Đẩy mạnh phát triển kinh tế khu vực biên giới

Trước đây, các xã biên giới Mường Nhé cũ từng là “vùng lõm” về kinh tế, đất đai rộng lớn nhưng chỉ canh tác cây ngắn ngày, hiệu quả thấp, đời sống người dân khó khăn. Bước ngoặt đến từ năm 2008, khi tỉnh Điện Biên ban hành chủ trương thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển cây cao su tại các xã biên giới. Sau gần hai thập kỷ kiên trì, loại cây công nghiệp này đã khẳng định chỗ đứng, trở thành nguồn sinh kế quan trọng cho hàng trăm hộ dân.

Đến nay, Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé đã phát triển 1.176,42ha cao su kinh doanh, bước vào giai đoạn khai thác ổn định. Từ đầu năm đến hết tháng 9/2025, Công ty đã tiêu thụ 322,52 tấn mủ, doanh thu gần 13 tỷ đồng. Công ty giải quyết việc làm ổn định cho 249 lao động địa phương với mức thu nhập bình quân 6 triệu đồng/người/tháng. Thông qua cơ chế chia sẻ lợi ích, hàng năm, doanh nghiệp đã chi trả khoảng 4 tỷ đồng tiền chia sản phẩm cho người dân góp đất. Đây không chỉ là hỗ trợ thiết thực về vật chất mà còn thể hiện cam kết đồng hành, gắn bó lâu dài, cùng chung tay xây dựng vùng biên giới ổn định, phát triển.

Công nhân Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé cạo mủ cao su.

Ông Nguyễn Hữu Toàn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cao su Mường Nhé cho biết: Cao su là cây kinh tế, nhưng quan trọng hơn, nó mang ý nghĩa xã hội, giúp tạo việc làm, giữ chân người dân bám đất, bám bản. Thời gian tới, công ty tiếp tục duy trì toàn bộ diện tích vườn cây hiện có, nâng cao hiệu quả khai thác, thu mua toàn bộ sản phẩm cao su tiêu điền tại địa bàn để cây cao su thực sự trở thành cây “giảm nghèo” bền vững cho người dân vùng biên giới.

Trong quá trình phát triển kinh tế, người dân các xã biên giới luôn có sự đồng hành của các cơ quan, đơn vị như: Ngân hàng Chính sách xã hội và các lực lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn. Đây được xem là những “điểm tựa” đáng tin cậy cho bà con phát triển kinh tế.

Năm 2021, xuất phát điểm là hộ nghèo, thiếu vốn sản xuất, ông Hỏ Văn Thoong, bản Nà Pán, xã Mường Nhé đã mạnh dạn vay 45 triệu đồng từ Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Mường Nhé để mua 2 con trâu giống. Vừa chăn nuôi vừa học hỏi kỹ thuật, năm 2023 ông tiếp tục vay thêm 50 triệu đồng để mở rộng quy mô chăn nuôi. Đến nay, ông Thoong duy trì ổn định đàn trâu 10 con. Mỗi năm, ông bán 2 con, thu về trên 50 triệu đồng, tạo nguồn thu nhập ổn định.

Ông Hỏ Văn Thoong cho biết: “Nếu không có nguồn vốn vay ưu đãi, gia đình tôi khó có cơ hội phát triển đàn trâu như bây giờ. Đàn trâu là tài sản, sinh kế lâu dài, giúp các con có điều kiện học tập tốt hơn, cuộc sống bớt khó khăn hơn”.

Không chỉ ngân hàng chính sách, tại các xã biên giới, lực lượng bộ đội biên phòng, đoàn kinh tế - quốc phòng, công an cũng tích cực triển khai nhiều mô hình hỗ trợ người dân từ cây, con giống, ngày công lao động, đến hướng dẫn kỹ thuật sản xuất. Sự đồng hành ấy trở thành “cầu nối” giúp bà con thay đổi tập quán canh tác, tiếp cận mô hình kinh tế mới. Nhờ đó, nhiều hộ nghèo đã thoát nghèo bền vững, góp phần giữ vững an ninh trật tự và ổn định cuộc sống nơi phên giậu Tổ quốc.

Không chỉ trông chờ vào sự hỗ trợ từ Nhà nước hay doanh nghiệp, nhiều hộ dân ở Mường Nhé đã chủ động thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn tìm hướng đi mới trong phát triển kinh tế.

Năm 2017, gia đình ông Tráng Seo Thủ, bản Cà Là Pá, xã Sín Thầu quyết định chuyển đổi hơn 8ha nương trồng ngô, sắn hiệu quả thấp, sang trồng cây quế. Ban đầu, ông không khỏi băn khoăn bởi đây là cây lâu năm, đòi hỏi vốn đầu tư và công chăm sóc dài hạn. Nhưng nhờ kiên trì học hỏi, đến nay vườn quế của gia đình đã xanh tốt, phát triển đồng đều.

Ông Thủ chia sẻ: “Trước kia trồng ngô, trồng sắn chỉ đủ ăn. Được cán bộ khuyến nông tư vấn, tôi quyết định trồng quế. Mấy năm đầu vất vả lắm, nhưng nhìn cây lớn dần, tôi càng có thêm động lực. Chỉ khoảng hai năm nữa, khi vườn cây bắt đầu cho thu hoạch, tôi tin sẽ mang lại hiệu quả kinh tế, giúp đời sống gia đình ổn định lâu dài”.

Thực tế cho thấy, để phát triển kinh tế vùng biên giới cần sự gắn kết chặt chẽ giữa “4 nhà”: Nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học - nhà nông. Doanh nghiệp mang đến nguồn vốn, công nghệ và đầu ra cho sản phẩm; người dân đóng vai trò chủ thể, chủ động đổi mới tư duy, cách làm và chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội là điểm tựa chính sách và định hướng. Sự chung sức này không chỉ giúp cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn có ý nghĩa chiến lược trong củng cố “thế trận lòng dân”. Khi kinh tế phát triển, người dân yên tâm gắn bó với mảnh đất quê hương, biên giới quốc gia thêm vững chắc.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Sín Thầu khẳng định: Phát triển kinh tế biên giới không đơn thuần là câu chuyện sinh kế, mà phải gắn liền với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Chúng tôi xác định muốn giữ vững biên cương, trước hết phải chăm lo cho đời sống nhân dân, để mỗi hộ dân là một cột mốc sống nơi biên giới.

Hiện nay, xã Mường Nhé có 895,4ha cây lương thực, 448,93ha mắc ca, gần 60ha quế và 300ha sa nhân dưới tán rừng. Giai đoạn 2025 - 2030, xã xác định đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đặc biệt mở rộng diện tích sa nhân lên 1.000ha. Đồng thời, tăng cường phối hợp với Nhà máy mía đường Trung Vân (huyện Giang Thành, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc) để phát triển cây mía trên địa bàn. Những bước đi này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới, giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, phát triển kinh tế bền vững, ổn định cuộc sống và góp phần bảo vệ vững chắc vùng biên giới.

Mặc dù chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, thách thức song với sự chủ động của cấp ủy, chính quyền địa phương; nỗ lực của người dân và sự chung tay của doanh nghiệp đã và đang từng bước tạo nên bức tranh kinh tế khởi sắc nơi biên cương Tổ quốc. Đây là nền tảng quan trọng góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự và xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Phạm Trung