Đề xuất xe ô tô dưới 16 chỗ được làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu

Tới đây, ô tô dưới 16 chỗ được phép làm thủ tục ngoài cửa khẩu. Ảnh: Q.N.

Ngày 27/6/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 23/2019/QĐ-TTg về Danh mục hàng hóa nhập khẩu phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập. Theo đó, có 14 nhóm hàng hóa bắt buộc phải làm thủ tục hải quan gồm: thuốc lá, rượu, bia, xe ô tô, xe mô tô, máy bay, xăng, điều hòa không khí, bài lá, giấy vàng mã, tiền chất thuốc nổ, hàng hóa có ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng, hàng hóa có nguy cơ dịch bệnh và hàng hóa trong vụ việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Thống kê từ Cục Hải quan, tính từ ngày 1/9/2019 đến ngày 30/4/2025 cho thấy, xe ô tô chở người dưới 16 chỗ ngồi có tới 53.549 tờ khai, trị giá hơn 86 triệu USD với tổng số tiền thuế hơn 286 tỷ đồng. Xe mô tô 2 bánh, xe mô tô 3 bánh nguyên chiếc, có động cơ đốt trong với dung tích xi lanh trên 125cc có tới 18.226 tờ khai, trị giá hơn 2 triệu USD với tổng số tiền thuế là hơn 11 tỷ đồng.

Tổng số vụ vi phạm của 14 nhóm hàng hóa nói trên là 922 vụ. Tổng số tiền xử phạt gần 5,9 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm bao gồm: Khai, nộp hồ sơ hải quan không đúng thời hạn quy định; Khai sai về lượng, tên hàng, chủng loại, chất lượng, trị giá hải quan, mã số hàng hóa, thuế suất, mức thuế, xuất xứ hàng hóa nhập khẩu dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp mà cơ quan hải quan phát hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan; Không có Giấy phép nhập khẩu hàng hóa theo quy định. Nhóm hàng hóa có tỷ lệ phát sinh vi phạm nhiều nhất là nhóm hàng hóa thuốc lá (tỷ lệ vi phạm là 3,5%); bia (tỷ lệ vi phạm là 1,3%), rượu (tỷ lệ vi phạm là 0,9%).

Cũng theo Cục Hải quan, Quyết định số 23/2019/QĐ-TTg góp phần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với các mặt hàng có rủi ro cao, hàng hóa ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng, hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc các loại thuế phòng vệ thương mại. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn cần có sự điều chỉnh, nhất là với mặt hàng ô tô chở người dưới 16 chỗ ngồi.

Trước đây, Bộ Tài chính đánh giá mặt hàng xe ô tô là mặt hàng có trị giá lớn, số thuế phải nộp cao, đơn vị nhập khẩu phải là đơn vị được Bộ Công thương cấp phép, chỉ được đưa xe từ nước ngoài vào Việt Nam qua một số cửa khẩu cảng biển quốc tế. Nhưng ở thời điểm hiện tại, các chính sách (các sắc thuế, chính sách quản lý chuyên ngành đã ổn định), thuế suất thuế nhập khẩu có xu hướng giảm khi Việt Nam tham gia tích cực vào các hiệp định thương mại tự do. Các vi phạm, gian lận không nhiều, không phổ biến, nếu có thì có thể là rủi ro về trị giá hải quan.

Mới đây, trong văn bản gửi tới Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất đưa 3 nhóm hàng (mặt hàng cắt giảm) không phải làm thủ tục tại cửa khẩu nhập gồm: Nhóm xe ô tô chở người dưới 16 chỗ ngồi; Nhóm xe mô tô 2 bánh, xe mô tô 3 bánh nguyên chiếc, có động cơ đốt trong kiểu piston có dung tích xi lanh trên 125cc; Nhóm hàng hóa trong các vụ việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại và biện pháp chống lần tránh biện pháp phòng vệ thương mại theo quyết định do Bộ trưởng Bộ Công thương ban hành.

Đối với 11 nhóm hàng tiếp tục quy định phải làm thủ tục tại cửa khẩu nhập là các nhóm mặt hàng có rủi ro cao theo các tiêu chí; chính sách thuế, chính sách quản lý mặt hàng, biện pháp quản lý khác, các mặt hàng không khuyến khích nhập khẩu, cụ thể: mặt hàng rượu, bia, thuốc lá, xăng các loại, bài, giấy vàng mã, hàng hóa ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng; hàng hóa có cảnh báo về nguy cơ dịch bệnh theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tiền chất thuốc nổ, vật liệu nổ công nghiệp.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, việc đưa 3 nhóm hàng nói trên được làm thủ tục ngoài cửa khẩu góp phần thuận tiện hơn cho chủ xe trong việc đưa xe về các địa điểm để thực hiện kiểm tra chất lượng theo quy định của cơ quan kiểm tra chuyên ngành, tránh ách tắc tại cảng.

Về thủ tục hải quan, nếu doanh nghiệp thực hiện tại đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu thì được lựa chọn: Làm thủ tục vận chuyển độc lập về các ICD trong trường hợp vận tải đơn ghi các đích là các ICD (trường hợp này hàng hóa phải được niêm phong từ cửa khẩu về các ICD); hoặc mở tờ khai tại đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu để làm thủ tục vận chuyển kết hợp (trong trường hợp vận tải đơn phát hành đến cửa khẩu)… Trường hợp được làm thủ tục tại đơn vị hải quan ngoài cửa khẩu sẽ thuận tiện trong việc kiểm tra tra nhà nước về chất lượng, địa điểm kiểm tra chuyên ngành được mở rộng hơn gồm 3 địa điểm thay vì như hiện nay chỉ có 2 địa điểm.

“Đối với mặt hàng xe mô tô thì các điều kiện về nhập khẩu đơn giản hơn xe ô tô chở người dưới 16 chỗ ngồi, cụ thể: không giới hạn về cửa khẩu nhập, không phải có giấy phép nhập khẩu, nhưng thuộc danh mục mặt hàng kiểm tra chất lượng trước thông quan (tương tự như đối với mặt hàng ô tô)” - ông Chi nói.

Khắc Hạnh