Dẹp vấn nạn 'chạy' giám định tâm thần

Đây là diễn biến mới nhất trong quá trình giải quyết vụ án tổ chức đánh bạc, đánh bạc, đưa hối lộ. Theo hồ sơ, với bị can chủ mưu trong vụ án này, năm 2023, Trung tâm PYTT khu vực Tây Nguyên ra kết luận đối tượng này “mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi”. Giám định lại vào năm 2024 tại Viện PYTT Trung ương Biên Hòa cũng cho rằng đối tượng này “mất khả năng nhận thức, điều khiển hành vi tại thời điểm gây án và thời điểm giám định”. Có dấu hiệu cho thấy kết luận giám định tâm thần đã kết luận sai.

Thời gian qua, nhiều vụ sai phạm liên quan đến việc “chạy” bệnh án tâm thần đã được cơ quan điều tra làm rõ. Có thể kể đến những vụ sai phạm tại Viện PYTT Trung ương Biên Hòa, Viện PYTT Trung ương (Thường Tín, Hà Nội)… với hàng chục bị can đã bị khởi tố. Cho đến khi công an công bố thông tin, mọi người mới bàng hoàng nhận ra những sai phạm ngang nhiên, không thể chấp nhận, như có “bệnh nhân” đã lập “phòng lắc ăn chơi” ngay trong một Viện PYTT.

Trong những vụ án này, CQĐT cũng xác định có cựu Viện trưởng đã nhận hối lộ hàng tỷ đồng; có bác sĩ giám định lại đi du lịch cùng “bệnh nhân” rồi sau đó tạo nên những bệnh án tâm thần sai sự thật. Những “lá bùa hộ mệnh” “giả điên” đã giúp các đối tượng vi phạm pháp luật “chạy tâm thần” thoát khỏi các hình phạt, khiến pháp luật bị thực thi không chính xác, gây bức xúc dư luận, làm lung lay niềm tin vào công tác giám định tâm thần.

Việc cơ quan công an xác minh, điều tra, khởi tố hàng loạt đối tượng vi phạm trong hệ thống cơ quan giám định PYTT là hành động vô cùng cần thiết để xử lý nghiêm những vi phạm, răn đe các đối tượng có ý định vi phạm và làm trong sạch bộ máy.

Nhiều ý kiến cho rằng, để lập lại trật tự trong lĩnh vực, cơ quan chức năng cần rà soát, siết chặt quy trình giám định, tăng cường sự giám sát; bảo đảm quy trình chặt chẽ, minh bạch. Các cơ quan tố tụng cần soát xét lại các trường hợp đáng ngờ, đặc biệt là các đối tượng bị can, bị cáo, bị án trong các vụ án từng có kết luận tâm thần dấu hiệu bất thường. Bộ Y tế cũng cần tăng cường giáo dục y đức nghề nghiệp, trách nhiệm nghề nghiệp với những người làm trong lĩnh vực; tăng cường thanh, kiểm tra với các đơn vị giám định PYTT. Áp dụng đồng bộ các biện pháp như đã nêu trên, nhất định vấn nạn “chạy tâm thần” sẽ bị xóa bỏ.

Trường Giang - Bùi Yên