Đề xuất hộ doanh thu năm trên 3 tỷ đồng mới dùng hóa đơn điện tử

Đề xuất hộ doanh thu năm trên 3 tỷ đồng mới nên dùng hóa đơn điện tử.

Từ ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ bị bãi bỏ, hơn 5,2 triệu hộ và cá nhân kinh doanh chuyển sang cơ chế tự kê khai, nộp thuế. Cơ quan quản lý đang đề xuất, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã, hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Quy định này không bắt buộc với hộ doanh thu dưới 1 tỷ đồng một năm.

Góp ý nội dung này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhìn nhận mốc doanh thu 1 tỷ đồng là thấp, chưa tương thích với năng lực tài chính và trình độ quản trị của phần lớn hộ kinh doanh. Cơ quan này đề nghị nâng mức doanh thu bắt buộc lên hơn 3 tỷ đồng, tương đương ngưỡng bắt đầu áp dụng cách tính thuế trên lãi (doanh thu - chi phí).

"Với các hộ có doanh thu năm dưới 3 tỷ, cơ quan thuế có thể tăng giám sát qua dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt" - VCCI đề xuất.

Thực tế, kết quả khảo sát hồi tháng 6 của VCCI cho thấy nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng còn gặp nhiều trở ngại khi chuyển đổi số. 32% hộ ở nông thôn và 23% ở đô thị thiếu vốn đầu tư thiết bị. Khoảng hai phần ba số hộ được hỏi chưa đủ kiến thức, kỹ năng công nghệ để vận hành hệ thống.

Vướng mắc nữa được VCCI nêu là quy định về thông tin người mua. Nghị định 70/2025/NĐ-CP (Nghị định 70) quy định hóa đơn phải thể hiện mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ một số trường hợp bán lẻ đặc thù như siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng xăng dầu, casino hay trò chơi điện tử có thưởng.

Theo quy định này, các hộ kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ, ăn uống và lưu trú như tiệm tạp hóa, siêu thị mini, quán ăn hay nhà nghỉ đều phải ghi nhận mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của khách hàng trên hóa đơn điện tử. VCCI cho rằng yêu cầu này gây nhiều khó khăn, bởi đặc thù hoạt động của các hộ trên tương tự mô hình bán lẻ đại trà, với lượng khách đông, giá trị giao dịch nhỏ và tốc độ mua bán nhanh.

Việc buộc phải nhập đầy đủ thông tin người mua cho từng hóa đơn không chỉ làm phát sinh thêm chi phí nhân sự, thời gian nhập liệu mà còn dễ tạo cảm giác bất tiện cho người tiêu dùng. Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cho phép hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh không bắt buộc phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua trong trường hợp người mua là cá nhân không kinh doanh.

Gắn bó gần 20 năm với nghề buôn bán phụ tùng ô tô, bà Nguyễn Thị Khánh Ly, chủ hộ kinh doanh Phạm Gia tại Hà Nội chia sẻ: “Tôi chưa bao giờ thấy thời điểm nào mà việc kinh doanh lại áp lực như hiện nay, không phải vì khách hàng hay thị trường, mà vì chính sách thuế mới”.

Theo bà Ly, quy định mới yêu cầu tất cả các giao dịch phải có hóa đơn, mọi khoản thu đều cần kê khai, trong khi hạ tầng và năng lực của hộ kinh doanh chưa thể đáp ứng ngay lập tức.

“Cửa hàng tôi có ba người, hiện tại gần như chỉ loay hoay mỗi việc xuất hóa đơn sao cho đúng quy định”, bà Ly tâm sự và cho biết, một vấn đề khiến hộ kinh doanh đặc biệt lo lắng là việc xử lý hàng tồn kho và công nợ cũ. Với người kinh doanh lâu năm, không thể tránh khỏi việc có những khoản chưa hóa đơn hóa, chưa thanh toán xong. Bây giờ nếu không có chính sách hỗ trợ, tất cả sẽ thành điểm yếu và thậm chí là rủi ro bị kiểm tra, truy thu.

Tâm lý lo ngại còn xuất phát từ việc nhiều hộ kinh doanh chưa rõ cách thức áp dụng chính sách mới. Bà Ly thẳng thắn cho biết: Chúng tôi không dám dùng tài khoản ngân hàng để nhận chuyển khoản từ khách. Chỉ sợ sau này bị cơ quan thuế truy ngược lại sao kê, trong khi trước giờ toàn làm theo kinh nghiệm, không lưu chứng từ gì cả.

Trước thực tế này, bà Ly kiến nghị cần có lộ trình chuyển tiếp hợp lý, không nên áp dụng gấp gáp. “Chúng tôi cần thời gian để hiểu, điều chỉnh và làm quen. Nếu cứ đẩy nhanh quá, chắc chắn sẽ có rất nhiều hộ bỏ nghề. Doanh nghiệp lớn còn được hỗ trợ, thì hộ kinh doanh cũng nên được quan tâm. Nếu yêu cầu kê khai, thì phải đồng bộ, không thể để người làm, người không, sẽ mất công bằng”, bà Nguyễn Thị Khánh Ly kiến nghị.

Ông Lương Xuân Dũng - Chánh Văn phòng Hiệp hội Rượu - Bia - Nước giải khát Việt Nam nhận định, việc triển khai Nghị định 70 đang ảnh hưởng rõ rệt đến khu vực kinh tế cá thể. Không ít hộ bày tỏ lo ngại về nguy cơ bị truy thu thuế khi bắt buộc phải áp dụng hóa đơn điện tử. Điều này dẫn tới tâm lý e ngại, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh.

“Chúng tôi ghi nhận tình trạng doanh số bán lẻ giảm, chuỗi cung ứng gián đoạn. Nguyên nhân không chỉ vì chính sách, mà còn vì hạ tầng kỹ thuật chưa sẵn sàng, tâm lý hộ kinh doanh chưa chuẩn bị kịp. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến mục tiêu tăng trưởng chung của cả nền kinh tế” - ông Dũng nói.

H.Hương