Diễn biến mới trong căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đứng cách xa Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường trong ảnh chụp các nhà lãnh đạo tại hội Nghị 20 ở Nam Phi vào ngày 23/11/2025. Ảnh: Reuters.

Hai bên tiếp tục đối đầu gay gắt, và nhiều nhà quan sát cho rằng bất đồng lần này có thể vượt qua mức căng thẳng từng bùng phát năm 2010, liên quan đến tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư), tờ Japan Times đưa tin.

Cuối tuần qua, sự lạnh nhạt giữa Nhật Bản và Trung Quốc được thể hiện rõ tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Johannesburg. Trong tấm ảnh chụp chung của lãnh đạo các nước, bà Takaichi và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đứng cách nhau ba vị trí. Hai bên cũng không có bất kỳ cuộc tiếp xúc nào.

Sau khi hội nghị kết thúc, Thủ tướng Nhật Bản Takaichi nói với báo chí rằng bà “lấy làm tiếc” vì không có cơ hội gặp ông Lý Cường, đồng thời nhấn mạnh Nhật Bản kiên định theo đuổi mục tiêu duy trì “quan hệ mang tính xây dựng và ổn định” với Trung Quốc.

“Chính vì giữa Nhật Bản và Trung Quốc còn nhiều vấn đề tồn đọng nên việc giảm bớt các điểm bất đồng, tăng cường hiểu biết và hợp tác lẫn nhau càng quan trọng”, bà Takaichi khẳng định. “Nhật Bản luôn để ngỏ mọi hình thức đối thoại. Chúng tôi chưa bao giờ đóng cánh cửa đó”.

Tuy nhiên, bà Takaichi cũng khẳng định bà sẽ không rút lại tuyên bố, đề cập Tokyo cần “diễn đạt rõ lập trường cần thiết”.

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật bản bùng phát từ ngày 7/11, khi bà Takaichi có bài phát biểu tại Quốc hội, đề cập vấn đề Đài Loan (Trung Quốc) có liên hệ mật thiết với an ninh quốc gia Nhật Bản. Tokyo khẳng định câu trả lời của bà Takaichi không thể hiện sự thay đổi chính sách.

Trong bối cảnh căng thẳng Trung – Nhật leo thang, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi đã có chuyến thăm đầu tiên tới các đảo tây nam xa xôi của Nhật Bản. Tại căn cứ Lực lượng Phòng vệ trên đảo Yonaguni — nơi chỉ cách Đài Loan 110 km — ông Koizumi cho biết kế hoạch triển khai tên lửa phòng không tại hòn đảo đang được xúc tiến, dù chưa công bố thời điểm cụ thể.

Nhật Bản dự kiến triển khai hệ thống tên lửa phòng không tầm trung Type-03, có tầm bắn 50 km, có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo, tiêm kích và trực thăng, nhằm tăng cường phòng thủ cho các đảo cực tây của nước này.

Đây là một phần trong chiến lược mở rộng năng lực quốc phòng dọc chuỗi đảo ở cực tây nam, trong bối cảnh Nhật Bản lo ngại Trung Quốc có thể hành động quân sự đối với Đài Loan trong những năm tới.

Đăng Nguyễn - Japan Times