ĐBQH Lâm Đồng Trịnh Thị Tú Anh đề xuất xây dựng hạ tầng quốc gia cho phát triển điện hạt nhân

ĐBQH tỉnh Lâm Đồng Trịnh Thị Tú Anh góp ý dự thảo Văn kiện đại hội XIV của Đảng

Góp ý sâu sắc dựthảo Văn kiện đại hội XIV của Đảng

Tại phiên thảo luận, các ĐBQH đánh giá cao việc tích hợp nội dung của 3 văn kiện gồm: Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội, Báo cáo tổng kết xây dựng Đảng, thành Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Các đại biểu cho rằng, đây là điểm mới trong xây dựng báo cáo dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong quá trình xây dựng dự thảo Văn kiện.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nhấn mạnh, về chủ đề Đại hội đã thể hiện được tầm vóc chiến lược, quán triệt sâu sắc tinh thần tự chủ, tự cường dân tộc, đặt ý chí và trí tuệ của hơn 100 triệu người Việt Nam làm động lực và căn cốt để hiện thực hóa mục tiêu phát triển phồn vinh, văn minh,hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng...

Đại biểu cũng thẳng thắn góp ý vào nội dung của dự thảo Văn kiện. Theo đó, tại khổ cuối trang 11 của Phần đánh giá về hạn chế, yếu kém có nêu: “Thị trường văn hóa chậm phát triển. Môi trường văn hóa chưa thật sự lành mạnh; đạo đức xã hội còn biểu hiện xuống cấp”.

Theo đại biểu, thực tế xã hội cho thấy, những giá trị đạo đức cốt lõi của dân tộc như tinh thần yêu nước, tương thân tương ái, đoàn kết vẫn được duy trì và phát huy mạnh mẽ. Đặc biệt, trong các tình huống khó khăn (dịch bệnh, thiên tai), sự xuống cấp đạo đức nghiêm trọng nhất hiện nay lại nằm ở một bộ phận, trên một số lĩnh vực chứ không phải tất cả.

Góp ý cụ thể về nội dung này, đại biểu đề nghị cần chỉnh lại là “đạo đức xã hội ở một số khía cạnh có biểu hiện xuống cấp”. Qua đó nhằm đảm bảo tính khách quan khoa học trong đánh giá. Đồng thời giúp củng cố niềm tin của Nhân dân và tập trung nguồn lực để giải quyết các vấn đề trọng yếu, nâng cao đạo đức xã hội một cách hiệu quả.

Tại khổ 2 trang 12 về khoa học công nghệ của dự thảo Văn kiện có nhận định “Cơ chế, chính sách, nguồn lực đầu tư, quản lý tài chính trong khoa học, công nghệ và chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ trí thức chưa phù hợp”.

Thực tế thời gian qua, việc quản lý các đề tài còn nặng nề về hành chính, từ xét duyệt, tổ chức thực hiện, đánh giá, nghiệm thu đến phổ biến kết quả nghiên cứu. Vì vậy, đại biểu đề nghị viết lại là “Cơ chế, chính sách, nguồn lực đầu tư, quản lý hành chính, tài chính trong khoa học, công nghệ và chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ trí thức chưa phù hợp”.

Ở khổ 3 trang 12, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung về quản lý an toàn thực phẩm còn lỗ hổng nghiêm trọng; sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn diễn biến phức tạp với quy mô lớn...

Quang cảnh buổi thảo luận tại tổ

Quan tâm đầu tư, xây dựng hạ tầng năng lượng

Góp ý về Chương trình hành động, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị bổ sung nội dung “xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách về các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường, trên cơ sở áp dụng nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền, bao gồm: thuế, phí, ký quỹ, xây dựng và vận hành thị trường carbon, bồi thường thiệt hại môi trường và chi trả dịch vụ môi trường”.

Nguyên tắc này là nền tảng cốt lõi để sử dụng các công cụ kinh tế nhằm điều chỉnh hành vi của tổ chức, cá nhân theo hướng có lợi cho môi trường.

Về các đột phá chiến lược tại Điểm c, đại biểu hoàn toàn thống nhất và đánh giá rất cao quan điểm về việc đầu tư, xây dựng hạ tầng năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển đột phá kinh tế - xã hội.

Trong đó, việc xây dựng một số nhà máy điện hạt nhân với quy mô phù hợp, công nghệ tiên tiến, an toàn (đặc biệt là nhà máy điện hạt nhân mô đun nhỏ - SMRs), cùng với phát triển các dự án năng lượng tái tạo, là cần thiết và đúng đắn.

Đại biểu cũng đề nghị quan tâm một số điểm về triển khai chương trình phát triển điện hạt nhân quốc gia. Trong đó, cần xây dựng các cơ sở hạ tầng cần thiết của quốc gia cho phát triển điện hạt nhân.

Dự án điện hạt nhân không chỉ đơn thuần là dự án năng lượng, mà còn là một cam kết quốc gia về bảo đảm an toàn, an ninh hạt nhân. Cụ thể là xây dựng đầy đủ khuôn khổ luật pháp và pháp quy hạt nhân, được cấp phép và giám sát trong toàn bộ vòng đời của nhà máy, cũng như xây dựng năng lực ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân, tham gia cơ chế quốc tế về bồi thường thiệt hại hạt nhân.

Đây là điều kiện cần, là yêu cầu bắt buộc theo hướng dẫn của IAEA để một quốc gia phát triển điện hạt nhân phải xây dựng đủ các cơ sở hạ tầng cần thiết này.

Đặc biệt, cần tăng cường năng lực cho cơ quan pháp quy hạt nhân và tổ chức hỗ trợ kỹ thuật. Cơ quan pháp quy hạt nhân là một trong 2 chủ thể quan trọng tham gia thực hiện dự án điện hạt nhân cùng với chủ đầu tư/tổ chức vận hành.

Về tham gia và tổ chức thực thi hiệu quả các điều ước quốc tế, Việt Nam đã ký kết cơ bản các điều ước quốc tế về an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Vấn đề hiện nay là xây dựng năng lực và cơ chế để tổ chức thực hiện các điều ước quốc tế này. Đặc biệt, phải quan tâm xây dựng năng lực kỹ thuật giám sát việc thực thi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân, để làm công cụ hỗ trợ đấu tranh pháp lý khi có những bất lợi trong quan hệ quốc tế.

Do đó, cần sớm tham gia các điều ước quốc tế về bồi thường hạt nhân trước khi ký Hiệp định Liên Chính phủ về xây dựng nhà máy điện hạt nhân với các đối tác. Đồng thời, cần quan tâm đến các vấn đề như: Đào tạo phát triển nguồn nhân lực điện hạt nhân; lựa chọn công nghệ, làm chủ và nội địa hóa công nghệ; tham gia chuỗi cung ứng công nghiệp điện hạt nhân toàn cầu.

Nguyệt Thu