Đẩy nhanh rà soát, xử lý các công trình, dự án gây thất thoát, lãng phí

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025. Ảnh: VPQH

Có sự câu kết móc nối giữa cán bộ thoái hóa, biến chất với doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi

Tham gia thảo luận về Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025, tại Phiên họp sáng 5/9, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga nhấn mạnh, năm 2025, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (PCTNLPTC) tiếp tục được đổi mới đi vào chiều sâu. Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã gắn với phòng, chống lãng phí, hình thành cơ chế phòng ngừa chặt chẽ, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các sai phạm.

Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế về PCTNLPTC và quản lý kinh tế xã hội tiếp tục được quan tâm; phân cấp phân quyền trong công tác xây dựng pháp luật. Việc phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được tăng cường, kiên quyết xử lý nghiêm minh vi phạm, kể cả các vụ việc tồn đọng kéo dài…

Tuy nhiên, theo bà Nga, tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn diễn biến phức tạp. Qua kết quả phát hiện, xử lý tội phạm về tham nhũng của cơ quan chức năng cho thấy, có sự câu kết móc nối giữa cán bộ thoái hóa biến chất với doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng dù được quan tâm, một số biện pháp phòng ngừa chưa thực sự hiệu quả, còn mang tính hình thức. “Thực trạng này cũng đã được chỉ ra trong nhiều năm nay nhưng chưa được khắc phục triệt để” - bà Lê Thị Nga nói.

Bên cạnh đó, theo bà Nga, việc hoàn thiện thể chế trong một số trường hợp còn chậm, một số văn bản liên quan trực tiếp đến PCTNLPTC chậm được sửa đổi như Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Luật Phòng, chống tham nhũng… Bà Nga đề nghị Chính phủ báo cáo, đánh giá thêm về nguyên nhân của tình trạng này.

Một điểm nữa được bà Lê Thị Nga chỉ ra là qua hoạt động giám sát của các cơ quan của Quốc hội và ý kiến của cử tri cho rằng, hiện nay, một bộ phận cán bộ, công chức nảy sinh tư tưởng “làm nhiều sai nhiều” nên làm việc cầm chừng. Vì vậy, bà Nga đề nghị Chính phủ đánh giá và có giải pháp về thực trạng làm việc cầm chừng, đùn đẩy, né tránh, sợ sai, không dám làm.

Cùng với đó, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đề nghị Chính phủ đánh giá thêm về tiến độ rà soát, xử lý đối với các công trình, dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, kém hiệu quả, gây thất thoát, lãng phí lớn theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương.

Sửa Luật Phòng, chống tham nhũng, nâng cao hiệu quả các biện pháp phòng ngừa

Báo cáo làm rõ thêm về nội dung này, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nêu rõ quan điểm phòng, chống lãng phí ngang với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Với tinh thần đó, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Tổng Bí thư Tô Lâm, vừa qua Thanh tra Chính phủ đã thanh tra dự án cơ sở 2 của hai Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức tại Hà Nam (cũ). Qua đó, xác định hai dự án này lãng phí trên 1.200 tỷ đồng.

Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ và Thủ tướng, ngành Thanh tra đang thanh tra 2 chuyên đề trên phạm vi cả nước.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong phát biểu làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Chuyên đề thứ nhất là thanh tra phòng, chống lãng phí trong quản lý sử dụng cơ sở nhà đất do các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp nhà nước quản lý. Đến hết năm 2025, Chuyên đề này cơ bản sẽ hoàn thành.

Chuyên đề thứ hai là thực hiện thanh tra các dự án khó khăn, vướng mắc tồn tại kéo dài có nguy cơ thất thoát lãng phí. “Việc này đến 30/9 cơ bản xong, để tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn giải phóng nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội” - Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết.

Tổng Thanh tra Chính phủ cũng cho biết thêm, năm 2025, công tác PCTNLPTC tiếp tục được triển khai đồng bộ. Đặc biệt qua công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đã phát hiện nhiều vi phạm, kiến nghị xử lý hàng nghìn tập thể, cá nhân, chuyển cơ quan điều tra hàng trăm vụ việc, đối tượng để xử lý theo thẩm quyền.

Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng, ngành thanh tra sẽ tập trung thanh tra những lĩnh vực nhạy cảm, dư luận xã hội quan tâm, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí tiêu cực, tăng cường công khai công tác hoạt động thanh tra, đảm bảo chặt chẽ khách quan đúng pháp luật và có tính khả thi.

Đề cập đến việc phòng ngừa tham nhũng, Tổng Thanh tra Chính phủ nhìn nhận, nhiều biện pháp đã được thực hiện đạt kết quả tích cực, nhưng cũng còn những hạn chế.

Vì vậy, thời gian tới Thanh tra Chính phủ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các cấp, ngành tổ chức thực hiện nghiêm và có hiệu quả các biện pháp phòng ngừa tham nhũng.

“Thanh tra Chính phủ đang tham mưu Chính phủ trình Quốc hội Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Phòng, chống tham nhũng, nhằm nâng cao hiệu quả các biện pháp phòng ngừa như về công khai minh bạch, tổ chức và hoạt động các cơ quan đơn vị; cải cách hành chính; ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý và kiểm soát tài sản thu nhập….” - ông Đoàn Hồng Phong cho biết.

Ngoài ra, theo Tổng Thanh tra Chính phủ, thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng sẽ tăng cường hơn nữa trong lãnh đạo chỉ đạo các Bộ, ngành tập trung cao độ hơn trong xây dựng thể chế, tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, nhất là các quy định về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương 2 cấp, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Điều này sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng nâng cao hiệu quả về quản lý kinh tế xã hội và PCTNLPTC.

Kết luận Phiên thảo luận, liên quan đến nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, báo cáo của Chính phủ cần bổ sung thêm những kết quả nổi bật, những điểm mới trong công tác PCTN, nhất là việc kết hợp PCTN với phòng, chống lãng phí, tiêu cực với rất nhiều kết quả cụ thể đã đạt được.

Đ. KHOA