Đặt 'Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo' ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển Thủ đô

Sáng 16/10, Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 chính thức khai mạc, với sự tham dự của 550 đại biểu tiêu biểu, đại diện cho gần nửa triệu đảng viên của 136 đảng bộ thuộc Thành ủy.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Đại hội. Ảnh: TTXVN

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ vui mừng tới dự Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ 18, một sự kiện chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Thủ đô và cả nước.

Đánh giá cao và biểu dương những kết quả Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thủ đô đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, Tổng Bí thư đồng tình với các vấn đề tồn tại, hạn chế nêu trong Báo cáo chính trị và đề nghị Đại hội cần tiếp tục phân tích sâu sắc các nguyên nhân của tồn tại, hạn chế để có chủ trương giải quyết dứt điểm.

Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh

Nhấn mạnh đất nước, Thủ đô đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc với thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, trong đó hai mục tiêu 100 năm của đất nước đặt ra yêu cầu rất cao, thách thức rất lớn, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, trong bối cảnh này, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Hà Nội cần nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thủ đô đối với đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo. Ảnh: TTXVN

Để Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi một tầm nhìn tổng thể và hệ thống, nơi tư tưởng, thể chế, không gian, kinh tế và con người hòa quyện thành một chỉnh thể phát triển bền vững. Trong đó, tư tưởng định hướng thể chế; thể chế kiến tạo không gian; không gian mở đường cho kinh tế; kinh tế nuôi dưỡng con người; và con người lại sáng tạo, hoàn thiện tư tưởng. Trên tinh thần này, Tổng Bí thư gợi ý các yêu cầu, nhiệm vụ để Đảng bộ TP Hà Nội tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong nhiệm kỳ tới.

Trước hết, Tổng Bí thư yêu cầu xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nêu gương, hành động, trách nhiệm. Đây là trục đột phá đầu tiên, quyết định mọi thành công. “Đảng bộ Hà Nội phải thật sự tiêu biểu, mẫu mực, gương sáng về bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu. Mỗi cán bộ, đảng viên phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; nói đi đôi với làm; vì nhân dân phục vụ,” Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Đảng bộ Hà Nội tiếp tục triển khai nghiêm túc các Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, XIII, gắn với Chỉ thị 05-CT/TW về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Kiên quyết phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; nêu cao tinh thần tự phê bình, đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ; củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân.

Cùng với đó, tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền 2 cấp, chuyển mạnh từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo, phục vụ, thực hiện phân cấp, phân quyền rõ ràng, kèm theo trách nhiệm và kiểm soát. Tổng Bí thư nhấn mạnh phải thay đổi triệt để tư duy bằng tinh thần mới: “Hà Nội đã nói là làm, làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng”.

Hướng tới một ‘Thủ đô văn minh - hiện đại - bền vững'

Tổng Bí thư đề nghị cần đặt “Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo” ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển Thủ đô, coi đó là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, là căn cốt hình thành bản lĩnh, trí tuệ và sức vươn của Hà Nội, làm nền tảng để Thủ đô khẳng định vai trò đầu tàu, vị thế dẫn dắt và sức lan tỏa của quốc gia trong thời kỳ mới.

“Hà Nội phải được kiến tạo như một ‘Thành phố Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo’, hướng tới một ‘Thủ đô văn minh - hiện đại - bền vững’ với trí tuệ thời đại và tầm vóc toàn cầu: Nơi Văn hiến là gốc rễ, kết tinh trí tuệ dân tộc, nuôi dưỡng niềm tin, khát vọng và bản lĩnh, tạo sức hấp dẫn riêng có mà không đô thị nào sao chép được;

Bản sắc là điểm tựa, lợi thế cạnh tranh cốt lõi, giúp Hà Nội không chỉ giữ được linh hồn lịch sử mà còn tạo ra sức hút để dẫn dắt sáng tạo, phát triển kinh tế tri thức, thu hút nhân tài; Sáng tạo là động lực phát triển, chuyển hóa, biến di sản thành giá trị sống, vừa bảo tồn, vừa phát triển, vừa mở rộng tầm vóc đô thị, từ quy hoạch, kiến trúc, nghệ thuật đến giáo dục, khoa học và quản trị,” Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư lưu ý, chiến lược phát triển Hà Nội phải gắn kết đồng bộ giữa văn hóa, không gian, kinh tế và con người. Mỗi quyết sách, dự án và đầu tư đều phải bảo đảm vừa giữ được cốt cách truyền thống, vừa định hình được không gian văn hóa cho thế hệ mai sau, đồng thời tạo ra năng lực đổi mới. Phải phát triển các “mạch sáng tạo” liên kết toàn Thủ đô, bảo đảm dòng chảy năng lượng sáng tạo từ di sản, tri thức đến công nghệ, kết nối các trung tâm văn hóa, học thuật và đổi mới sáng tạo.

Trên cơ sở đó, Thủ đô hình thành “ba cực sáng tạo” gồm: Di sản - trung tâm nội đô lịch sử và không gian ven sông Hồng - thành Cổ Loa; Tri thức - Đại học Quốc gia và các trung tâm đào tạo, nghiên cứu; và Công nghệ - Khu công nghệ cao Hòa Lạc cùng các khu đổi mới sáng tạo. Đây sẽ là trục dẫn dắt sức sáng tạo của toàn Thủ đô, khai thác tối đa giá trị lịch sử, tri thức và công nghệ, biến Hà Nội thành đô thị hội tụ quá khứ, hiện tại và tương lai.

Tổng Bí thư khẳng định khi Hà Nội đặt Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển, Thủ đô không chỉ khẳng định vị thế đầu tàu, dẫn dắt và lan tỏa sức mạnh quốc gia, mà còn trở thành hình mẫu đô thị có bản lĩnh, trí tuệ, giàu sức sống và bền vững, nơi quá khứ, hiện tại và tương lai hội tụ thành một sức mạnh toàn diện, làm nền tảng để đất nước phát triển trong thời kỳ mới.

Các đại biểu tham dự Đại hội. Ảnh: TTXVN

Chuyển mình căn bản mô hình “đơn cực tập trung” sang cấu trúc “đa cực, đa trung tâm”

Tổng Bí thư cho rằng Hà Nội - Thủ đô ngàn năm văn hiến, với khoảng trên dưới 10 triệu dân, với vị trí trung tâm chính trị quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức đô thị tích lũy từ lịch sử phát triển.

Tổng Bí thư đề nghị giải quyết dứt điểm 4 vấn đề tồn tại nhiều năm của Thủ đô: vấn đề ùn tắc giao thông; vấn đề trật tự đô thị, xanh, sạch đẹp, văn minh, vệ sinh; vấn đề ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí và vấn đề cuối cùng là vấn đề ngập úng ở đô thị và vùng ven đô.

Theo Tổng Bí thư, để vượt qua thách thức, Hà Nội không thể chỉ điều chỉnh theo lối cũ mà phải kiến tạo một mô hình quản trị hoàn toàn mới: từ quản lý sang kiến tạo; từ chồng chéo, rời rạc sang đồng bộ, tích hợp; từ ngắn hạn sang bền vững, với tầm vóc của một thủ đô hiện đại, vừa đủ sức giải quyết triệt để những vấn đề cấp bách, vừa mở ra tầm vóc phát triển mới; không chỉ duy trì trật tự mà còn tạo năng lực bứt phá; không chỉ quản lý hiện tại mà còn chủ động định hình tương lai.

Tổng Bí thư lưu ý phát triển Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn mới đòi hỏi phải chuyển mình căn bản mô hình “đơn cực tập trung” sang cấu trúc “đa cực, đa trung tâm”. Không thể tiếp tục dồn nén mọi chức năng hành chính, kinh tế, giáo dục, y tế, văn hóa,… vào khu nội đô lịch sử vốn đã quá tải, mà phải tổ chức lại không gian đô thị theo các cực phân tán, nhưng vẫn đảm bảo liên kết đồng bộ”, Tổng Bí thư cho biết.

Theo Tổng Bí thư, mỗi vùng đô thị giữ một sứ mệnh chuyên biệt trong một chỉnh thể thống nhất của Thủ đô. Mỗi cực trở thành vệ tinh động lực, vừa tự chủ chức năng, vừa gắn kết chặt chẽ với toàn Thủ đô và các vùng phụ cận, giúp Hà Nội trở thành đô thị lan tỏa, kết nối và dẫn dắt vùng, dẫn dắt quốc gia.

Tổng Bí thư đề nghị phát triển Hà Nội thành trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, động lực trung tâm thúc đẩy phát triển vùng và quốc gia dựa trên kinh tế tri thức.

“Hà Nội phải trở thành nơi kiến tạo chính sách mới, thử nghiệm công nghệ mới, đào tạo nhân tài mới và khởi nguồn ý tưởng mới cho quốc gia. Thủ đô đang hội tụ đầy đủ những điều kiện thuận lợi nhất, cùng với TP HCM là hai địa phương có nhiều lợi thế nhất để đảm nhiệm vai trò trung tâm đổi mới sáng tạo và công nghệ của đất nước,” Tổng Bí thư nhận định.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu. Ảnh: TTXVN

Phát triển con người là trung tâm cốt lõi của phát triển Thủ đô

Người đứng đầu Đảng cũng cho rằng Thủ đô phải trở thành thành phố nơi mọi người dân đều có cơ hội học tập, sáng tạo, khởi nghiệp và cống hiến; đồng thời có mạng lưới phúc lợi toàn diện, bảo đảm y tế, giáo dục, an sinh, nhà ở, việc làm và không gian văn hóa, nghệ thuật cho mọi tầng lớp. Khi con người được phát triển toàn diện, xã hội mới thực sự công bằng, sáng tạo và hạnh phúc.

Phát triển con người là trung tâm cốt lõi của phát triển Thủ đô. Điều này không chỉ bao gồm nâng cao năng lực, phẩm giá và chất lượng sống, mà còn là phát triển văn hóa ứng xử và đạo đức công dân. Hà Nội cần đề cao tinh thần “thanh lịch, nghĩa tình, trách nhiệm” trong đời sống hiện đại, đồng thời xây dựng một môi trường công vụ chuẩn mực, trong sạch, gần dân, nơi mọi hành vi của cán bộ và cơ quan nhà nước đều phản ánh trách nhiệm và sự gắn bó với nhân dân.

Tổng Bí thư yêu cầu Hà Nội phải luôn là pháo đài vững chắc về chính trị, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Thành phố chủ động nắm tình hình từ sớm, từ xa; phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với tội phạm, nhất là tội phạm công nghệ cao, tội phạm có tổ chức; nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, thích ứng biến đổi khí hậu. Lấy cảm giác an toàn và bình yên của người dân và du khách làm thước đo cho sự bình yên của Thủ đô.

Đồng thời, Hà Nội cần đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập và hợp tác phát triển vùng, quốc tế, mở rộng mạng lưới hợp tác với các đô thị lớn trên thế giới, tham gia tích cực vào mạng lưới các “Thành phố xanh - thông minh - sáng tạo”. Qua đó, nâng cao vị thế Hà Nội - trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục, kinh tế tiêu biểu của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đỗ Thảo

Theo TTXVN