Đề nghị làm rõ thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu chính thức về dẫn độ

Sáng 27-10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự.

Điều 33 dự thảo Luật Dẫn độ quy định về “giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu chính thức về dẫn độ” tách thành 2 trường hợp giữ người trong trường hợp khẩn cấp.

Thứ nhất, trường hợp giữ người trong trường hợp khẩn cấp khi Việt Nam và nước đưa ra yêu cầu cùng là thành viên của điều ước song phương về dẫn độ. Trong trường hợp này, Bộ Công an kiểm tra tính hợp lệ của yêu cầu theo quy định tại điều ước quốc tế đó. Trường hợp yêu cầu hợp lệ, Bộ Công an chuyển ngay yêu cầu cho cơ quan Công an có thẩm quyền tiến hành giữ người. Thời hạn giữ cũng như nội dung yêu cầu được thực hiện theo quy định của điều ước mà các bên đã ký kết.

Trường hợp thứ hai, việc giữ người khi Việt Nam và nước yêu cầu không có điều ước chung về dẫn độ. Thời hạn giữ người trong trường hợp khẩn cấp là 45 ngày kể từ ngày đưa vào cơ sở lưu trú.

Dự thảo giao Chính phủ quy định chi tiết điều này.

Thiếu tướng Vũ Huy Khánh (đoàn TP.HCM) đề nghị làm rõ thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu chính thức về dẫn độ. Ảnh: PHẠM THẮNG

Nêu ý kiến, Thiếu tướng Vũ Huy Khánh (đoàn TP.HCM) thể hiện sự thống nhất cao nội dung nêu trên. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi và phù hợp với tính chất của hoạt động này, ông đề nghị làm rõ một số nội dung.

Thứ nhất, nhấn mạnh đây là trường hợp giữ người không theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự và Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, ông Vũ Huy Khánh đề nghị dự thảo cần thiết kế làm rõ về thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp.

“Đây là vấn đề liên quan đến quyền con người”- ông Khánh nhấn mạnh và đề nghị dự thảo cần nêu nhóm chức danh trong Công an nhân dân, ví dụ như các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, Giám đốc Công an các tỉnh, thành phố, và có thể trưởng phòng nghiệp vụ của công an tỉnh cũng có thể thực hiện được quyền này.

Mặt khác, khi quy định thẩm quyền này cho các nhóm chức danh cũng cần có cơ chế để giao quyền giữa cấp trưởng cho cấp phó để thực hiện, và trường hợp này, cấp phó phải chịu trách nhiệm hoàn toàn theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước người giao quyền cho mình.

Về nơi giữ người trong trường hợp khẩn cấp, dự thảo quy định nơi giữ người trong trường hợp khẩn cấp là cơ sở lưu trú người nước ngoài chờ xuất cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Ông Vũ Huy Khánh cho rằng quy định trên “đúng nhưng hơi cứng”. Theo ông, cơ sở lưu trú cho người nước ngoài theo quy định tại Nghị định số 142 năm 2021, chỉ có ở một số khu vực, không phải có ở tất cả các địa phương trên toàn quốc.

“Tình huống phát sinh nhu cầu giữ này có thể xảy ra ở bất cứ đâu và cần phải thực hiện ngay. Nếu quy định cứng như vậy sẽ khó trong quá trình áp dụng cho thực tế”- Thiếu tướng Vũ Huy Khánh nói và đề nghị dự thảo chỉ cần quy định đối tượng này sẽ được giữ tại cơ sở lưu trú theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Điều này bao gồm cả cơ sở lưu trú theo quy định của Nghị định số 142 đã có, hoặc trong một số trường hợp khẩn cấp cần thực hiện ngay thì có thể là cơ sở lưu trú khác. Cơ quan công an có trách nhiệm phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho những đối tượng này trong thời gian bị giữ.

Ông Khánh đề xuất quy định linh hoạt như vậy và giao cho Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết.

Ngoài ra, đại biểu đoàn TP.HCM cũng đề nghị dự thảo nên giao cho Bộ trưởng Bộ Công an hướng dẫn một số nội dung, như chế độ đối với người bị giữ ở các cơ sở lưu trú đó, ăn ở ra sao, quản lý như thế nào…

Cuối phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đánh giá các ý kiến đại biểu Khánh nêu rất cụ thể và xác đáng. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp sẽ phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo dự án luật tiếp thu, chỉnh lý nội dung này.

NHÓM PHÓNG VIÊN