Đề xuất xin lỗi công chức bị kỷ luật oan, miễn trách nhiệm người không tư lợi

Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Nghị định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức. Thời hạn lấy ý kiến dự kiến từ ngày 3 - 12/6/2025.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà (Ảnh: Media Quốc hội).

Trong dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ đề xuất bỏ hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức giữ chức danh lãnh đạo, quản lý và hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức danh lãnh đạo, quản lý.

Theo Bộ Nội vụ, lý do của đề xuất này là để thống nhất với Luật Cán bộ, công chức năm 2025, bởi Luật này không quy định hai hình thức kỷ luật nêu trên; đồng thời góp phần hoàn thiện khung pháp lý về quản lý cán bộ, công chức, đảm bảo tính đồng bộ giữa quy định của Đảng và Nhà nước.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định còn bổ sung nhiều quy định mới. Đáng chú ý là quy định "Cán bộ, công chức, viên chức bị kỷ luật oan phải được xin lỗi và phục hồi quyền lợi".

Bộ Nội vụ cho biết, quy định này nhằm thể chế hóa khoản 12 Điều 8 dự thảo Quy định của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng.

Về nguyên tắc xử lý kỷ luật, dự thảo bổ sung nội dung: "Trường hợp quá thời hạn 30 ngày nhưng còn thời hiệu xử lý kỷ luật thì cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tiếp tục thực hiện quy trình xử lý kỷ luật hành chính theo quy định" để khắc phục vướng mắc trong thực tiễn.

Dự thảo cũng đề xuất bổ sung các trường hợp được miễn trách nhiệm kỷ luật, bao gồm: "Đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định, không tư lợi trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ nhưng có thiệt hại do rủi ro khách quan" và "Thực hiện đề xuất về đổi mới, sáng tạo được cơ quan có thẩm quyền cho phép và được cấp có thẩm quyền xác định đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung nhưng có thiệt hại xảy ra".

Việc bổ sung này nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 138 của Chính phủ và Luật Cán bộ, công chức năm 2025, tạo cơ chế khuyến khích cán bộ, công chức dám nghĩ, dám làm.

Theo cơ quan soạn thảo, sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có hiệu lực, mô hình chính quyền địa phương chuyển từ 3 cấp sang 2 cấp (tỉnh, xã), khiến một số quy định hiện hành về xử lý kỷ luật liên quan đến cấp huyện không còn phù hợp.

Bên cạnh đó, quá trình thực hiện các quy định về xử lý kỷ luật cũng phát sinh vướng mắc trong việc xử lý một số tình huống trong công tác cán bộ, đòi hỏi sự sửa đổi để đảm bảo thống nhất trong áp dụng pháp luật như nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật.

Với những thay đổi này, các hình thức kỷ luật đối với cán bộ sẽ bao gồm: Khiển trách, Cảnh cáo, Cách chức (áp dụng đối với cán bộ được phê chuẩn, bổ nhiệm hoặc chỉ định giữ chức vụ, chức danh) và Bãi nhiệm.

Đối với công chức, các hình thức kỷ luật sẽ là: Khiển trách, Cảnh cáo, Cách chức (áp dụng đối với công chức lãnh đạo, quản lý) và Buộc thôi việc.

Dự thảo Nghị định gồm 5 chương, 43 điều, quy định về nguyên tắc xử lý kỷ luật, việc áp dụng các hình thức kỷ luật tương ứng với các hành vi vi phạm và thẩm quyền, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức.

Các đối tượng áp dụng bao gồm: Cán bộ trong các cơ quan hành chính nhà nước; Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, Trưởng ban, Phó trưởng ban của HĐND; công chức; viên chức; và cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu.

Dự thảo Nghị định cũng bổ sung đối tượng thay thế trong Hội đồng kỷ luật đối với công chức, viên chức và bỏ thành phần Hội đồng là đại diện Ban Chấp hành công đoàn để thực hiện chủ trương kết thúc hoạt động không lập tổ chức công đoàn trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp theo Kết luận số 157-KL/TƯ ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị.

Nguyên Khánh