Đề xuất sớm miễn viện phí cho các nhóm bệnh nhân nặng như ung thư, có khả thi?

Phát biểu thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đã đề cập đến nội dung miễn viện phí và cho rằng đây là điều kiện quan trọng để tạo ra đột phá trong khám, chữa bệnh.

GS. Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh việc miễn viện phí cần tập trung vào 4 vấn đề cơ bản và phải được triển khai theo lộ trình hợp lý, hướng đến mục tiêu miễn viện phí toàn dân vào năm 2030. Tuy nhiên, theo ông, với những trường hợp bệnh nặng, bệnh mạn tính hoặc chi phí điều trị lớn, cần được hỗ trợ sớm hơn để giảm gánh nặng cho người bệnh.

GS Nguyễn Anh Trí đề xuất sớm miễn viện phí cho bệnh nhân chạy thận, ung thư. Ảnh minh họa:

“Vì có lộ trình cho nên tôi đề nghị thực hiện miễn phí sớm cho những người đang điều trị các bệnh khó chữa, mạn tính, những bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo, những bệnh nhân bị ung thư đang điều trị thuốc nhắm đích rất đắt. Họ đang rất khó khăn, rất mong giúp ngay những bệnh nhân đó, không đợi đến năm 2030”, ông Trí đề xuất.

Ý kiến này nhận được nhiều sự quan tâm trong dư luận, nhất là trong bối cảnh chi phí khám chữa bệnh ngày càng tăng, trong khi nhiều gia đình vẫn đối mặt gánh nặng tài chính khi điều trị các bệnh nan y kéo dài.

Bộ Y tế cho biết vấn đề miễn viện phí đã được nghiên cứu và tích hợp trong “Đề án từng bước triển khai chính sách miễn viện phí” trên phạm vi toàn quốc.

Theo lộ trình dự kiến, mục tiêu này sẽ được chia làm ba giai đoạn: 2026-2027; 2028-2030 và sau năm 2030. Sau mốc 2030, Bộ Y tế mới hướng đến miễn viện phí toàn dân trong gói dịch vụ cơ bản.

Gánh nặng tài chính và bài toán Quỹ BHYT

Thống kê cho thấy, tổng số lượt khám chữa bệnh trên toàn quốc năm 2024 đạt 183,6 triệu lượt, tăng 9,7 triệu lượt (5,6%) so với năm 2023. Chi phí khám chữa bệnh BHYT toàn quốc năm 2024 đã vượt 139.000 tỷ đồng, tăng hơn 18.000 tỷ đồng so với năm trước.

Nhiều chuyên gia nhìn nhận, đề xuất miễn viện phí là mục tiêu nhân văn nhưng kéo theo chi phí rất lớn. Bài toán đặt ra là khả năng đáp ứng của nguồn Quỹ BHYT và ngân sách nhà nước.

Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế cho biết, nếu năm 2027 tăng mức hưởng BHYT lên 100% cho hộ cận nghèo và người từ 75 tuổi trở lên, Quỹ BHYT sẽ phải chi thêm trung bình 2.700 tỷ đồng mỗi năm.

Đến năm 2030, nếu miễn viện phí gói cơ bản cho toàn dân, chi phí có thể lên đến 21.500 tỷ đồng mỗi năm - tương đương số tiền người dân tự chi trả cho khám chữa bệnh trong năm 2024.

Để bảo đảm tài chính ổn định thực hiện đề án này, bà Phương cho rằng phải đa dạng hóa nguồn lực và mở rộng nguồn thu. Theo đó, ngoài việc nâng tỷ lệ đóng BHYT từ 4,5% lên tối đa 6%, có thể trích một phần thuế tiêu thụ đặc biệt của các sản phẩm có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia để bổ sung cho quỹ thực hiện đề án.

Vì thế, trước đề xuất miễn viện phí sớm cho các nhóm bệnh nhân nặng như ung thư, chạy thận nhân tạo, trao đổi với PV VietNamNet, bà Phương cho rằng "dù rất tốt đẹp nhưng không khả thi".

“Việc này phải được các cơ quan chuyên môn tính toán cân đối với nguồn Quỹ BHYT. Hiện chưa có nước nào làm được như thế”, TS Khánh Phương thông tin.

Ở chiều ngược lại, một số ý kiến lại bày tỏ sự ủng hộ đề xuất của GS. Nguyễn Anh Trí. Vấn đề lớn nhất, không phải là “có nên làm” mà là “tiền lấy từ đâu”. Theo đó, các nguồn lực có thể tính đến gồm Quỹ BHYT, ngân sách Nhà nước, thuế và các chương trình mục tiêu quốc gia hoặc quỹ hỗ trợ y tế đặc biệt.

N. Huyền