Để xã hội an toàn trước thiên tai

Triển khai nhiều giải pháp phù hợp

Những năm gần đây, BĐKH khiến các loại hình thiên tai diễn biến ngày càng cực đoan, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp.

Xã Tân Thuận là một trong những địa phương thuộc "phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép giai đoạn 2024-2025".

Với vị trí địa lý đặc biệt, ba mặt giáp biển, Cà Mau có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế biển, song cũng thường xuyên đối mặt với bão, áp thấp nhiệt đới, triều cường, ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, sụt lún và sạt lở đất. Trước thực tế đó, tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp từ công trình đến phi công trình, nhằm thích ứng hiệu quả và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Theo ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường: “Mục tiêu của ngành là chủ động ứng phó với BĐKH, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; phân định rõ các vùng sinh thái để bố trí sản xuất phù hợp; đồng thời thực hiện các dự án trọng điểm về phòng, chống thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, sụt lún và sạt lở bờ sông, bờ biển.”

Cơ giới hóa và điều chỉnh lịch thời vụ giúp vụ lúa hè thu đạt năng suất hơn 5,6 tấn/ha dù thời tiết bất lợi.

Song song đó, ngành nông nghiệp còn chú trọng cơ cấu lại giống cây trồng, vật nuôi, linh hoạt điều chỉnh lịch thời vụ và hình thức tổ chức sản xuất phù hợp từng vùng, từng địa phương. Vụ lúa hè thu vừa qua là minh chứng rõ nét: dù thời tiết mưa bão, ngập úng phức tạp, năng suất lúa vẫn đạt bình quân hơn 5,6 tấn/ha, nhờ áp dụng các giải pháp kỹ thuật hợp lý.

Hướng đến nền nông nghiệp an toàn

Cà Mau đang tham gia Đề án Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030. Đây là hướng đi giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất, lợi nhuận, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái.

Toàn tỉnh đã chọn vùng đủ điều kiện tham gia Đề án với 54.680 ha, gồm 39.980 ha sản xuất 2–3 vụ lúa và 14.700 ha vùng tôm–lúa. Cùng với đó là việc áp dụng đồng bộ tiến bộ khoa học – kỹ thuật như: “1 phải 5 giảm”, cơ giới hóa đồng bộ các khâu sản xuất, sử dụng phân bón hợp lý, ứng dụng IPM, tưới ướt – khô xen kẽ, xử lý rơm rạ theo hướng tuần hoàn… giúp nâng cao hiệu quả và giảm phát thải.

Xã Đông Hải đang rà soát nhu cầu bố trí dân cư cho người dân thuộc diện di dời trong "phương án đầu tư xây dựng khu dân cư, tái định cư rừng phòng hộ".

Song song với sản xuất nông nghiệp, tỉnh còn chú trọng quản lý, bảo vệ và khôi phục rừng, xem đây là giải pháp quan trọng để thích ứng, giảm thiểu tác động thiên tai. Mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh trồng mới 310 ha rừng, trồng sau khai thác 4.104 ha và 3 triệu cây phân tán.

Ông Lý Minh Kha, Phó Giám đốc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, chia sẻ: “Đơn vị đã phối hợp với nhiều tổ chức phi chính phủ tiến hành khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh để mở rộng diện tích rừng ven biển, góp phần cải thiện môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên theo hướng phát triển xanh và bền vững.”

Ngoài quản lý bảo vệ rừng, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau phối hợp với nhiều tổ chức phi Chính phủ tiến hành khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh để phát triển thêm diện tích rừng ven biển, góp phần thích ứng BĐKH.

Chủ động để phát triển an toàn

Thời gian qua, các giải pháp phòng chống thiên tai và thích ứng BĐKH trong nông nghiệp tiếp tục được tăng cường. Nhiều mô hình sản xuất phù hợp điều kiện từng vùng được nhân rộng, gắn với sản xuất hàng hóa, liên kết chuỗi giá trị và tiêu thụ sản phẩm theo hướng VietGAP, hữu cơ, tuần hoàn – vừa bảo vệ môi trường, vừa giảm rủi ro.

Mục tiêu tăng trưởng của ngành nông nghiệp Cà Mau đến hết năm 2025 là 5,5%, trong bối cảnh thời tiết còn nhiều biến động phức tạp. Để đạt được, bên cạnh sự chủ động của ngành chuyên môn, rất cần chính quyền địa phương và người dân cùng tham gia mạnh mẽ, đẩy mạnh chuyển đổi sản xuất sang nông nghiệp thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu – hướng tới một xã hội an toàn, phát triển bền vững trước thiên tai.

Hiện nay, nhiều dự án ven biển đang được đẩy nhanh tiến độ, góp phần giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai.

Tỉnh Cà Mau đang triển khai các dự án bố trí dân cư phòng, chống thiên tai cho vùng có nguy cơ sạt lở, sụt lún, nước dâng. Đến nay, 225/614 hộ đã được sắp xếp vào khu tái định cư theo 5 phương án bố trí dân cư xen ghép giai đoạn 2024–2025 tại các xã Tân Thuận, Khánh Lâm, U Minh, Phú Tân, Tam Giang, Đá Bạc, Khánh Hưng và Sông Đốc. Tỉnh đã hỗ trợ hơn 2,2 tỷ đồng cho 103 hộ xây dựng nhà ở ổn định.

Nguyễn Phú