Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, tạo thuận lợi cho người dân trong cấp phiếu lý lịch tư pháp

Cục Hồ sơ nghiệp vụ xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp

Cụ thể, dự thảo Luật đã thay đổi nhiệm vụ quản lý Nhà nước về LLTP và dịch vụ công cấp phiếu LLTP từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an. Theo đó, Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý Nhà nước về LLTP để phù hợp với chủ trương. Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao và các bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công an thực hiện quản lý Nhà nước về LLTP. Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Bộ Công an là cơ quan có nhiệm vụ xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu LLTP và cấp phiếu LLTP theo thẩm quyền; Công an tỉnh có nhiệm vụ xây dựng, khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu LLTP theo chức năng, nhiệm vụ được giao ( điểm b, c, đ, e khoản 26 Điều 1 dự thảo Luật).

Công an TP Hồ Chí Minh thực hiện các thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp cho người dân.

Trên cơ sở rà soát các quy định của pháp luật có liên quan như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Thi hành án hình sự và thực tiễn thi hành hiện nay, dự thảo Luật đã bổ sung một số nguồn thông tin LLTP về án tích như: Quyết định tổng hợp hình phạt, quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, quyết định bác đơn xin xóa án tích, quyết định trả tự do cho bị cáo; sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ của tòa án trong việc cung cấp thông tin LLTP; bãi bỏ quy định về "Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích" tại khoản 15 Điều 15 Luật LLTP.

Theo quy định của Luật LLTP, cơ sở dữ liệu LLTP được xây dựng theo mô hình cơ sở dữ liệu 2 cấp được quản lý tại Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp. Trong bối cảnh tình hình mới và đòi hỏi cao hơn trong quản lý Nhà nước về LLTP, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và phù hợp với xu thế chung của quốc tế, dự thảo Luật quy định cơ sở dữ liệu LLTP được xây dựng tập trung, thống nhất tại Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Bộ Công an.

Bên cạnh đó, để thuận lợi cho việc tiếp nhận, xử lý thông tin do các cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát, cơ quan Thi hành án dân sự, cơ quan Công an cung cấp, dự thảo Luật đã quy định về trách nhiệm của Công an tỉnh trong xây dựng, làm giàu cơ sở dữ liệu LLTP. Để phù hợp với mô hình cơ sở dữ liệu LLTP một cấp được xây dựng tập trung, thống nhất tại Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Bộ Công an và thống nhất với nguyên tắc quản lý và theo dõi căn cước, can phạm; đáp ứng yêu cầu tra cứu thông tin, dự thảo Luật đã sửa đổi nguyên tắc xác định căn cứ lập LLTP từ "... nơi người bị kết án thường trú..." thành "... nơi Tòa án xét xử sơ thẩm đóng trụ sở..." và "... nơi Tòa án ra quyết định tuyên bố phá sản có trụ sở..." trên cơ sở đó sửa đổi, bổ sung những quy định có liên quan đến việc tiếp nhận, lập LLTP, cập nhật thông tin cung cấp thông tin LLTP (khoản 15, khoản 18, Điều 1, dự thảo Luật).

Nhằm đẩy mạnh nhiệm vụ số hóa, hoàn thiện cơ sở dữ liệu LLTP, chia sẻ kết nối cơ sở dữ liệu LLTP, dự thảo Luật quy định về việc cơ sở dữ liệu LLTP được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ sở dữ liệu khác có liên quan; ứng dụng CNTT trong xây dựng, quản lý, sử dụng, khai thác cơ sở dữ liệu LLTP (khoản 7 Điều 1 dự thảo Luật).

Giảm thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp xuống còn 5 ngày

Bên cạnh đó, nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có yêu cầu cấp phiếu LLTP, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về phiếu LLTP điện tử để phù hợp với quy định hiện hành về giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử, đáp ứng yêu cầu phát triển Chính phủ số, xã hội số hiện nay. Đồng thời, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục yêu cầu cấp phiếu LLTP, bỏ giấy tờ là bản chụp sổ hộ khẩu hoặc giấy chứng nhận thường trú hoặc tạm trú của người được cấp phiếu LLTP để phù hợp với Luật Cư trú. Thủ tục cấp phiếu LLTP theo dự thảo Luật được đơn giản hóa tối đa, chỉ bao gồm tờ khai yêu cầu phiếu LLTP và bản sao thẻ căn cước công dân /thẻ căn cước/hộ chiếu. Trường hợp cá nhân yêu cầu cấp phiếu LLTP trực tuyến thì chỉ cần tờ khai yêu cầu cấp phiếu LLTP (khoản 21 Điều 1 dự thảo Luật). Dự thảo Luật cũng đã cắt giảm thời hạn cấp phiếu LLTP xuống còn 5 ngày (trước đây là 10 ngày). Trường hợp người được cấp phiếu LLTP là công dân Việt Nam đã cư trú ở nhiều nơi hoặc có thời gian cư trú ở nước ngoài, người nước ngoài, trường hợp đã bị kết án thì thời hạn không quá 15 ngày.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về hồ sơ, thủ tục và thời hạn cấp phiếu LLTP cho người chưa đủ 14 tuổi theo hướng đơn giản hơn, chỉ bao gồm tờ khai yêu cầu cấp phiếu LLTP và bản sao căn cước hoặc căn cước công dân hoặc hộ chiếu của cha, mẹ, người giám hộ; thời hạn cấp phiếu LLTP rút ngắn là 3 ngày làm việc (khoản 21, khoản 23 Điều 1 dự thảo Luật).

Để giảm tình trạng người dân yêu cầu cấp phiếu LLTP theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và phù hợp với mối quan hệ công tác giữa các cơ quan Nhà nước, dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP cung cấp thủ tục hành chính (cấp phiếu LLTP) cho người dân; cơ quan, tổ chức không yêu cầu cấp phiếu LLTP mà thực hiện yêu cầu cung cấp thông tin LLTP, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP cung cấp thông tin LLTP cho cơ quan, tổ chức này khi có yêu cầu (khoản 2, khoản 3 và khoản 4 Điều 1 dự thảo Luật). Thông tin LLTP được cung cấp có nội dung tương tự như phiếu LLTP số 1 (đối với cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị-xã hội); tương tự như phiếu LLTP số 2 (đối với cơ quan tiến hành tố tụng) (khoản 24 Điều 1 dự thảo Luật).

Nguyễn Hương