Đề xuất giao Bộ Y tế quản lý đào tạo chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe

Cần chịu sự giám sát trực tiếp của cơ quan y tế

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, trong Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị "về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân" nêu rõ: "Thực hiện đào tạo chuyên sâu, đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý".

Thực tế hiện nay, Luật Giáo dục đại học năm 2018 cũng đã đề cập nội dung này và quy định giao cho Chính phủ quy định cụ thể. Trên cơ sở đó, Bộ Y tế đã xây dựng Nghị định để hướng dẫn thực hiện Luật Giáo dục đại học năm 2018. Tuy nhiên, Nghị định này vẫn đang chờ được triển khai sau khi Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại phiên thảo luận Tổ về các dự án Luật liên quan đến lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo.

Trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết 72, Bộ Y tế đang xây dựng một nghị quyết có đề cập đến vấn đề đào tạo chuyên sâu, đặc thù trong lĩnh vực y tế. Trong quá trình xây dựng và báo cáo UBTVQH, có hai luồng ý kiến. Ý kiến thứ nhất đề nghị đưa nội dung đào tạo chuyên sâu, đặc thù vào nghị quyết về lĩnh vực y tế; ý kiến thứ hai cho rằng cùng với việc sửa đổi một loạt luật liên quan đến giáo dục – đào tạo, có thể đưa nội dung này vào các điều khoản của luật sửa đổi.

Từ đề xuất này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đề nghị bổ sung "trình độ chuyên khoa vào hệ thống văn bằng sau đại học, giao quyền quản lý đào tạo cho Bộ Y tế".

Bộ trưởng cho biết, ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, sau khi tốt nghiệp bác sĩ hoặc dược sĩ, người học phải tiếp tục học chương trình đào tạo chuyên khoa để trên cơ sở đó mới được hành nghề độc lập, ví dụ như nội khoa, ngoại khoa, sản phụ khoa, nhi khoa, hồi sức cấp cứu…chứ không phải học 6 năm đại học là có thể hành nghề ngay.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan.

Việc đào tạo chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe trên thế giới được tổ chức theo hướng phát triển năng lực hành nghề chuyên sâu. Các chương trình đào tạo chuyên khoa tối thiểu là 3 năm, chủ yếu được tổ chức tại bệnh viện, nơi học viên vừa học, vừa làm, và chịu sự giám sát của các bác sĩ hoặc chuyên gia có kinh nghiệm, tức là học lý thuyết song song với thực hành. Khi hoàn thành, người học được cấp văn bằng hoặc chứng chỉ chuyên khoa và đây là điều kiện bắt buộc để được cấp phép hành nghề chuyên môn.

Như vậy, có thể thấy việc tổ chức đào tạo chuyên khoa về y tế trong hệ thống giáo dục đào tạo sau đại học là đặc thù và cần chịu sự giám sát trực tiếp của cơ quan y tế hoặc hội đồng hành nghề y quốc gia, nhằm bảo đảm người được đào tạo có năng lực hành nghề độc lập và an toàn cho người bệnh.

Phối hợp với Bộ GD&ĐT thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục

Tại Việt Nam, trong hơn 50 năm qua, việc đào tạo chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe được triển khai theo ba hình thức: Chuyên khoa I, Chuyên khoa II và Bác sĩ nội trú, với khoảng 7.000 bác sĩ chuyên khoa được đào tạo mỗi năm để cung cấp cho hệ thống bệnh viện.

Tuy nhiên, hoạt động đào tạo chuyên khoa lại chưa thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, chưa được quy định trong các văn bản của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý cho công tác đào tạo chuyên khoa và bác sĩ nội trú. Chính vì vậy, việc cụ thể hóa nội dung "thực hiện đào tạo chuyên sâu, đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý" trong Nghị quyết 72 vào Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học là cần thiết.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng đề xuất bổ sung, sửa đổi một số điều khoản cụ thể, như: Đối với Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi), tại khoản 3 Điều 1 cần chỉnh sửa như sau: "Chính phủ quy định cụ thể về quản lý văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân; văn bằng trình độ của một số ngành đào tạo chuyên sâu, đặc thù".

Tại khoản 11 Điều 1 của dự thảo luật, ngoài đào tạo trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ, cần bổ sung thêm mục c là "đào tạo trình độ chuyên khoa dành cho người học có trình độ từ đại học trở lên thuộc một số ngành trong lĩnh vực sức khỏe".

Về công tác quản lý nhà nước, dự thảo luật quy định: "Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình chịu trách nhiệm phối hợp với Bộ GD&ĐT thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục", trong đó Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về đào tạo chuyên khoa và chuyên khoa sâu trong lĩnh vực y tế. Đồng thời, đề nghị bổ sung nội dung: "Các cơ quan trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn của mình có trách nhiệm nghiên cứu, dự báo nhu cầu nhân lực của ngành, lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý; phối hợp với Bộ GD&ĐT thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục".

Lê Bảo