Đề xuất xây dựng KPI đánh giá, xếp loại giáo viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Đánh giá, xếp loại thi đua viên chức giáo viên cuối năm luôn nhận được nhiều sự quan tâm của thầy cô giáo bậc mầm non và phổ thông công lập.

Có thể nhận thấy, hầu hết giáo viên đều được xếp loại Hoàn thành Tốt nhiệm vụ. Tuy nhiên, giáo viên rất khó được xếp loại Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ kể từ năm học 2023-2024.

Bởi, khoản 6 Điều 2 Nghị định 90/2020/NĐ-CP (sửa đổi tại Nghị định 48/2023/NĐ-CP) quy định nguyên tắc đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức như sau:

6. Tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức xếp loại "Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" trong tổng số cán bộ, công chức, viên chức tại cùng cơ quan, tổ chức, đơn vị và đối với từng nhóm đối tượng có nhiệm vụ tương đồng không quá tỷ lệ đảng viên được xếp loại "Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" theo quy định của Đảng.

Như vậy, trong cùng một cơ quan, tổ chức, đơn vị và đối với từng nhóm đối tượng thì tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức xếp loại Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ không được vượt quá 20% số cán bộ, công chức, viên chức được xếp loại Hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Theo ghi nhận của người viết, việc đánh giá viên chức qua 2 năm học 2023-2024 và 2024-2025 có tình trạng mỗi trường làm một kiểu. Trong đó, không ít trường học xếp loại giáo viên Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ còn cảm tính khiến giáo viên "tâm tư".

Để hóa giải sự bất cập này, việc xây dựng bộ chỉ số KPI để đánh giá viên chức giáo viên là hướng đi đúng đắn, công việc của thầy cô giáo sẽ được lượng hóa một cách rõ ràng.

Trong phạm vi bài viết này, người viết đề xuất các nhà trường trung học cơ sở, trung học phổ thông xây dựng KPI đánh giá, xếp loại viên chức giáo viên (không giữ chức vụ quản lí) mức Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cuối năm học.

Tiêu chí xếp loại chất lượng viên chức Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Điều 12 Nghị định số 48/2023/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90/2020/NĐ-CP quy định tiêu chí xếp loại chất lượng viên chức ở mức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ như sau:

Thứ nhất, thực hiện tốt các quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3 và khoản 4 Điều 3 Nghị định này;

Cụ thể, khoản 1, khoản 2, khoản 3 và khoản 4 Điều 3 Nghị định này quy định cụ thể như sau:

1. Chính trị tư tưởng

a) Chấp hành chủ trương, đường lối, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình;

b) Có quan điểm, bản lĩnh chính trị vững vàng; kiên định lập trường; không dao động trước mọi khó khăn, thách thức;

c) Đặt lợi ích của Đảng, quốc gia - dân tộc, nhân dân, tập thể lên trên lợi ích cá nhân;

d) Có ý thức nghiên cứu, học tập, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nghị quyết, chỉ thị, quyết định và các văn bản của Đảng.

2. Đạo đức, lối sống

a) Không tham ô, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, quan liêu, cơ hội, vụ lợi, hách dịch, cửa quyền; không có biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa;

b) Có lối sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, trong sáng, giản dị;

c) Có tinh thần đoàn kết, xây dựng cơ quan, tổ chức, đơn vị trong sạch, vững mạnh;

d) Không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi.

3. Tác phong, lề lối làm việc

a) Có trách nhiệm với công việc; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, linh hoạt trong thực hiện nhiệm vụ;

b) Phương pháp làm việc khoa học, dân chủ, đúng nguyên tắc;

c) Có tinh thần trách nhiệm và phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ;

d) Có thái độ đúng mực và phong cách ứng xử, lề lối làm việc chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu của văn hóa công vụ.

4. Ý thức tổ chức kỷ luật

a) Chấp hành sự phân công của tổ chức;

b) Thực hiện các quy định, quy chế, nội quy của cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi công tác;

c) Thực hiện việc kê khai và công khai tài sản, thu nhập theo quy định;

d) Báo cáo đầy đủ, trung thực, cung cấp thông tin chính xác, khách quan về những nội dung liên quan đến việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị với cấp trên khi được yêu cầu.

Thứ hai, hoàn thành 100% nhiệm vụ theo hợp đồng làm việc đã ký kết, theo kế hoạch đề ra hoặc theo công việc cụ thể được giao bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả cao, trong đó ít nhất 50% nhiệm vụ hoàn thành vượt mức;

Đề xuất xây dựng KPI đánh giá viên chức giáo viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

I. Nhóm KPI về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong và ý thức tổ chức kỷ luật

Nhóm KPI này tập trung đánh giá mức độ tuân thủ các quy định về phẩm chất của viên chức giáo viên, là những yếu tố chính yếu cho việc Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

1. Chính trị tư tưởng

* KPI 1.1: Mức độ chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước

- Mô tả: Giáo viên không có bất kỳ vi phạm nào về chính trị tư tưởng, luôn thể hiện sự đồng thuận và chấp hành nghiêm túc các quy định của Đảng và pháp luật.

- Đo lường:

+ Không vi phạm về chính trị tư tưởng trong năm (năm học) đánh giá.

+ Tham gia đầy đủ và tích cực các buổi học tập, quán triệt Nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Nhà nước.

+ Không có phản ánh tiêu cực từ đồng nghiệp, phụ huynh, học sinh về quan điểm chính trị.

* KPI 1.2: Mức độ kiên định lập trường, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân

- Mô tả: Giáo viên thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, không dao động trước khó khăn, luôn đặt lợi ích chung của nhà trường, ngành giáo dục lên hàng đầu.

- Đo lường:

+ Có ý kiến đóng góp xây dựng, bảo vệ lợi ích tập thể trong các cuộc họp, hoạt động chung.

+ Không có hành vi tư lợi cá nhân gây ảnh hưởng đến tập thể.

+ Được đánh giá tích cực từ cấp quản lý trực tiếp và đồng nghiệp về tinh thần cống hiến.

2. Đạo đức, lối sống

* KPI 2.1: Mức độ tuân thủ các quy định về chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí

- Mô tả: Giáo viên gương mẫu trong đạo đức, lối sống, không có biểu hiện tham ô, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

- Đo lường:

+ Không có trường hợp bị phản ánh hoặc xử lý kỷ luật liên quan đến tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

+ Không có biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống (tự diễn biến, tự chuyển hóa).

* KPI 2.2: Mức độ thể hiện lối sống trung thực, khiêm tốn, giản dị và tinh thần đoàn kết.

- Mô tả: Giáo viên có lối sống lành mạnh, chân thành, giản dị, xây dựng môi trường làm việc đoàn kết.

- Đo lường:

+ Được đồng nghiệp, học sinh, phụ huynh đánh giá cao về sự trung thực, khiêm tốn.

+ Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, xây dựng sự đoàn kết trong đơn vị.

+ Không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi.

3. Tác phong, lề lối làm việc

* KPI 3.1: Mức độ trách nhiệm, năng động, sáng tạo và linh hoạt trong công việc

- Mô tả: Giáo viên luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, chủ động, sáng tạo trong việc tìm kiếm giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục.

- Đo lường:

+ Tỷ lệ các sáng kiến, giải pháp cải tiến được áp dụng và mang lại hiệu quả trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh

+ Mức độ chủ động trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong công việc mà không cần sự nhắc nhở từ cấp trên.

+ Được đánh giá cao về tinh thần dám nghĩ, dám làm từ cấp quản lý.

* KPI 3.2: Mức độ tuân thủ phương pháp làm việc khoa học, dân chủ và chuẩn mực ứng xử

- Mô tả: Giáo viên áp dụng phương pháp làm việc khoa học, tôn trọng nguyên tắc dân chủ, có thái độ và phong cách ứng xử chuẩn mực.

- Đo lường:

+ Tuân thủ đúng quy trình, quy định trong công tác giảng dạy và giáo dục.

+ Tỷ lệ đóng góp ý kiến mang tính xây dựng trong các cuộc họp chuyên môn, sinh hoạt tổ, nhóm.

+ Không có phản ánh về thái độ, cách ứng xử thiếu chuẩn mực từ đồng nghiệp, học sinh, phụ huynh.

4. Ý thức tổ chức kỷ luật

* KPI 4.1: Mức độ chấp hành sự phân công và quy định, quy chế của đơn vị

- Mô tả: Giáo viên luôn chấp hành nghiêm túc sự phân công công tác, các quy định, nội quy của nhà trường.

- Đo lường:

+ 100% các phân công nhiệm vụ được chấp hành đúng thời hạn và chất lượng.

+ Không có vi phạm về quy chế, nội quy của nhà trường.

+ Thực hiện việc kê khai và công khai tài sản, thu nhập theo quy định (nếu có yêu cầu).

* KPI 4.2: Mức độ trung thực, khách quan trong báo cáo và cung cấp thông tin

- Mô tả: Giáo viên cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, khách quan khi được yêu cầu.

- Đo lường:

+ Các báo cáo chuyên môn, báo cáo định kỳ đảm bảo tính chính xác, kịp thời.

+ Không có trường hợp cung cấp thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin.

II. Nhóm KPI về kết quả hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn

Nhóm KPI này tập trung vào việc đánh giá hiệu quả và chất lượng công việc chuyên môn của giáo viên.

1. Hoàn thành nhiệm vụ theo hợp đồng làm việc/kế hoạch đề ra

* KPI 1.1: Tỷ lệ hoàn thành 100% nhiệm vụ theo hợp đồng làm việc hoặc kế hoạch được giao

- Mô tả: Giáo viên hoàn thành tất cả các nhiệm vụ được giao trong hợp đồng làm việc hoặc kế hoạch đã đề ra, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng.

- Đo lường:

+ 100% các mục tiêu, nhiệm vụ được giao trong kế hoạch công tác cá nhân hoặc hợp đồng làm việc được hoàn thành.

+ Các nhiệm vụ được hoàn thành đúng hoặc trước thời hạn quy định.

+ Chất lượng các nhiệm vụ được đánh giá đạt yêu cầu trở lên.

* KPI 1.2: Tỷ lệ nhiệm vụ hoàn thành vượt mức mục tiêu đề ra (ít nhất 50%)

- Mô tả: Trong số các nhiệm vụ đã hoàn thành, giáo viên có ít nhất 50% nhiệm vụ đạt được kết quả vượt trội so với yêu cầu ban đầu.

- Đo lường:

+ Số lượng/tỷ lệ các nhiệm vụ đạt chất lượng xuất sắc hoặc vượt trội. Ví dụ: Học sinh đạt điểm cao hơn kỳ vọng, kết quả thi tốt nghiệp cao hơn mức trung bình của trường, có sáng kiến được áp dụng và mang lại hiệu quả rõ rệt,...

+ Có ít nhất 50% nhiệm vụ được đánh giá vượt mức so với mục tiêu ban đầu.

+ Có sự chủ động trong việc đề xuất và triển khai các hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục, vượt ra ngoài các nhiệm vụ được giao.

Lưu ý chung:

- Việc đánh giá các KPI cần có sự minh bạch, khách quan và dựa trên các bằng chứng cụ thể (hồ sơ cá nhân, biên bản họp, phiếu đánh giá của học sinh/phụ huynh, kết quả thi cử, báo cáo chuyên đề,...).

- Các KPI định tính (như chính trị tư tưởng, đạo đức) cần được đánh giá thông qua các phương pháp như quan sát, phỏng vấn, thu thập ý kiến phản hồi từ đồng nghiệp, cấp trên, học sinh, phụ huynh.

- Việc xác định "vượt mức" đối với các nhiệm vụ chuyên môn cần được định nghĩa rõ ràng và lượng hóa cụ thể cho từng loại nhiệm vụ. Ví dụ, vượt mức có thể là:

+ Chất lượng học sinh: Tỷ lệ học sinh đạt khá, giỏi tăng thêm X% so với mục tiêu.

+ Nghiên cứu khoa học/sáng kiến: Có 1-2 đề tài/sáng kiến cấp trường/cấp huyện/cấp tỉnh được công nhận và áp dụng hiệu quả.

+ Hoạt động ngoại khóa: Tổ chức thành công 1-2 hoạt động ngoại khóa mang lại hiệu quả giáo dục cao, được cộng đồng đánh giá tốt/xuất sắc.

+ Bộ KPI này cần được cụ thể hóa và điều chỉnh cho phù hợp với đặc thù của từng trường học, cấp học và vị trí công tác của giáo viên.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Phan Thế Hoài