Để mục tiêu xanh hóa giao thông về đích đúng hẹn

Trạm sạc xe điện tại bến xe Giáp Bát đem lại hiệu quả rất tích cực.

Phủ sóng các trạm sạc

Nhằm đáp ứng xu thế phát triển giao thông xanh và chính sách chuyển đổi xe xăng sang xe điện, các bến xe tại Hà Nội đã chính thức bố trí mặt bằng, lắp đặt, chính thức vận hành những trạm sạc ô tô điện đầu tiên. Hiện đã có 3 bến xe đưa vào vận hành trạm sạc dành cho xe ô tô điện, bao gồm bến xe Giáp Bát, bến xe Gia Lâm và bến xe Yên Nghĩa. Trong đó, trạm sạc tại bến xe Giáp Bát có quy mô lớn nhất với 20 trụ tương ứng 40 cổng sạc, tổng diện tích hơn 500m2. Theo thiết kế, các trụ sạc đều có công suất lớn 120kW, trung bình mỗi lượt xe vào sạc chỉ mất 30-40 phút, giúp tiết kiệm thời gian hơn cho người dân.

Ghi nhận tại bến xe Giáp Bát, trong tổng diện tích hơn 500m2 mặt bằng, đơn vị thi công đã lắp đặt 20 trụ sạc. Với công năng mỗi trụ có hai đầu cắm sạc, như vậy với 20 trụ cột thì trạm sạc cho xe điện tại bến xe Giáp Bát đáp ứng được cho 40 xe ô tô điện loại từ 5 - 7 chỗ vào cùng sạc ở một thời điểm. Phó Giám đốc bến xe Giáp Bát Tạ Anh Tuấn cho biết, với ưu thế cột sạc tại bến Giáp Bát đều có công suất sạc điện lớn, đến 120 kW/cột, nên trung bình mỗi lượt ô tô từ 5 - 7 chỗ vào sạc chỉ mất trung bình 30 - 40 phút chờ đợi, nên sau khi đưa vào hoạt động, trạm sạc tại bến xe thường xuyên có đông xe vào sạc điện nhất là vào ban đêm.

Còn tại các bến xe Mỹ Đình và Nước Ngầm, hiện đơn vị quản lý bến cũng đang nghiên cứu để bố trí mặt bằng, sớm tiến hành thi công lắp đặt trạm sạc. Vị trí lắp đặt cần đảm bảo các yếu tố về diện tích sử dụng, thuận tiện cho người dân, không gây ảnh hưởng đến hoạt động ra vào đón trả khách của các xe khác. Anh Phạm Đức Tú trú tại phường Hoàng Mai, Hà Nội cho biết: “Tôi là lái xe taxi điện, việc bến xe lắp đặt trạm sạc rất thuận tiện, giúp tài xế chúng tôi vừa có thể sạc điện vừa chờ khách, ddến sạc điện tại các bến xe cũng có khu vực chờ để nghỉ ngơi. Nếu lắp đặt thêm nhiều trụ sạc nữa dành cho cả xe máy để khuyến khích người dân chuyển đổi sang xe điện thì sẽ tốt hơn nữa, giúp môi trường xanh sạch hơn".

Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn đã chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với các ngành chức năng khẩn trương rà soát, lập quy hoạch hệ thống trạm sạc một cách rõ ràng, bài bản. Một trong những giải pháp đang được đẩy mạnh là tận dụng hệ thống bến bãi đỗ xe trong khu vực Vành đai 1 để tích hợp các trụ sạc điện. Cách làm này không chỉ góp phần “xanh hóa” giao thông khu vực nội đô mà còn tạo điều kiện cho người dân từ các địa phương lân cận có thể gửi xe, sạc điện, và tiếp tục di chuyển bằng phương tiện công cộng. Đây là hướng đi tích hợp, vừa giúp giảm phương tiện cá nhân vào nội thành, vừa thúc đẩy phát triển hệ sinh thái giao thông thông minh - xanh - linh hoạt.

Hà Nội cũng đang có những động thái tích cực nhằm cụ thể hóa lộ trình chuyển đổi bằng các bước đi mang tính thực tiễn cao. Trưởng phòng Tài chính đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội Phan Trường Thành cho biết, hiện toàn TP có khoảng 1.000 trụ sạc các loại, gồm 3 nhóm chính: trụ sạc cho xe công cộng, trụ sạc dành cho ô tô cá nhân và trụ sạc cho xe máy, xe đạp điện.

Nhìn từ thực tiễn triển khai, PGS.TS Hoàng Anh Lê - Trưởng Bộ môn Quản lý Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) đề xuất việc tận dụng hệ thống cây xăng hiện hữu như một nền tảng để chuyển đổi công năng sang điểm sạc hoặc trạm đổi pin. Việc hợp tác với các DN sở hữu trạm xăng sẽ giúp giảm thiểu chi phí đầu tư mới, đồng thời đảm bảo yếu tố quản lý an toàn và tận dụng được cơ sở hạ tầng sẵn có, một hướng đi khả thi và ít gây xáo trộn cho hệ sinh thái đô thị.

Cuối cùng, điều kiện tiên quyết để bảo đảm sự thành công bền vững của giao thông xanh là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành trong công tác quy hoạch từ phát triển đô thị, giao thông đến năng lượng. Khi chính sách được xây dựng dựa trên sự thấu hiểu người dân và minh bạch trong thực hiện, người dân sẽ không bị động "làm theo” mà sẽ tự giác tham gia. Khi đó, chính quyền không còn đơn thuần là người quản lý mà sẽ trở thành người đồng hành, tạo điều kiện để cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Theo dự thảo Nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc trên địa bàn TP đang được Sở Xây dựng Hà Nội lấy ý kiến, dự án đầu tư hạ tầng trạm sạc công cộng sẽ được ngân sách hỗ trợ 70% lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu. Dự án bến xe, bãi đỗ có từ 30% chỗ đỗ gắn trụ sạc được hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng; 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu. TP cũng sẽ ưu tiên đầu tư trụ sạc trên vỉa hè, khuyến khích lắp trạm nạp hydrogen, nhiên liệu sạch. Đặc biệt, TP khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia phát triển hạ tầng giao thông năng lượng sạch qua hình thức PPP (đối tác công - tư). Nhà đầu tư sẽ được ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất theo quy hoạch đến hết năm 2033.

Rõ ràng, để giấc mơ về một hệ thống giao thông xanh, sạch, hiện đại không chỉ dừng lại ở kế hoạch hay khẩu hiệu, Hà Nội cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng trạm sạc - yếu tố then chốt giúp phá bỏ những rào cản tâm lý và kỹ thuật của người dân. Khi trạm sạc không còn là nỗi băn khoăn, khi người dân có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ một cách an toàn, tiện lợi, quá trình chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện chạy điện sẽ diễn ra một cách tự nhiên, bền vững hơn. Việc phủ sóng hệ thống trạm sạc rộng khắp được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào lộ trình xanh hóa phương tiện, cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ môi trường Thủ đô.

Hiện tại Hà Nội có 47,4% xe taxi là xe điện và 46,5% xe hợp đồng dưới 9 chỗ là xe điện. Đến nay, 23 hãng taxi đã cam kết đến hết năm 2030 chuyển đổi 100% phương tiện sử dụng nhiên liệu xăng, dầu sang sử dụng điện. Dịch vụ xe đạp công cộng TNGo cũng là một điểm sáng với 1.100 xe và 118 điểm, trạm, góp phần xây dựng hình ảnh thành phố xanh - sạch - hiện đại.

Triệu Tâm