điện Biên hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh phát triển xanh, thông minh, bền vững vào năm 2030.

Hưng Nguyên