Đấu tranh không khoan nhượng với hàng giả trong lĩnh vực y tế

Cán bộ Công an thành phố Hà Nội kiểm tra tang vật thu giữ từ một đường dây sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng giả. Ảnh: Ngọc BíchKiểm tra đột xuất, phát hiện nhiều vi phạm

Thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15-5-2025 của Thủ tướng Chính phủ về Tháng cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, Cục Quản lý Dược đã tham mưu Bộ Y tế ban hành Kế hoạch triển khai tháng cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên phạm vi toàn quốc.

Thực hiện Tháng cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã thành lập 5 Tổ kiểm tra, kiểm tra đột xuất tại 38 cơ sở, trong đó, lĩnh vực dược là 18 cơ sở (9 cơ sở sản xuất; 9 cơ sở nhập khẩu thuốc); 20 cơ sở kinh doanh mỹ phẩm (trong đó có 13 cơ sở sản xuất mỹ phẩm, 7 cơ sở kinh doanh, công bố mỹ phẩm).

Qua quá trình kiểm tra, tính đến ngày 18-6, Đoàn kiểm tra đã phát hiện 17 cơ sở có các hành vi vi phạm. Cục Quản lý Dược đã xử lý theo thẩm quyền hoặc chuyển thông tin vi phạm đến các cơ quan chức năng để xử lý theo thẩm quyền.

Cụ thể, trong lĩnh vực dược, có 7 cơ sở có hành vi vi phạm hành chính, trong đó có 2 cơ sở kinh doanh dược, 5 cơ sở sản xuất thuốc. Căn cứ kết quả kiểm tra, Cục Quản lý Dược đã ban hành văn bản tạm dừng sản xuất đối với 1 cơ sở; yêu cầu hủy 841 ống thuốc Milgamma N không đạt chất lượng về cảm quan và 2 lô bán thành phẩm dùng để sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe do không đáp ứng điều kiện bảo quản…

Trong lĩnh vực mỹ phẩm, có 9 cơ sở có hành vi vi phạm hành chính, các vi phạm chủ yếu là các hành vi công bố, quảng cáo, sản xuất mỹ phẩm có thành phần không đúng với Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.

Cục Quản lý Dược đã có các quyết định 269/QĐ-QLD và Công văn 1426/QLD-MP ngày 27-5-2025 thu hồi và tạm ngừng tiếp nhận hồ sơ của Công ty VB Group (thành phố Hồ Chí Minh); Quyết định 271/QĐ-QLD ngày 27-5-2025 thu hồi Giấy chứng nhận “Thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm” của Công ty EBC Đồng Nai.

Theo báo cáo đã nhận được của 20 tỉnh, thành phố, các tỉnh đã thực hiện kiểm tra 865 cơ sở sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh thuốc, mỹ phẩm. Đã phát hiện 48 cơ sở vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính đối với các cơ sở vi phạm là 534 triệu đồng. Hiện các Sở Y tế đang tiếp tục củng cố hồ sơ để xử lý các đơn vị vi phạm theo quy định.

Cùng với đó, từ đầu năm 2025, hệ thống kiểm nghiệm của nhà nước đã lấy khoảng 16.000 mẫu thuốc, mỹ phẩm, dược liệu trên thị trường để kiểm tra chất lượng, đã phát hiện 16 mẫu không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Cục Quản lý Dược đã ban hành 4 văn bản thông báo thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Đặc biệt trong tháng cao điểm, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội đã phát hiện 2 cơ sở bán lẻ thuốc bán thuốc giả, thuốc, không rõ nguồn gốc xuất xứ: Nhà thuốc Đức Anh mua bán thuốc không có nguồn gốc, thuốc nhập lậu và thuốc giả (7 thuốc, trong đó có thuốc giả Nexium); Nhà thuốc An An mua bán thuốc Theophylline extended-release tablets giả). Hiện nay, các cơ quan chức năng đang tiếp tục truy tìm nguồn gốc các thuốc này. Căn cứ trên kết quả kiểm tra, kiểm nghiệm của các Sở Y tế, và cơ sở kiểm nghiệm thuốc Cục Quản lý Dược đã ban hành các văn bản về kiểm tra, xử lý, truy tìm nguồn gốc các thuốc giả này.

Còn nhiều đơn vị có vi phạm trong lĩnh vực mỹ phẩm

Một mặt kiên quyết đấu tranh, không khoan nhượng, xử lý nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, mặt khác, Bộ Y tế cũng nhấn mạnh trách nhiệm cá nhân, tổ chức trong việc buông lỏng quản lý hay tiếp tay cho các hành vi vi phạm. Tổ công tác đặc biệt của Bộ Y tế do Thứ trưởng thường trực Bộ Y tế làm Tổ trưởng đã được thành lập, huy động sự phối hợp của các Cục, Vụ và các địa phương nhằm tăng cường hiệu lực kiểm tra, xử lý tại thực địa.

Kết quả kiểm tra cho thấy, hàng giả, hàng không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng... trong lĩnh vực y tế chủ yếu tập trung vào nhóm hàng thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc đông y và mỹ phẩm. Đáng chú ý, chưa phát hiện cơ sở sản xuất, xuất nhập khẩu, bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc có hành vi sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, bán buôn thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc nhập lậu.

Các cơ sở sản xuất, nhập khẩu, bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc cơ bản thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra chất lượng nguyên liệu đầu vào, kiểm tra trong quá trình sản xuất và kiểm tra chất lượng thành phẩm thuốc trước khi xuất xưởng đưa ra lưu thông. Tuy nhiên, vẫn phát hiện một số cơ sở bán lẻ thuốc vi phạm các quy định về mua bán thuốc hợp pháp, có nguồn gốc hóa đơn chứng từ đầy đủ, kinh doanh các thuốc.

Trong lĩnh vực mỹ phẩm, còn nhiều đơn vị vi phạm, các vi phạm chủ yếu là các hành vi công bố, quảng cáo, sản xuất mỹ phẩm có thành phần không đúng với Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.

Điểm tích cực là thông qua tháng cao điểm ý thức, trách nhiệm của các cơ sở kinh doanh cũng như ý thức về phòng chống hàng giả của người dân và cộng đồng đã được nâng cao rõ rệt, đặc biệt đối với nhóm hàng thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm.

Để phát huy hiệu quả chống hàng giả trong lĩnh vực y tế, Bộ Y tế đã và đang hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến quảng cáo, cấp phép, kiểm soát, xử phạt chất lượng đối với thuốc, mỹ phẩm và dược liệu, đặc biệt là trên môi trường mạng xã hội và sàn thương mại điện tử.

Đặc biệt là chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, kiểm soát từ khâu nguyên liệu, sản xuất đến phân phối, trong đó hướng đến tích hợp mã định danh, blockchain hoặc hệ thống truy xuất minh bạch dữ liệu. Đồng thời, đẩy mạnh công tác hậu kiểm, thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất.

Coi công tác đấu tranh đấu tranh phòng chống hàng giả là thuốc, mỹ phẩm là hoạt động trọng tâm, xuyên suốt, Bộ Y tế khẳng định: Công tác đấu tranh phòng chống hành giả cần làm thường xuyên, liên tục trong một thời gian dài cùng với tham gia của nhiều cấp, nhiều ngành và sự tỉnh táo, phối hợp của người dân.

Mai Hoa