Để trở thành điệp viên hoàn hảo, Phạm Xuân Ẩn là nhà báo hoàn hảo

Để làm nên thắng lợi của cách mạng, có phần công sức của biết bao người cầm bút, trong đó có những người ẩn mình dưới vỏ bọc của nhà báo ở bên kia chiến tuyến. Phạm Xuân Ẩn, điệp viên hoàn hảo, một biểu tượng thầm lặng, là một người như thế.

Phạm Xuân Ẩn cầm thẻ nhà báo năm 1965 tại nhà riêng, ngày 26/4/2000. Ảnh tư liệu/BaoChinhphu

Để trở thành nhà tình báo hoàn hảo, Phạm Xuân Ẩn sống với vỏ bọc là một nhà báo, đưa tin cho hãng tin Reuters, tạp chí Time và báo New York Herald Tribune. Ông là một nhà báo xuất sắc, đến mức không ai có thể nghi ngờ. Cũng với công việc làm báo, ông thu thập được nhiều nguồn tin, phụng sự cho lý tưởng. Sống giữa hai chiến tuyến, ông vẫn giữ vẹn nguyên nhân cách, bản lĩnh và niềm tin vào ngòi bút.

Cuộc đời Phạm Xuân Ẩn giống tên người. Là phóng viên của tờ Time tại Sài Gòn, ông hiện diện như một nhà báo quốc tế sắc sảo, trung lập và giàu thông tin. Nhưng ẩn sau vỏ bọc đó, ông chính là một điệp viên chiến lược, âm thầm gửi về những thông tin tình báo quý giá góp phần tạo nên chiến thắng chung của cả dân tộc. Không chỉ có bản lĩnh của một người làm tình báo tài năng, ông còn có trái tim của một người cầm bút: Sử dụng ngòi bút của mình để góp phần thay đổi cuộc chiến, bằng chính hiểu biết và trách nhiệm với lịch sử.

Trong cuốn sách Điệp viên hoàn hảo, giáo sư, nhà sử học Larry Berman đã khắc họa chân dung một Phạm Xuân Ẩn không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà còn là một con người đầy dằn vặt nội tâm nhưng nhất quán về lý tưởng. Sống giữa bạn bè Mỹ, nhưng ông vẫn giữ kín sứ mệnh của mình. Khi sự thật được hé lộ sau năm 1975, phần lớn bạn bè ông không hề oán trách. Họ hiểu rằng, ông không lợi dụng họ vì tư lợi, mà luôn hành xử với lòng trung thực và sự tử tế hiếm thấy, ngay cả khi mang hai thân phận đối lập.

Sách Điệp viên hoàn hảo.

Điệp viên hoàn hảo không đơn thuần là cuốn sách nói về ngành tình báo. Đó còn là một câu chuyện sâu sắc về nghề báo, về một nhà báo đã phải sống giữa hai thế giới, làm trọn nghĩa vụ quốc gia, không đánh mất nhân cách nghề nghiệp. Chính sự trung thực, dấn thân và thầm lặng của ông khiến bạn đọc hôm nay không khỏi xúc động và suy ngẫm.

Đọc cuốn sách, chúng ta càng thấm thía giá trị của những người cầm bút dấn thân như Phạm Xuân Ẩn. Những người đã chọn lặng lẽ để lắng nghe sự thật, để góp phần viết nên một trang sử bằng trái tim và sự trung thành tuyệt đối với Tổ quốc. Ông chính là một biểu tượng của ngòi bút sống trong bóng tối, nhưng để lại ánh sáng về lý tưởng không thể phai mờ.

Huyền Nguyễn