Đề xuất sửa đổi Luật Thống kê

Dự thảo Luật đề xuất điều chỉnhhệ thống thông tin thống kê nhà nước; chỉ tiêu thống kê; thu thập thông tin thống kê nhà nước; tổ chức thống kê nhà nước...

Bộ Tài chính cho biết mục đích ban hành Luật nhằm cung cấp thông tin thống kê chính xác, khách quan, kịp thời, phản ánh đúng, đầy đủ tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ; giúp phân tích, hoạch định và điều hành chính sách vĩ mô; xây dựng cơ sở pháp lý để thu thập các chỉ tiêu thống kê quốc gia; bảo đảm yêu cầu so sánh quốc tế trong các lĩnh vực.

Dự thảo Luật đề xuất điều chỉnh các nội dung sau: hệ thống thông tin thống kê nhà nước; chỉ tiêu thống kê; thu thập thông tin thống kê nhà nước; nghiên cứu, ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin - truyền thông và chuyển đối số trong hoạt động thống kê nhà nước; tổ chức thống kê nhà nước.

Các nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung

Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung nhóm các quy định liên quan đến tên gọi của bộ ngành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thống kê nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Nhóm này sẽ sửa những vấn đề liên quan đến tên gọi của các cơ quan đơn vị theo quy định của Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/2/2025 của Quốc hội quy định về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp theo quy định tại Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 203/2025/QH15, cụ thể:

Bãi bỏ cụm từ "cấp huyện" tại khoản 3 Điều 13; khoản 2, khoản 3, khoản 4 Điều 22; khoản 1 Điều 42; điểm d khoản 2 Điều 48; khoản 3 Điều 52; khoản 2 Điều 59.

Thay thế cụm từ "cấp huyện" bằng cụm từ "cấp xã" tại khoản 4 Điều 12.

Sửa Điều 16. Hệ thống thông tin thống kê cấp huyện thành hệ thống thông tin thống kê cấp xã.

Thay thế cụm từ "Bộ Kế hoạch và Đầu tư" bằng cụm từ "Bộ Tài chính" tại khoản 2 Điều 7; khoản 3 Điều 13; khoản 6 Điều 17; khoản 4 Điều 22; khoản 4 Điều 24; khoản 2 Điều 28; khoản 3 Điều 51; khoản 3 Điều 52; khoản 3 Điều 60.

Thay thế cụm từ "Cơ quan thống kê trung ương" bằng cụm từ "Cơ quan thống kê quốc gia" tại điểm b khoản 2 Điều 13; khoản 1, khoản 5 Điều 20; khoản 2 Điều 21; khoản 1, khoản 5 Điều 26; điểm a khoản 2 Điều 29; khoản 1, Điều 32; điểm a khoản 6 Điều 35; khoản 3 Điều 37; Điều 39; khoản 1, khoản 5 Điều 43; khoản 2 Điều 46; điểm a, khoản 2 Điều 48; Điều 53; Điều 54; khoản 3 Điều 55; khoản 6 Điều 58; Điều 59; khoản 1, khoản 2 Điều 62.

Nhóm các quy định liên quan đến thanh tra chuyên ngành thống kê

Để bảo đảm thống nhất với Luật Thanh tra số 84/2025/QH15, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung: khoản 7 Điều 6, Điều 8, điểm c khoản 2 Điều 33, khoản 2 Điều 44 Luật Thống kê số 89/2015/QH13 theo hướng thay thanh tra chuyên ngành thống kê bằng kiểm tra chuyên ngành thống kê.

Nhóm liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ thống kê phát sinh trong thực tiễn

Dự thảo Luật đề xuất sửa các điều của Luật Thống kê số 89/2015/QH13 và Luật số 01/2021/QH15 liên quan đến những vấn đề mới phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện, trong đó:

Luật Thống kê số 89/2015/QH13 sửa đổi các điều sau:

- Điều 3. Giải thích từ ngữ;

- Điều 5. Nguyên tắc cơ bản của hoạt động thống kê và sử dụng dữ liệu, thông tin thống kê;

- Điều 17. Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia;

- Điều 18. Điều chỉnh, bổ sung Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia;

- Điều 31. Phương án điều tra thống kê;

- Điều 32. Thẩm định phương án điều tra thống kê;

- Điều 34. Quyền và nghĩa vụ của điều tra viên thống kê;

- Điều 36. Sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê nhà nước;

- Bổ sung 03 điều quy định về: hệ thống chỉ tiêu thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, liên kết vùng; chế độ báo cáo thống kê liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, liên kết vùng; chế độ báo cáo thống kê cấp tỉnh, cấp xã.

- Bãi bỏ Điều 47. Thẩm định số liệu thống kê của Bộ, ngành trong hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Luật số 01/2021/QH15 sửa "Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê".

Nhóm các quy định liên quan đến ứng dụng phương pháp thống kê, công nghệ thông tin - truyền thông và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê nhà nước

Theo Bộ Tài chính, mục đích của việc sửa đổi, bổ sung quy định của nhóm nội dung này để thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chính vì vậy, dự thảo Luật đã đề xuất sửa đổi "Điều 51. Phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông" của Luật Thống kê số 89/2015/QH13 đồng thời bổ sung 01 điều quy định về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia (sau Điều 52).

Cụ thể dự thảo đề xuất quy định về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia như sau:

Cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia do cơ quan thống kê quốc gia chủ trì xây dựng, quản lý và cập nhật.

Cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia được cập nhật định kỳ từ các nguồn: điều tra thống kê, chế độ báo cáo thống kê, dữ liệu hành chính, các cơ sở dữ liệu quốc gia và các nguồn hợp pháp khác.

Cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia được kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu thống kê bộ, ngành và cơ sở dữ liệu quốc gia khác. Khi kết nối, chia sẻ dữ liệu phải bảo đảm bảo mật và an toàn thông tin theo quy định.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Tuệ Văn