Dẹp bỏ chợ 'cóc', chợ 'tạm':Quyết tâm giải bài toán khó

Lực lượng chức năng phường Vĩnh Tuy ra quân nhắc nhở, xử lý các trường hợp lấn chiếm vỉa hè, lòng đường làm nơi kinh doanh buôn bán. Ảnh: VOV

Không để “bắt cóc bỏ đĩa”

Tình trạng chợ “cóc”, chợ “tạm” mọc lên tràn lan trên nhiều tuyến phố, khu dân cư không chỉ gây cản trở giao thông, chiếm dụng lòng đường, vỉa hè, mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến công tác quản lý an toàn thực phẩm, mỹ quan đô thị, môi trường. Trước thực tế đó, mới đây, Văn phòng UBND thành phố Hà Nội có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu, ngay trong tháng 9-2025, UBND các xã, phường rà soát các tụ điểm chợ “cóc”, chợ “tạm”, đồng thời xây dựng lộ trình xử lý triệt để và đi kèm các biện pháp chống tái lấn chiếm lâu dài.

Chỉ đạo của lãnh đạo thành phố đã và đang được các địa phương hiện thực hóa một cách mạnh mẽ. Cụ thể, tại phường Tây Tựu, sau khi nhận được phản ánh từ người dân về tình trạng hàng quán, xe đẩy, hàng rong lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để họp chợ và nhiều nhóm thanh niên tụ tập trước cổng Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội gây mất an ninh trật tự, Đội Cảnh sát phản ứng nhanh (Cảnh sát 113), Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự đô thị (Công an thành phố Hà Nội) cùng Công an phường Tây Tựu đã có mặt kịp thời để giải tỏa và lập biên bản các trường hợp cố tình vi phạm, yêu cầu dừng hoạt động.

Tương tự, tại xã Đan Phượng, từ ngày 12-9 đến nay, lực lượng công an xã đã phối hợp cùng các đơn vị chức năng tổ chức kiểm tra, xử lý 14 trường hợp vi phạm bày bán hàng hóa tự phát trên các tuyến đường, vỉa hè. Hầu hết các tiểu thương sau khi bị lập biên bản đã ký cam kết di chuyển vào chợ tập trung, đồng thời cam kết không tái phạm.

Không chỉ có chợ “tạm” ở các khu dân cư, mà ngay cả tại những điểm nóng, điển hình như khu vực chân cầu Thanh Trì - nơi hình thành chợ ổi Đông Dư tự phát nhiều năm, gây mất an toàn giao thông, cũng đã được các lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm, lập lại trật tự. Để duy trì kết quả đạt được, tránh tình trạng “bắt cóc bỏ đĩa”, Trung tá Đỗ Trọng Tuân, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông đường bộ số 5 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội) cho biết, hằng ngày, các tổ tuần tra sẽ thường xuyên làm nhiệm vụ, kiên quyết xử lý cả những hành vi dừng đỗ xe trái phép để mua hàng.

Cần những biện pháp căn cơ, lâu dài

Theo báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội, hiện trên địa bàn thành phố còn tồn tại khoảng 85 chợ “tạm”, chợ “cóc”. Từ năm 2024 đến nay, thành phố đã khởi công và cơ bản hoàn thành 18 chợ, cải tạo 41 chợ… Thành phố cũng phấn đấu từ nay đến hết năm 2025, tiếp tục khởi công 15 chợ và cải tạo thêm 20 chợ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để chấm dứt tình trạng “chợ cóc sống dai”, không chỉ là vấn đề xây mới, cải tạo các chợ, thành phố cần tính đến các vấn đề liên quan.

Trước hết, phải tính đến yếu tố sinh kế của tiểu thương. Nhiều người buôn bán trên vỉa hè không phải vì “cố tình vi phạm” mà đơn giản đó là kế mưu sinh của họ. Chị Nguyễn Thị Thanh, một tiểu thương kinh doanh hoa trên phố Ngọc Lâm (phường Bồ Đề) nói: “Chúng tôi sẵn sàng vào chợ chính thức để ổn định việc kinh doanh, buôn bán, nhưng điều lo nhất là khách sẽ ít hơn. Người dân quen mua hàng ngay ven đường, tiện ghé qua khi tan làm. Khi vào chợ xa hơn, họ có thể không đến nữa. Nếu chuyển vào chợ, mong chính quyền hỗ trợ giảm phí ban đầu và bố trí chợ ở vị trí thuận tiện để chúng tôi yên tâm buôn bán”.

Bên cạnh đó, theo luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật, thành phố Hà Nội cần có giải pháp đồng bộ về quy hoạch. "Không thể quy hoạch chợ ở xa khu dân cư hay chợ bị biến thành trung tâm thương mại rồi kỳ vọng người dân sẽ đến mua sắm. Cần phát triển đa dạng các loại hình chợ, từ chợ dân sinh, chợ đầu mối, chợ du lịch đến chợ đêm để chợ vừa phục vụ nhu cầu mua bán của người dân, vừa trở thành điểm đến văn hóa, du lịch của du khách. Những mô hình này đã thành công ở nhiều nước trên thế giới và hoàn toàn có thể áp dụng tại Hà Nội", luật sư Diệp Năng Bình nói.

Ngoài ra, về công tác quản lý, luật sư Diệp Năng Bình cho rằng, việc sử dụng các công nghệ thông minh để giám sát, xử lý vi phạm của chợ “cóc”, chợ “tạm” cũng cần được xem xét để tránh tình trạng "đá ném ao bèo". Đặc biệt, cần lắng nghe tiếng nói từ cộng đồng dân cư, từ những người trực tiếp bị ảnh hưởng bởi chợ “cóc”, cũng như từ những người đang sống nhờ vào nó. "Khi có sự đồng thuận xã hội, những biện pháp xử lý mới có cơ hội mang lại kết quả bền vững”, luật sư Diệp Năng Bình bày tỏ quan điểm.

Dẹp chợ “cóc”, chợ “tạm” là một mục tiêu đúng đắn, phản ánh nỗ lực xây dựng đô thị văn minh, sạch đẹp của thành phố. Để mang lại hiệu quả, Hà Nội cần hướng đến những giải pháp mang tính nhân văn, thực tế và đồng bộ. Khi nhu cầu sinh kế của tiểu thương được bảo vệ, thói quen tiêu dùng được định hướng đúng và hệ thống chợ truyền thống được quy hoạch bài bản; chợ “cóc”, chợ "tạm" sẽ không cần phải “dẹp” vì nó không còn lý do để tồn tại.

Nhóm phóng viên