Điểm mới nổi bật của Nghị định 210 dành cho giới đầu tư và Startup

Chính phủ mới ban hành Nghị định số 210/2025/NĐ-CP (Nghị định 210) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Một trong những điểm đột phá của Nghị định 210 là lần đầu tiên, pháp luật công nhận các công cụ đầu tư có thể chuyển đổi, cho phép quỹ đầu tư rót vốn vào startup thông qua các công cụ tài chính đặc thù và sau đó được chuyển đổi thành cổ phần hoặc vốn góp. Đây là một bước tiến đáng kể so với trước đây, khi các mô hình đầu tư phi truyền thống chưa được pháp luật Việt Nam chính thức thừa nhận.

Nghị định này mở ra một hành lang pháp lý thông thoáng hơn, hứa hẹn thúc đẩy mạnh mẽ dòng vốn đầu tư vào hệ sinh thái startup Việt Nam - Ảnh minh họa.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định rõ về quyền mua cổ phần: Các quỹ đầu tư được phép thỏa thuận trước quyền mua cổ phần mới trong các vòng gọi vốn tiếp theo của startup. Điều này không chỉ tạo ra sự linh hoạt trong cấu trúc đầu tư, mà còn giúp các quỹ duy trì vị thế và lợi ích trong các giai đoạn phát triển tiếp theo của doanh nghiệp. Đồng thời, đưa ra những quy định cụ thể nhằm chuẩn hóa mô hình tổ chức và hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.

Thứ nhất, về quy mô, mỗi quỹ có thể gồm từ 2 đến tối đa 30 nhà đầu tư góp vốn, và không có tư cách pháp nhân. Đây là mô hình linh hoạt, phù hợp với quy mô nhỏ và tính chất thử nghiệm của nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm trong giai đoạn đầu.

Thứ hai, về giới hạn tỷ lệ đầu tư, tổng vốn một quỹ được phép rót vào một startup không vượt quá 50% vốn điều lệ của startup sau khi nhận đầu tư. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng chi phối tuyệt đối từ nhà đầu tư và khuyến khích startup tìm kiếm nguồn vốn đa dạng hơn.

Thứ ba, cấm đầu tư chéo. Nghị định nghiêm cấm các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo góp vốn vào một quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo khác. Đây là biện pháp nhằm tránh các rủi ro về tài chính, tránh hiện tượng vòng xoáy vốn và tăng cường tính minh bạch trong hoạt động đầu tư.

Toàn bộ các thủ tục hành chính liên quan đến quỹ, như thông báo thành lập, thay đổi vốn, gia hạn hoặc giải thể, đều được cho phép thực hiện trực tiếp hoặc trực tuyến thông qua hệ thống quản lý của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Việc này sẽ giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí tuân thủ và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư tham gia vào thị trường.

Cũng theo Nghị định mới, hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được quy định một cách cụ thể và minh bạch, bao gồm:

Được phép đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo; sử dụng các công cụ đầu tư có thể chuyển đổi; sở hữu quyền mua cổ phần tại các startup (tuy nhiên không được phép chuyển nhượng quyền này cho bên thứ ba); sử dụng vốn nhàn rỗi để gửi tiền có kỳ hạn hoặc mua chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Không được phép cho vay thương mại hoặc bảo lãnh các khoản vay; đầu tư vào chứng khoán niêm yết, trái phiếu, chứng chỉ quỹ trên thị trường chứng khoán hay cam kết lợi nhuận khi huy động vốn từ các nhà đầu tư tham gia góp vốn vào quỹ.

Các giới hạn này được đưa ra nhằm bảo vệ bản chất của đầu tư mạo hiểm là hỗ trợ đổi mới sáng tạo, thay vì hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận tài chính thuần túy hay đầu cơ.

Với các quy định chi tiết, cập nhật theo xu hướng toàn cầu và ưu tiên tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư cũng như doanh nghiệp khởi nghiệp, Nghị định 210 được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ làn sóng đầu tư mạo hiểm trong nước, thu hút thêm dòng vốn tư nhân, đồng thời giúp hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam phát triển bền vững và minh bạch hơn.

Vũ Đậu