Đề xuất cho phép đầu tư tư nhân dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Một số nhà đầu tư tư nhân đề xuất làm dự án

Chiều 25/6, Chính phủ trình Quốc hội việc bổ sung hình thức đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam.

Về nội dung này, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư khác (đầu tư theo đối tác công - tư (PPP), đầu tư kinh doanh…) cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, bên cạnh hình thức đầu tư công.

Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ lựa chọn hình thức đầu tư, nhà đầu tư theo quy định. Trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền, báo cáo Quốc hội.

Đề xuất nhà đầu tư tư nhân làm đường sắt tốc độ cao.

Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam sẽ đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam. Dự án này được Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư theo hình thức đầu tư công và Quốc hội đã duyệt chủ trương đầu tư, hình thức đầu tư công tại Nghị quyết 172 ngày 30/11/2024.

Chính phủ cho biết, từ tháng 4/2025, Chính phủ đã cùng địa phương triển khai công tác chuẩn bị giải phóng mặt bằng; chọn nhà đầu tư tư vấn quản lý dự án và rà soát, biên dịch 31 bộ tiêu chuẩn.

Cùng với đó, Chính phủ cũng làm việc với các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước để kêu gọi tham gia thực hiện dự án, cũng như xây dựng, ban hành các nghị định, đề án phát triển nguồn lực đường sắt và Đề án phát triển công nghiệp đường sắt.

Chính phủ cho biết đã nhận được đề xuất đầu tư dự án của một số nhà đầu tư làm dự án này. Các nhà đầu tư đề nghị được đầu tư theo hình thức đầu tư tư nhân (theo Luật Đầu tư), tiến độ nhanh hơn so với tiến độ nêu tại Nghị quyết 172/2024 của Quốc hội.

Vốn ngân sách sẽ được dùng để giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư…

Tại thời điểm Bộ Chính trị chấp thuận chủ trương đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam theo hình thức đầu tư công chưa có nhà đầu tư quan tâm, đề xuất đầu tư dự án này.

Sau khi Nghị quyết 68 về đột phá phát triển kinh tế tư nhân, một số nhà đầu tư đã quan tâm đầu tư dự án.

Tuy nhiên, theo Nghị quyết 172/2024 của Quốc hội chưa có hình thức đầu tư tư nhân trực tiếp, hoặc hình thức đầu tư khác.

Từ đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép bổ sung các hình thức đầu tư khác ngoài đầu tư công. Trường hợp cần chính sách vượt thẩm quyền, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội.

Tiếp tục sử dụng tên địa danh, vị trí trước và sau sáp nhập

Chiều cùng ngày, Quốc hội thảo luận về giải pháp tiếp tục triển khai quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính.

Chính phủ đề xuất cho các bộ, địa phương thực hiện việc chuẩn bị, nghiên cứu lập, điều chỉnh quy hoạch thuộc chức năng, nhiệm vụ được giao. Các bộ, địa phương được phép sử dụng nguồn chi thường xuyên, vốn đầu tư công và vốn hợp khác để thực hiện việc lập, điều chỉnh quy hoạch.

Đáng lưu ý, các địa phương sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ tồn tại 2 hoặc 3 quy hoạch. Trong khi với địa phương không sáp nhập cũng có những nội dung không còn phù hợp về phạm vi địa lý, tên địa danh hoặc các định hướng phát triển, tổ chức không gian phát triển.

Chính phủ kiến nghị các quy hoạch (quốc gia, vùng, tỉnh) thời kỳ tới 2030 đã được duyệt trước ngày Nghị quyết kỳ họp thứ 9 có hiệu lực sẽ tiếp tục được thực hiện cho tới khi có quy hoạch thay thế hoặc điều chỉnh.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Bến Tre) cho rằng, trong bối cảnh sáp nhập tỉnh, thành phố nhu cầu điều chỉnh quy hoạch là cần thiết.

Theo ông, khi Luật Quy hoạch chưa được sửa đổi, các địa phương sau sáp nhập phát sinh lớn nhất là điều chỉnh các chương trình dự án.

Do vậy, việc cho địa phương sau sáp nhập được điều chỉnh kế hoạch thực hiện quy hoạch, đặc biệt liên quan tới các dự án giao thông kết nối, xây dựng sửa chữa trụ sở phục vụ chính quyền hai cấp là rất cần thiết.

Từ đó, đại biểu mong muốn Chính phủ cần có hướng dẫn cụ thể để các địa phương làm đồng bộ, có thời gian chuẩn bị dài hơn trong bố trí vốn, tiến hành thủ tục lựa chọn đơn vị tư vấn.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ đã có giải pháp triển khai công tác quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính.

Đối với địa phương có sáp nhập đơn vị hành chính, khi thực hiện các quy hoạch, dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư thì sẽ tiếp tục được sử dụng tên địa danh, vị trí cả trước và sau sáp nhập.

Bên cạnh đó, các bộ ngành, địa phương cũng được sử dụng chi thường xuyên vốn đầu tư công và nguồn khác để lập và điều chỉnh quy hoạch… thay vì trước đây chỉ sử dụng nguồn đầu tư công.

Luân Dũng