Đầu cơ, lũng đoạn thị trường BĐS là tội phạm nguy hiểm

Phát biểu đề dẫn diễn đàn tại Diễn đàn “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững 2025” do Đài Hà Nội tổ chức diễn ra vào 8h sáng ngày 04/12/2025, nhà báo Nguyễn Kim Khiêm cho biết, sau thành công của diễn đàn năm 2024, Đài Hà Nội tiếp tục chọn chủ đề diễn đàn năm nay là “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững – 2025” như một thông điệp nhất quán trong quan điểm tiếp cận và giải quyết các vấn đề khiến thị trường bất động sản trong thời gian qua bị vận động méo mó, xộc xệch thời gian qua. Đó là nạn đầu cơ, thổi giá, lũng đoạn thị trường khiến giá nhà ở vượt xa tầm với của người có nhu cầu thực về chỗ ở thay vì giới đầu cơ coi đây là thứ tài sản tích lũy. Đó là nạn trục lợi chính sách nhân văn của Nhà nước về nhà ở xã hội, tước đoạt cơ hội an cư của người có thu nhập thấp, thu nhập trung bình. Hay sự phát triển nguồn cung nhà ở đang mất cân đối khiến nhiều người mắc kẹt ở giấc mơ mua nhà khi “không đủ giàu để mùa nhà ở thương mại, không đủ nghèo để mua nhà ở xã hội”.

Thời điểm này năm ngoái, chúng ta đưa ra nhận định, căn hộ chung cư ở các quận nội thành dưới 50 triệu đồng một m² sắp biến mất. Hiện tại, nguồn cung chung cư giá dưới 60 triệu đồng đã biến mất. Tất cả chung cư ở khu vực nội thành, kể cả nhà ở xã hội đều trở thành căn hộ hạng sang với giá thấp nhất là 60 - 70 triệu đồng một m².

Sự mất cân đối phân khúc nguồn cung tạo ra chênh lệch lợi nhuận lớn khiến hàng ngàn người phải thức xuyên đêm chờ nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội. Trong khi lại có rất nhiều trường hợp trục lợi chính sách, núp bóng người thu nhập thấp để chiếm suất, mua đi bán lại nhà ở xã hội để ăn hưởng chênh lệch.

Trong suốt ba tháng qua, phóng viên của Đài Hà Nội đã nhập vai người mua nhà, gặp gỡ các môi giới, cò mồi để làm rõ các chiêu thức lách luật, mượn tên – mượn lốt mua nhà ở xã hội thông qua tuyến bài phóng sự điều tra “Ai đang ở nhà xã hội”. Nếu như năm ngoái, tại diễn đàn này chúng ta nói về tình trạng đấu giá đất cao ở ngoại thành rồi bỏ cọc để thổi giá, thì câu chuyện thời sự thời điểm này là tình trạng trục lợi chính sách nhà ở xã hội. Tình trạng này cho thấy thị trường bất động sản tiếp tục bị các đối tượng đầu cơ thao túng, đẩy giá.

Cách đây hai tháng, trong cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã phải cảm thán: “Nhà chung cư cứ 70 đến 100 triệu đồng một m² thì ai có tiền mà mua”, đồng thời yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ “thị trường bất động sản có bị thao túng hay không” và chấn chỉnh tình trạng găm hàng, đội giá, thổi giá, gây méo mó thị trường.

Trong cuộc tiếp xúc cử tri Hà Nội đầu tháng 10, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng bày tỏ bất bình trước tình trạng đầu cơ thổi giá đất đến mức người dân còn không mua được mảnh đất ngay ở quê hương mình. Trong khi đó, nhiều công trình, dự án bất động sản bỏ hoang, đắp chiếu gây lãng phí. Đây không chỉ là sự lãng phí tài sản của cải, mà còn lãng phí cơ hội phát triển của đất nước.

Những trăn trở của cả người đứng đầu Đảng và Chính phủ chính là những vấn đề chúng ta đã phản ánh, phân tích tại diễn đàn này tròn một năm trước. Dù còn những quan điểm khác nhau trong xã hội xung quanh khái niệm đầu tư và đầu cơ, song điều đáng mừng là quan điểm “nhà để ở không phải đầu cơ” đi kèm những cảnh báo về hệ lụy khôn lường của nạn đầu cơ đối với kinh tế - xã hội được các diễn giả nêu ra tại diễn đàn năm 2024 đã được các cơ quan quản lý nhà nước đồng thuận. Điều này thể hiện trong việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung các chính sách liên quan để hướng đến một thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững. Những nút thắt về cơ chế chính sách dần được tháo gỡ để đẩy nhanh nguồn cung nhà ở; xử lý, khởi tố hình sự với những trường hợp thổi giá đất qua đấu giá; hình thành quỹ nhà ở cho thuê của quốc gia… Đấy thực sự là những điểm sáng về mặt điều chỉnh chính sách liên quan đến thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận một thực tế bằng kết quả cuối cùng; đã có nhiều người dân có mức thu nhập thấp và trung bình mua được nhà ở. Song ở một góc khác của bức tranh chung, chúng ta vẫn nhìn thấy những khoảng xám khi giá nhà đất tiếp tục leo thang trong năm vừa qua, tiếp tục vượt xa tầm với của nhiều người dân có nhu cầu thực về chỗ ở. Nguồn cung tăng nhưng sẽ không có điều tiết khi vẫn còn vô số nhà - đất rơi vào tay giới đầu cơ và trục lợi chính sách.

Chừng nào mà bất động sản vẫn chỉ được xem là kênh tích trữ tài sản hay mua đi bán lại để hưởng giá trị chênh lệch thay vì dành cho nhu cầu ở thực thì từ hoạt động đầu tư phát triển thông thường có thể trở thành hành vi đầu cơ gây nguy hại cho nền kinh tế và xã hội. Điều chúng tôi luôn muốn nhấn mạnh và nói đến tại diễn đàn này chính là nạn đầu cơ biến tướng, trục lợi chính sách làm thị trường phát triển méo mó. Đã đến lúc pháp luật cần nhận diện đây là thứ tội phạm nguy hiểm, cản trở sự phát triển tiến bộ của đất nước và sự công bằng của xã hội với các hành vi lũng đoạn nền kinh tế và hưởng lợi bằng cách tước đoạt cơ hội an cư của số đông người dân.

Do vậy, tại diễn đàn năm nay, Đài Hà Nội mong muốn các diễn giả, các vị đại biểu tiếp tục đóng góp những giải pháp có tính đột phá cùng tiếng nói mạnh mẽ hơn về việc cải cách, hoàn thiện thể chế pháp luật để hướng đến mục tiêu “Xây dựng thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững”. Một thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững sẽ là điểm tựa vững chắc cho sự phát triển của đất nước, là nền móng an toàn toàn cho trụ cột an sinh xã hội và là niềm hy vọng cho hàng triệu giấc mơ an cư trở thành sự thực.

Những ý kiến và giải pháp nêu ra tại diễn đàn này sẽ tiếp tục được Đài Hà Nội tổng hợp để gửi đến các cơ quan chức năng như một sự tham vấn cho các chính sách của Nhà nước liên quan đến nhà ở và thị trường bất động sản. Đó cũng là việc làm vô cùng ý nghĩa khi cả nước, từ các bộ ngành trung ương đến địa phương, các đoàn thể và các tầng lớp nhân dân đang tích cực đóng góp cho dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV, với những quyết sách quan trọng định hướng cho sự phát triển của đất nước trong nhiều năm tới.

Đài Hà Nội