Điểm tựa hướng tới nông thôn mới thông minh ở An Giang

Trên những cánh đồng ngò gai ở xã Kiến An (nay là xã Chợ Mới), cứ vào chính vụ lại bừng lên không khí rộn ràng. “Bình quân mỗi ngày, chúng tôi bán gần một tấn ngò gai cho doanh nghiệp, bà con yên tâm sản xuất lắm”, Giám đốc HTX Nông sản an toàn Kiến An Nguyễn Văn Minh chia sẻ.

Xây dựng chuỗi sản xuất bền vững

Câu chuyện của ông Minh cùng các thành viên HTX Kiến An là một trong hàng trăm minh chứng sinh động cho vai trò then chốt của HTX trong phát triển kinh tế – xã hội, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn mới tại An Giang những năm gần đây.

Cần phải nhắc lại, hơn 10 năm trước, nông dân Kiến An trồng rau màu quanh năm nhưng đầu ra bấp bênh. Giá cả phụ thuộc vào thương lái, năm nào được mùa lại mất giá. Khi thành lập HTX Nông sản an toàn Kiến An, các hộ bắt đầu liên kết chặt chẽ hơn, có tiếng nói chung trong thương thảo với doanh nghiệp.

Vào HTX giúp nông dân yên tâm sản xuất, không còn lo được mùa mất giá (Ảnh: BAG).

“Hiện, HTX có 29 thành viên với hơn 21 ha chuyên rau màu. Riêng cây ngò gai, chúng tôi duy trì hơn 5 ha, mỗi năm tiêu thụ khoảng 350 tấn cho doanh nghiệp theo hợp đồng bao tiêu. Với giá 8.000 đồng/kg, bà con lãi ổn định 20–25 triệu đồng/công”, ông Minh cho biết.

Không chỉ dừng ở ngò gai, HTX Kiến An đang mở rộng sang hành lá, bắp và một số loại rau khác để đa dạng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho thành viên. Với phương châm “chủ động từ sản xuất đến thị trường”, HTX đã thực sự giúp nông dân thoát khỏi nỗi lo tiêu thụ bấp bênh, vươn tới sản xuất bền vững, đóng góp tích cực vào nhiều tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới.

Bà Nguyễn Thị Thi – thành viên HTX – tâm sự: “Trước đây, nhà tôi trồng 20 công ngò gai, lúc nào cũng lo không biết bán ở đâu, giá cả thế nào. Nhưng hơn 5 năm nay tham gia HTX, sản phẩm được bao tiêu ổn định, tôi chỉ cần tập trung làm cho tốt, còn đầu ra đã có HTX lo”.

Nông sản vươn ra thế giới

Nếu như HTX Kiến An là câu chuyện về rau màu thì ở xã Cù Lao Giêng, HTX GAP Cù Lao Giêng lại là điển hình trong sản xuất trái cây gắn với xuất khẩu.

Với 51 thành viên, quản lý hơn 300 ha và liên kết cùng 5 tổ sản xuất với diện tích hơn 234 ha, HTX GAP Cù Lao Giêng đã thành công trong việc tổ chức chuỗi liên kết xoài xuất khẩu. Không chỉ xây dựng được 11 mã số vùng trồng với diện tích 1.000 ha, HTX còn phát triển hai sản phẩm OCOP 3 sao – xoài tượng da xanh và xoài tượng hạt lép – xuất khẩu sang Mỹ, Trung Quốc, Úc, New Zealand.

Ông Nguyễn Minh Hiền – Giám đốc HTX – cho biết: “HTX ký bao tiêu với doanh nghiệp, giá bán cố định, đảm bảo lợi nhuận cho thành viên trên 30%. Nhờ vậy, nông dân không còn cảnh lo lắng khi xoài vào mùa. Chúng tôi cũng chú trọng xây dựng thương hiệu, tham gia các hội chợ, quảng bá để mở rộng thị trường quốc tế”.

Đi giữa vườn xoài sai trĩu quả, ông Nguyễn Văn Kha – một thành viên HTX – hồ hởi nói: “Ngày trước trồng xoài bán theo giá thị trường, lúc cao lúc thấp, chẳng biết đâu mà tính. Giờ thì an tâm rồi, HTX lo đầu ra, giá ổn định, mình chỉ tập trung chăm sóc để xoài đạt chất lượng xuất khẩu”.

Các HTX đang đóng góp tích cực vào xây dựng nông thôn mới ở An Giang (Ảnh: BAG).

Không chỉ giúp nông dân thoát nghèo, HTX ở An Giang còn đóng vai trò nòng cốt trong thực hiện hàng loạt tiêu chí trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

HTX chính là cầu nối giữa nông dân – doanh nghiệp – thị trường. Thông qua HTX, nông dân được tập huấn kỹ thuật, áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, xây dựng vùng nguyên liệu, được cấp mã số vùng trồng để đủ điều kiện xuất khẩu. HTX cũng góp phần thay đổi tập quán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, hướng đến sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với chuỗi giá trị.

Hướng đến nông thôn mới thông minh

Đặc biệt, nhiều HTX đã tham gia Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), góp phần xây dựng thương hiệu cho nông sản An Giang. Đến nay, đã có hàng trăm sản phẩm OCOP của các HTX và tổ hợp tác trong tỉnh, trong đó có nhiều sản phẩm đạt 3 sao, 4 sao, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Để HTX phát triển như hiện tại, thời gian qua, tỉnh An Giang đã có nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, như hỗ trợ 34 HTX tiếp cận vốn đầu tư công nghệ cao, cấp 343 mã số vùng trồng, đầu tư gần 8 tỷ đồng cho 4 HTX thí điểm, hỗ trợ vốn vay trên 10 tỷ đồng qua ngân hàng.

Ngoài ra, tỉnh còn khuyến khích HTX tham gia chuyển đổi số, đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử như Voso, Postmart, Sanocop… Hiện đã có 15 HTX chuyển đổi số thành công, bước đầu mở rộng thị trường tiêu thụ.

Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh An Giang cũng luôn đồng hành với các HTX. Cụ thể, trong những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh An Giang đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ về tài chính, giải ngân hàng trăm tỷ đồng từ Quỹ trung ương và 750 tỷ đồng từ Quỹ địa phương cho vay HTX.

Các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh An Giang cũng hướng đến đào tạo, nâng cao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ hơn 160 HTX chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại; Tôn vinh, trao giải thưởng Ngôi sao HTX cho những mô hình tiêu biểu, tạo động lực lan tỏa.

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ vốn, Liên minh HTX Việt Nam còn là “cầu nối” đưa nông sản HTX ra thị trường quốc tế thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ nông sản, diễn đàn hợp tác quốc tế. Đây là nền tảng quan trọng để HTX An Giang mở rộng thị trường, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Với những nền tảng vững chắc, đặc biệt là đóng góp của khu vực kinh tế hợp tác, HTX, tỉnh An Giang không chỉ đặt mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới mà còn hướng tới nông thôn mới kiểu mẫu, thông minh. Trong đó, HTX là hạt nhân tổ chức sản xuất thông minh, ứng dụng công nghệ số, nông nghiệp hữu cơ, sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Những mô hình HTX như Kiến An hay GAP Cù Lao Giêng cho thấy rõ, khi nông dân cùng nhau hợp tác, liên kết với doanh nghiệp, được sự hỗ trợ từ chính quyền và Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh, thì “bài toán” đầu ra không còn là nỗi lo, thu nhập tăng lên, đời sống nông dân ngày càng cải thiện, nông thôn ngày càng khởi sắc.

Trên hành trình nâng cao đời sống cho người dân, An Giang xác định HTX chính là “cấp số nhân” để nhân lên sức sống mới cho nông thôn, vừa đảm bảo lợi ích kinh tế, vừa giữ gìn văn hóa cộng đồng, vừa góp phần xây dựng môi trường nông thôn văn minh, hiện đại.

An Chi