Đặt cược vào AI: Hàn Quốc 'tung' gói đầu tư lớn chưa từng có

Hàn Quốc đang mở rộng một chiến lược giáo dục - công nghệ chưa từng có, với khoản đầu tư lớn cho các chương trình dạy và học về AI trong 5 năm tới. Ảnh: Unsplash

Sau khi hủy bỏ kế hoạch ứng dụng sách giáo khoa số tích hợp AI trong giáo dục phổ thông - một dự án bị đánh giá là quá tham vọng trong giai đoạn hiện tại - chính phủ Hàn Quốc vừa công bố bước đi mới đầu tư cho AI, toàn diện và dài hạn hơn.

Theo đó, Hàn Quốc sẽ đầu tư 1,4 nghìn tỷ won (khoảng 25 nghìn tỷ đồng) để xây dựng hệ sinh thái đào tạo nhân lực AI trải dài từ bậc tiểu học tới nhóm nghiên cứu sau đại học, hướng tới mục tiêu bảo đảm “năng lực AI cho mọi công dân”.

Tầm nhìn quốc gia về nhân lực AI

Kế hoạch chiến lược mang tên “Phát triển nhân tài AI cho mọi người” do Bộ Giáo dục Hàn Quốc công bố tháng 11 này được xem là bản kế hoạch đầu tiên ở cấp quốc gia dành riêng cho việc xây dựng năng lực AI suốt vòng đời của người học.

Chiến lược này được đặt trong bối cảnh Hàn Quốc, dù đứng thứ 6 trong Chỉ số AI Toàn cầu 2024, lại chỉ xếp thứ 13 về hạng mục nhân lực, cho thấy tình trạng thiếu hụt chuyên gia và nhà nghiên cứu AI vẫn là điểm yếu lớn của quốc gia công nghệ hàng đầu châu Á.

Lý do một phần đến từ xu hướng lựa chọn ngành nghề của người trẻ: ngày càng nhiều học sinh giỏi chuyển sang lĩnh vực y khoa và các ngành nghề có thu nhập cao hơn, thay vì các ngành khoa học - kỹ thuật truyền thống. Điều này dẫn đến mối lo “chảy máu chất xám” nội bộ ngay trong hệ thống giáo dục quốc gia.

Từ trường học tới nơi làm việc, Hàn Quốc đặt tham vọng xây dựng thế hệ công dân có khả năng làm chủ những công nghệ cốt lõi của nền kinh tế số.

Điểm đáng chú ý nhất của kế hoạch là chương trình đào tạo nhanh (fast track) cho phép sinh viên xuất sắc hoàn thành lộ trình cử nhân - thạc sĩ - tiến sĩ chỉ trong 5 năm rưỡi, rút ngắn hơn 2 - 3 năm so với thông lệ. Đây được kỳ vọng sẽ giúp thị trường lao động sớm đón nhận những nhà nghiên cứu trẻ trong đầu độ tuổi 20, tạo ra lực lượng tinh hoa phục vụ công nghiệp AI và các trung tâm nghiên cứu.

Bên cạnh đó, chính phủ sẽ mở rộng các chương trình tuyển sinh chuyên ngành AI tại các trường phổ thông khoa học và trường chuyên, tăng từ 14 trường hiện nay lên 27 trường năm 2026.

Để giải quyết vấn đề giữ chân các học giả hàng đầu - những người đang được các trường đại học lớn ở Mỹ và châu Âu tích cực mời gọi, Hàn Quốc dự kiến triển khai hệ thống Giáo sư xuất sắc quốc gia, cho phép các nhà khoa học danh tiếng tiếp tục giảng dạy sau tuổi nghỉ hưu 65.

Thu hẹp khoảng cách vùng miền

Chính phủ Hàn Quốc xác định rằng sự bùng nổ công nghệ AI có thể làm sâu sắc thêm khoảng cách phát triển giữa thủ đô Seoul và các địa phương. Do đó, chiến lược mới ưu tiên hỗ trợ các trường đại học địa phương, biến họ trở thành các trung tâm đổi mới cấp vùng.

Học sinh Trường Trung học Cơ sở Banseong ở Jinju, tỉnh Nam Gyeongsang, tham gia chương trình Phòng thí nghiệm AI di động. Ảnh: Korea Herald

Ba trường đại học quốc gia trọng điểm sẽ được phân bổ tổng cộng 30 tỷ won trong năm 2026 để thành lập khoa AI, phát triển chương trình đào tạo theo đặc thù của từng vùng và xây dựng cơ sở hạ tầng nghiên cứu như hệ thống máy chủ GPU - nền tảng quan trọng cho khoa học dữ liệu.

Các trường quy mô nhỏ hơn cũng sẽ tham gia vào các cụm nghiên cứu chung thuộc chương trình Brain Korea 21, nhằm tăng cường hợp tác, chia sẻ tài nguyên và nâng cao năng lực nghiên cứu của từng địa phương.

Song song với đó, các chương trình đào tạo liên kết doanh nghiệp - đại học sẽ được mở rộng, khuyến khích doanh nghiệp thành lập trường sau đại học nội bộ, đào tạo chuyên gia AI phù hợp với nhu cầu thực tiễn sản xuất - kinh doanh.

Tích hợp AI từ giáo dục phổ thông

Một trong những thay đổi lớn nhất thuộc chiến lược quốc gia là việc tích hợp giáo dục AI ngay từ tiểu học. Chính phủ sẽ dành 900 tỷ won cho bậc tiểu học và trung học cơ sở, cùng 500 tỷ won cho trung học phổ thông.

Từ năm 2026, ba Trung tâm Hỗ trợ Giáo dục AI đầu tiên sẽ được thành lập tại các văn phòng giáo dục vùng, sau đó nhân rộng lên 17 trung tâm trên toàn quốc vào năm 2028.

Các trung tâm này sẽ đào tạo học sinh, giáo viên, phụ huynh, đồng thời xây dựng mạng lưới kết nối nhà trường - đại học - doanh nghiệp để định hướng nghề nghiệp liên quan đến AI. Hệ thống trường nghề sẽ được tái cấu trúc để nâng gấp đôi tỷ lệ khoa giảng dạy nội dung AI - từ 20% hiện nay lên 50% vào năm 2030.

Một trong những thay đổi lớn nhất thuộc chiến lược quốc gia là việc Hàn Quốc tích hợp giáo dục AI ngay từ tiểu học.

Đến năm 2027, toàn bộ trường phổ thông Hàn Quốc sẽ được trang bị phòng thí nghiệm khoa học thông minh, cho phép học sinh tiếp cận robot, mô hình dữ liệu và thí nghiệm công nghệ cao.

Số trường tập trung đào tạo AI sẽ tăng mạnh từ 730 trường năm 2025 lên 2.000 trường vào năm 2028. Đồng thời, chương trình giáo dục quốc gia sẽ được sửa đổi để đưa AI trở thành môn học chính thức.

Hướng tới “năng lực AI cho mọi công dân”

Một điểm nhấn quan trọng của chiến lược là cam kết mở rộng giáo dục AI không chỉ cho học sinh khối khoa học, mà cho cả các nhóm học sinh không chuyên và người trưởng thành. Điều này phản ánh quan điểm AI không còn là lĩnh vực riêng biệt, mà trở thành năng lực nền tảng cho mọi công dân trong xã hội số.

Bộ trưởng Giáo dục Hàn Quốc Choi Kyo-jin nhấn mạnh: “Phát triển nhân tài AI là vấn đề sống còn của quốc gia mà tất cả chúng ta phải cùng nỗ lực. Bộ Giáo dục sẽ bảo đảm mọi công dân có thể sử dụng AI trong đời sống hằng ngày, đồng thời nuôi dưỡng đội ngũ nhân lực đa dạng để dẫn dắt kỷ nguyên chuyển đổi số”.

Hồng Nhung