Đề xuất áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh trong trường hợp đặc biệt

Làm rõ khái niệm giá đất

Về nội dung xác định giá đất, đại biểu Trần Văn Tiến (Phú Thọ) đề nghị làm rõ khái niệm giá đất cụ thể và bảng giá đất để thống nhất với Luật Đất đai. Đại biểu lưu ý, trong trường hợp tính tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất, cần căn cứ pháp luật hiện hành xác định giá đất cụ thể.

Theo đại biểu Trần Chí Cường, nhiều trường hợp theo quy định tại khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai đến nay vẫn chưa xác định được giá đất cụ thể do thiếu thông tin về tài sản so sánh, quy hoạch không rõ ràng hoặc dữ liệu kỹ thuật chưa đầy đủ. Vì vậy, để tháo gỡ dứt điểm những tồn đọng nhiều năm, đại biểu đề nghị cho phép áp dụng bảng giá đất kết hợp với hệ số điều chỉnh giá đất khi không thể xác định giá đất cụ thể theo quy trình định giá hiện hành. Đại biểu nhấn mạnh, đây là giải pháp phù hợp với thực tiễn, giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Đại biểu Trần Chí Cường (Đà Nẵng)

Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, các kiến nghị từ lựa chọn phương án bồi thường, rút gọn thủ tục giao đất – cho thuê đất, đến xử lý tách thửa trong án dân sự, bảo mật dữ liệu cá nhân khi công khai vi phạm và cơ chế linh hoạt trong xác định giá đất đều hướng tới mục tiêu chung là bảo đảm Nghị quyết đi vào đời sống một cách thực chất, hiệu quả và minh bạch. Trên cơ sở các ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát và hoàn thiện dự thảo Nghị quyết báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua theo quy định.

Thu hồi dự án đã thỏa thuận trên 75%

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm trong dự thảo Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai 2024 là cơ chế thu hồi đất đối với các dự án đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và số người sử dụng đất. Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo trình hai phương án, và phần lớn các đại biểu đồng tình với phương án thứ hai.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) cho rằng phương án hai bảo đảm sự công bằng giữa các hộ dân trong cùng khu vực có đất bị thu hồi. Đại biểu phân tích, nếu áp dụng phương án một – tức là bồi thường phần còn lại theo bảng giá đất của nhà nước sẽ dễ phát sinh so sánh giữa hộ dân đã thỏa thuận theo giá thị trường và hộ dân bị thu hồi theo bảng giá đất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự đồng thuận của người dân mà còn tiềm ẩn nguy cơ khiếu kiện, chậm tiến độ giải phóng mặt bằng.

“Đối với Phương án 2, đây là phương án có sự hài hòa hơn giữa lợi ích của nhà nước, người có đất bị thu hồi và chủ đầu tư, đồng thời đảm bảo sự công bằng trong thu hồi đất giữa những hộ dân trong cùng khu vực, bảo đảm người dân thuộc phần diện tích còn lại được hưởng mức bồi thường không thấp hơn mặt bằng giá trung bình đã thỏa thuận với các hộ dân đã hoàn thành việc thu hồi đất trước đó”, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh.

Cùng ý kiến, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Bắc Ninh) cũng nhấn mạnh, phương án hai phù hợp với tinh thần tôn trọng quyền lợi chính đáng của người dân. Theo đại biểu, việc cho phép nhà đầu tư chi trả phần chênh lệch và tính vào chi phí dự án là cách làm hợp lý, không gây thêm áp lực lên ngân sách nhà nước nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi người có đất bị thu hồi.

Đại biểu Trần Chí Cường cũng bày tỏ đồng tình với phương án này vì cho rằng đây là cơ chế cân bằng trách nhiệm giữa nhà nước và nhà đầu tư, giúp tránh tình trạng chậm trễ kéo dài khi dự án không đạt đủ tỷ lệ thỏa thuận.

Tại điểm b khoản 2, Điều 3 dự thảo Nghị quyết quy định: “Trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư”.

Bày tỏ ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trần Văn Tiến băn khoăn về tiêu chí “75% diện tích và trên 75% số người sử dụng đất”. Đại biểu cho rằng cần phải có cơ sở đánh giá thực tiễn để xác định tỷ lệ này, tránh việc đặt ra quy định không sát thực tế. Đại biểu cũng nêu ra vấn đề liên quan đến việc xác định người sử dụng đất trong trường hợp chủ sử dụng đã mất – một tình huống rất phổ biến trong thực tiễn và có thể gây tranh cãi khi áp dụng.

Từ đó, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở lựa chọn tỷ lệ 75%, đồng thời tính toán các tình huống pháp lý liên quan đến thừa kế, đồng sở hữu để bảo đảm quy định có tính khả thi cao.

Hải Nam