Dầu khí bứt phá giữa 'biển đỏ' Phố Wall

Nhóm năng lượng ngược sóng thị trường chứng khoán Mỹ

Fed “án binh bất động”, áp lực chốt lời lấn át

Kết thúc phiên, S&P 500 mất 1,13% xuống 5.976,97 điểm, Nasdaq Composite giảm 1,30% còn 19.406,83 điểm, và Dow Jones sụt 1,79% về 42.197,79 điểm - mức giảm trong ngày mạnh nhất kể từ đầu tháng 4. Khối lượng giao dịch duy trì ở mức cao, cho thấy lực bán chủ động lan tỏa sau chuỗi tăng nóng gần đây. Nhà đầu tư dè dặt trước cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày của Fed vào tuần tới, trong bối cảnh lãi suất mục tiêu 4,25 - 4,50% nhiều khả năng được giữ nguyên và triển vọng cắt giảm vẫn là ẩn số.

Làn sóng bán tháo tập trung ở nhóm công nghệ và dịch vụ thanh toán sau khi Wall Street Journal đưa tin Walmart và Amazon xem xét phát hành stablecoin riêng nhằm giảm chi phí thẻ tín dụng - mối đe dọa trực tiếp đến Visa, Mastercard, PayPal hay Corpay. Cổ phiếu Corpay rơi 7,7%, PayPal giảm 4,5%, còn Visa và Mastercard mất hơn 4% mỗi mã. Trong mảng tiêu dùng, Sherwin-Williams bốc hơi 5,7% sau khi Citi hạ khuyến nghị; Adobe giảm 5,3% dù kết quả kinh doanh vượt kỳ vọng vì giới đầu tư lo ngại tốc độ triển khai sản phẩm AI.

Trái ngược xu hướng chung, nhóm liên quan nhiên liệu sinh học khởi sắc khi Nhà Trắng hé lộ kế hoạch nâng tỷ lệ pha trộn biofuel vào xăng dầu. Fertilizer maker CF Industries vọt 6,5%; các “đại gia” chế biến ngũ cốc Bunge Global và Archer-Daniels-Midland (ADM) lần lượt tăng 5,7% và 4,7%, bất chấp giá nông sản biến động. Chuyên gia phân tích nông nghiệp Emily Skor của Growth Energy nhận định: “Đề xuất mới có thể mở khóa hàng tỷ USD đầu tư vào chuỗi giá trị biofuel, đồng thời tạo động lực lợi nhuận cho các doanh nghiệp đầu cuối.”

Dầu khí thăng hoa nhờ lo ngại nguồn cung

Điểm nhấn lớn nhất thuộc về năng lượng. Giá WTI chốt phiên tăng 7,6% lên 72,98 USD/thùng, có lúc nhảy vọt hơn 14% sau khi xung đột Israel-Iran leo thang. Brent cũng bật 7% lên 74,23 USD/thùng, cao nhất bốn tháng. Cổ phiếu Halliburton tăng 5,5%, APA Corp. cộng 5,3%, Diamondback Energy thêm 3,7%, Exxon Mobil +2,2%. Theo Elias Haddad, chiến lược gia Brown Brothers Harriman, “nếu eo biển Hormuz - nơi trung chuyển hơn 30% dầu thô đường biển bị gián đoạn dù chỉ tạm thời, đà tăng giá có thể còn kéo dài và lan sang nhiều lớp tài sản”.

Ông Trần Văn Tuấn, chuyên gia phân tích chứng khoán dầu khí cho rằng: “Trong môi trường lãi suất cao và rủi ro địa chính trị nổi lên, năng lượng trở thành thành lũy trú ẩn thay thế cho vàng khi nhiều quỹ đầu cơ ngại nắm giữ kim loại quý vì chi phí cơ hội”. Bà Lisa Shalett, Giám đốc chiến lược Morgan Stanley WM, bổ sung: “Các doanh nghiệp upstream Mỹ có biên lợi nhuận cao ngay cả khi WTI quanh 60 USD/thùng. Khi giá vượt 70 USD, dòng tiền tự do và chính sách mua lại cổ phiếu sẽ kích hoạt, tạo bộ đệm cho toàn bộ chỉ số năng lượng S&P”.

Theo khảo sát Reuters, 58% chuyên gia kinh tế tin rằng Fed sẽ duy trì lãi suất ít nhất đến tháng 9, trong khi 42% dự báo lần cắt đầu tiên muộn hơn, bước ngoặt sẽ phụ thuộc dữ liệu lạm phát sau cú sốc giá dầu. “Nếu Brent duy trì trên 90 USD/thùng trong nhiều tuần, Fed sẽ cần cân nhắc rủi ro lạm phát ăn mòn thành quả ổn định giá”, bà Kathy Bostjancic (Nationwide) nhận xét. Trong kịch bản đó, dòng tiền có thể tiếp tục chảy sang nhóm cổ phiếu dầu khí, vật liệu và quốc phòng là ba lĩnh vực được hưởng lợi trực tiếp.

Điểm tựa cho nhà đầu tư Việt Nam

Ở góc nhìn thị trường phái sinh, hợp đồng tương lai dầu Brent tháng 8 chứng kiến open interest tăng 18% - tín hiệu cho thấy giới đầu cơ tiếp tục cược vào xu hướng giá lên. Quỹ ETF năng lượng lớn nhất thế giới, Energy Select Sector SPDR, cũng ghi nhận ròng 1,1 tỷ USD trong ba phiên gần đây. Ông Hàn Hữu Hậu, chuyên gia phân tích VPS khuyến nghị: “Nhà đầu tư Việt nên cân nhắc tỷ trọng cổ phiếu dầu khí trong danh mục, đặc biệt là các doanh nghiệp upstream khu vực Trung Đông hoặc sở hữu hợp đồng bán dầu theo giá thị trường. Tuy nhiên, cần thận trọng với độ trễ chính sách và biến số địa chính trị phức tạp”.

Dù năng lượng đang “ngược sóng”, giới phân tích cảnh báo sự biến động cao của dầu thô có thể gây hiệu ứng phụ lên chi phí logistics và biên lợi nhuận các ngành tiêu dùng. Đồng thời, bất kỳ tín hiệu ôn hòa bất ngờ nào từ Fed cũng có thể kích hoạt vòng quay ngược, kéo tiền trở lại cổ phiếu tăng trưởng. Bà Mei Forbes của Citi viết trong báo cáo sáng 14/6: “Chặng nước rút quý II sẽ là cuộc đọ sức giữa kỳ vọng Fed xoay trục - ‘Fed pivot’ và rủi ro lạm phát tái bùng phát do dầu. Nhà đầu tư nên phân bổ linh hoạt, ưu tiên vị thế phòng thủ nhưng sẵn sàng tái cơ cấu khi tín hiệu rõ ràng hơn”.

Phiên 13/6 cho thấy bức tranh tương phản: khi công nghệ và thanh toán chịu áp lực lớn, năng lượng nổi lên như “ngựa ô” giữa biển đỏ. Với lãi suất chưa hạ, lạm phát tiềm ẩn bùng phát vì dầu, và xung đột Trung Đông chưa có lời giải, nhóm cổ phiếu dầu khí – biofuel nhiều khả năng tiếp tục giữ nhịp. Tuy nhiên, kể cả “lướt sóng” hay nắm giữ trung hạn, nhà đầu tư cần bám sát tín hiệu từ Fed và diễn biến địa chính trị để không sa vào “bẫy giá cao”.

Bình Minh