Đề xuất áp dụng nhập làn theo quy tắc 'dây kéo áo' để giảm ùn tắc giao thông

Quốc hội sáng nay thảo luận dự thảo nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Dự thảo quy định 3 tiêu chí xác định khó khăn, vướng mắc. Thứ nhất là quy định mâu thuẫn, chồng chéo trong cùng một văn bản quy phạm pháp luật hoặc giữa các văn bản quy phạm pháp luật. Thứ hai là quy định của văn bản quy phạm pháp luật không rõ ràng, không hợp lý, không khả thi, gây khó khăn trong áp dụng, thực hiện pháp luật. Thứ ba là quy định của văn bản quy phạm pháp luật tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới, sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh mới, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho rằng "chỉ khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là chưa đủ mà cần quy định sử dụng nguồn lực hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế".

Ông Cảnh cho rằng một nền kinh tế có sức cạnh tranh cũng phụ thuộc vào năng lực logistics của quốc gia. Logistics phát triển giúp khơi thông dòng chảy hàng hóa, tăng cường xuất nhập khẩu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra nhiều cơ hội việc làm.

Quốc hội đã sửa Luật Giao thông đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là để nâng cao năng lực logistics. Tuy nhiên, đại biểu nhìn nhận, một vài nội dung chưa cập nhật từ hệ thống giao thông các nước phát triển để hoàn thiện giao thông Việt Nam, một trong số đó là quy tắc nhập làn xe.

"Quy tắc nhập làn tôi nêu ra là một giải pháp phi tài chính nhưng mang lại hiệu quả rất lớn, vì giúp nâng cao hiệu quả sử dụng hạ tầng cả nước. Mọi người có thể vào Google gõ dòng chữ 'cách tốt nhất để nhập làn xe khi bị ùn tắc', bằng tiếng Anh là 'the best way to merge during congestion'. Trí tuệ nhân tạo AI của Google sẽ tổng hợp và thông báo 'nhập làn theo quy tắc dây kéo áo (quy tắc luân phiên) là hiệu quả nhất'.

Quy tắc này giúp giảm tắc nghẽn giao thông, cho phép phương tiện di chuyển trơn tru và nhanh hơn, giảm sự bực bội của người lái xe vì ai cũng sẽ đến lượt theo thứ tự mà không phải chen lấn. Cách này tạo sự công bằng khi ai cũng chỉ tốn thời gian như nhau để đi qua điểm ùn tắc, giúp giờ đi học, đi làm, đi chơi... được sắp xếp chính xác" - đại biểu phân tích.

Mô hình hóa quy tắc tránh tắc đường khi nhập làn ô tô theo "quy tắc dây kéo áo"

Ông dẫn chứng rằng nhiều bang của Mỹ đã nghiên cứu và áp dụng quy tắc này với kết quả thời gian ùn, tắc giảm 40-50%, ở châu Âu cũng có quốc gia xem quy tắc này là luật.

"Tôi đã trực tiếp cầm lái hơn 20 năm ở Việt Nam, lái xe nhiều năm ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng nên hiểu được nguyên nhân gây ùn tắc giao thông. Đó là một phần do ý thức của lái xe, phần khác do sự quá tải của phương tiện cá nhân khi chưa có đủ hệ thống giao thông công cộng, phần còn lại chính là do cách tổ chức giao thông" - ông Cảnh chia sẻ.

Đại biểu đề xuất Chính phủ áp dụng thí điểm nhập làn theo quy tắc luân phiên cho một số khu vực theo khung giờ đang bị ùn tắc do giao thông bị thắt nút cổ chai, để thấy được hiệu quả.

Từ thực tiễn trên, có những trường hợp pháp luật cần điều chỉnh nhanh chóng để tháo gỡ vướng mắc do phát luật chưa lường hết. Vì vậy, ông Cảnh đề xuất nghị quyết nên sửa lại thành: “Quy định của văn bản quy phạm pháp luật tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới, sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh mới, phương pháp mới, khơi thông nguồn lực, sử dụng hiệu quả nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế”.

Bổ sung nội dung liên quan hạn chế quyền con người

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) đề nghị bổ sung, quy định rõ đối với nội dung liên quan hạn chế quyền con người, công dân, liên quan tội phạm, hình phạt, tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế đặc biệt tại nghị quyết này để xử lý.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy. Ảnh: Quốc hội

Điều này có nghĩa không trao quyền cho Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa các luật, nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này. Lý do đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến sinh mệnh chính trị của con người, liên quan đến tội hay không tội, tù hay không tù, liên quan các hoạt động bắt giam, tha, thả... Những vấn đề này phải do Quốc hội thảo luận và điều chỉnh.

Trên thực tế, theo bà Thủy, vừa qua các lĩnh vực pháp luật này không phải điểm nghẽn gây ra sự cản trở phát triển kinh tế đất nước.

Về nguyên tắc xử lý, bà Thủy đề xuất việc xử lý các khó khăn, vướng mắc cần đảm bảo tính hợp hiến và thống nhất để tránh sửa đổi gây ra khó khăn, vướng mắc ở văn bản pháp luật.

Đại biểu cũng đề xuất Quốc hội thông qua nghị quyết, và nghị quyết sẽ có hiệu lực ngay từ khi được thông qua để các cơ quan đủ thời gian tập trung rà soát, tháo gỡ điểm nghẽn của pháp luật.

Trần Thường