Đánh thức tiềm năng ngành sinh vật cảnh, phát triển bền vững

Trong hai ngày 12-13/6, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Thanh Hóa, Liên hiệp hội tỉnh Nghệ An và Hội Sinh Vật Cảnh Việt Nam tổ chức chuỗi Hội thảo “Giải pháp phát huy tiềm năng, giá trị của hoa cảnh, cây cảnh, thực hiện mục tiêu phát triển xanh, bền vững tại địa phương” tại hai tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An.

Các hội thảo là dịp để các chuyên gia, nhà quản lý, nghệ nhân và người dân cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc quy hoạch, phát triển ngành nghề sinh vật cảnh (SVC). Qua đó, không chỉ hướng đến việc nâng cao giá trị thẩm mỹ, sinh thái mà còn kỳ vọng mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp, góp phần xây dựng địa phương văn minh, bền vững.

Nghề SVC đã giúp Thanh Hóa xóa đói giảm nghèo bền vững

Thanh Hóa hiện đang được đánh giá là một trong những địa phương có sự phát triển mạnh mẽ và bài bản về ngành nghề SVC. Trong phát biểu khai mạc hội thảo tại tỉnh Thanh Hóa, PGS.TS Phạm Quang Thao đã nhấn mạnh vai trò của hoa cảnh, cây cảnh không chỉ trong việc tạo cảnh quan, cải thiện môi trường mà còn mang tiềm năng lớn trong phát triển kinh tế xanh, gắn với mục tiêu phát triển bền vững tại các địa phương. Việc tổ chức hội thảo là cơ hội để các chuyên gia cùng nhìn nhận và đề xuất các giải pháp thúc đẩy lĩnh vực SVC phát triển đúng hướng, hiệu quả và hài hòa với thiên nhiên.

Mục tiêu của tỉnh Thanh Hóa là phát triển ngành hoa, cây cảnh trở thành một lĩnh vực kinh tế sinh thái đặc thù, đóng góp thiết thực vào quá trình tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới nâng cao và đô thị xanh. Hướng tới hình thành các vùng sản xuất tập trung, làng nghề chuyên nghiệp, sản phẩm đặc trưng gắn với thương hiệu địa phương; thúc đẩy liên kết giữa sản xuất – dịch vụ – du lịch, đồng thời ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số để nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế và tính bền vững. Ngành hoa, cây cảnh cần được xác lập là một trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu và gìn giữ bản sắc văn hóa xứ Thanh.

PGS.TS Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam phát biểu khai mạc

Ông Nguyễn Mạnh Quỳnh, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cho biết: “Phát triển ngành nghề SVC đã giúp Thanh Hóa xóa đói giảm nghèo bền vững. Ví dụ điển hình như làng Điền xá, 100 % là nhà cao tầng, biệt thự, bày cây cảnh. Cả vùng là nông thôn mới nâng cao, đóng góp tích cực vào phát triển du lịch và sự phát triển của đất nước”.

Ông Nguyễn Mạnh Quỳnh, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Quốc Uy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra những giải pháp trọng tâm: Để phong trào SVC của Thanh Hóa trở thành ngành kinh tế sinh thái, phát triển trong thời gian tới thì vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN và các nghệ nhân sinh vật cảnh là lực lượng nòng cốt trong quá trình đổi mới, phát triển để lĩnh vực cây sinh vật cảnh và cây bóng mát có giá trị kinh tế cao được nhiều người tham gia, hội sinh vật cảnh Thanh Hóa cần tổ chức tuyên truyền, phát động và tham gia cũng như nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và kết nối thị trường.

Ông Nguyễn Quốc Uy - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Thanh Hóa phát biểu tại Hội thảo

Trong khuôn khổ chương trình, nhiều báo cáo tham luận chuyên sâu đã được trình bày: TS. Lê Thị Thủy, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ chuyển giao công nghệ hoa, cây cảnh và Phát triển nông thôn, đề xuất các giải pháp cụ thể để phát huy giá trị hoa cảnh, cây cảnh, giúp Thanh Hóa tiến tới một nền nông nghiệp sinh thái – cảnh quan; Ông Lê Văn Ư, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh tỉnh Thanh Hóa, trình bày khái quát tình hình tổ chức và kết quả hoạt động hội, đồng thời chỉ rõ tiềm năng phát triển sinh vật cảnh tại địa phương. TS. Nguyễn Xuân Phi, Viện trưởng Viện Nghiên cứu, Ứng dụng Văn hóa truyền thống Việt Nam, chia sẻ những đánh giá về vai trò của văn hóa – tín ngưỡng trong đời sống tinh thần và kinh tế, cũng như ảnh hưởng tích cực tới phong trào sinh vật cảnh tại các địa phương.

Các đại biểu đến tham dự Hội thảo tại tỉnh Thanh Hóa

Nghệ An sở hữu nhiều tiềm năng nổi bật để phát triển ngành hoa, cây cảnh

Nghệ An có Diện tích đất đai phong phú và đa dạng vùng sinh thái; Khí hậu thuận lợi, có sự phân hóa rõ rệt theo mùa và vùng; Tài nguyên văn hóa, du lịch gắn với hoa – cây cảnh; Là trung tâm kinh tế vùng Bắc Trung Bộ với hệ thống giao thông đồng bộ, cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, cảng biển Cửa Lò, sân bay Vinh... dễ dàng kết nối tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu; Có truyền thống sản xuất nông nghiệp, nhiều nghệ nhân, hộ dân có kinh nghiệm trong chăm sóc, tạo dáng cây cảnh, bonsai. Đội ngũ nông dân trẻ đang dần tiếp cận kỹ thuật mới, sẵn sàng học nghề, khởi nghiệp trong lĩnh vực này.

Tại hội thảo “Giải pháp phát huy tiềm năng, giá trị của hoa cảnh, cây cảnh, thực hiện mục tiêu phát triển xanh, bền vững tại địa phương” được tổ chức tại tỉnh Nghệ An ngày 13/6, ông Lê Thanh Tùng, Trưởng ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam nhấn mạnh: “Chưa bao giờ, Đảng và Nhà nước quan tâm đến ngành Nông nghiệp như hiện nay. Nếu như trước đây, nông nghiệp truyền thống chỉ có trồng lúa, ngô, khoai thì ngày nay, trồng hoa, nuôi cây cảnh cũng được coi là 1 ngành nghề nông nghiệp. Từ đó đã mở ra cơ hội để các doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông thôn, khuyến khích nghệ nhân mạnh dạn phát triển nghề SVC. Đây chính là một bước ngoặt có ý nghĩa đặc biệt đối với ngành sinh vật cảnh Việt Nam”.

Ông Lê Thanh Tùng, Trưởng ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Trao đổi về về tiềm năng, lợi thế - giá trị của hoa, cây cảnh, cây bóng mát với mục tiêu phát triển xanh, bền vững ở Thành phố Vinh, Nghệ An, ông Đậu Quang Vinh, Phó Chủ tịch phụ trách Liên hiệp hội tỉnh Nghệ An cho biết, những năm gần đây, nghề trồng hoa, cây cảnh, cây bóng mát ở Nghệ An đã có bước phát triển mạnh mẽ, sản xuất, kinh doanh sinh vật cảnh phát triển toàn diện, bền vững với nhiều nhóm ngành, lĩnh vực, đa dạng chủng loại sản phẩm, nhiều sản phẩm có giá trị cao. Ở Nghệ An, có gần 500 Nhà vườn hoa cây cảnh, làng hoa. Diện tích canh tác hơn 100.000 m2 thu hút hàng ngàn lao động tham gia. Với hàng trăm tuyến đường cây, đường hoa Nông thôn mới, Đô thị văn minh sạch đẹp. Số (ước) cây cảnh, cây bóng mát, cây công trình đã trồng, cây phôi tại vườn khoảng 2 triệu cây. Với 22 Câu lạc bộ chuyên ngành; 47 Nghệ nhân Sinh vật cảnh cấp tỉnh, 1 nghệ nhân SVC Quốc gia.

Trước tiềm năng và lợi thế sẵn có, chính quyền TP.Vinh đã định hướng đưa các làng nghề hoa, cây cảnh trở thành một điểm chuyên hoa, cây cảnh tập trung, nơi gặp gỡ, giao lưu của các hộ kinh doanh hoa trong và ngoài tỉnh, để vùng hoa ngoại thành trở thành trung tâm về hoa, cây cảnh.

Ông Đậu Quang Vinh, Phó Chủ tịch phụ trách Liên hiệp hội tỉnh Nghệ An phát biểu tại hội thảo

Ông Nguyễn Tất Diên, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh tỉnh Nghệ An nhận định: “Thực trạng phát triển hoa cây cảnh ở Nghệ An cho thấy một quá trình nỗ lực bền bỉ và bài bản. Sự phát triển của hoa cây cảnh đã góp phần quan trọng vào xây dựng nông nghiệp xanh, bảo vệ môi trường, làm đẹp cảnh quan làng xóm, khu dân cư, đô thị với hình ảnh quen thuộc là các tuyến đường hoa rực rỡ, hàng cây rợp bóng mát. Ngoài ra, ngành nghề này còn giải quyết việc làm cho rất nhiều lao động, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo Nghị định 52/2021/NĐ-CP của Chính phủ”.

Ông Nguyễn Tất Diên cho biết thêm, hoa cây cảnh Nghệ An còn hiện diện trong các sự kiện chính trị, văn hóa lớn như Đại hội Đảng, lễ kỷ niệm, trưng bày tại công sở, trường học, khu vui chơi và đài tưởng niệm liệt sĩ, góp phần lan tỏa giá trị thẩm mỹ và truyền thống. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, ngành SVC ở Nghệ An vẫn đang đối mặt với một số khó khăn, thách thức. Một trong những hạn chế lớn là sự thiếu chủ động trong việc đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy phát triển ngành nghề. Về nhân lực, phần lớn lực lượng làm nghề là lao động lớn tuổi, trong khi lớp trẻ ít mặn mà với nghề do thiếu môi trường đào tạo, hỗ trợ khởi nghiệp cũng như cơ hội phát triển nghề nghiệp rõ ràng.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nghệ nhân đã đưa ra nhiều giải pháp trọng điểm nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành SVC tại Nghệ An. Trong đó, nhấn mạnh vào 2 giải pháp mang tính đột phá: Ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số cho ngành hoa, cây cảnh; Nâng cao năng lực, truyền thông và giáo dục cộng đồng.

TS. Lê Thị Thủy, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ chuyển giao công nghệ hoa, cây cảnh và Phát triển nông thôn cho rằng để phát triển ngành SVC tại Nghệ An cần nâng cao năng lực, truyền thông và giáo dục cộng đồng

Kết thúc hội thảo, nhiều ý kiến tâm huyết từ các chuyên gia, nghệ nhân và người yêu SVC đã góp phần làm rõ thực trạng, tiềm năng cũng như những giải pháp thiết thực để phát triển ngành SVC tại Nghệ An theo hướng xanh, bền vững.

Toàn cảnh hội thảo

Chuỗi hội thảo “Giải pháp phát huy tiềm năng, giá trị của hoa cảnh, cây cảnh, thực hiện mục tiêu phát triển xanh, bền vững tại địa phương” không chỉ là dịp để chia sẻ kinh nghiệm, kết nối lực lượng trí thức và sản xuất mà còn mở ra định hướng mới trong việc quy hoạch, tổ chức lại ngành nghề SVC một cách bài bản, hiện đại, phù hợp với điều kiện địa phương; đồng thời khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và trách nhiệm của cộng đồng với nghề SVC - một lĩnh vực mang đậm giá trị kinh tế, văn hóa đã và đang lan tỏa đến nhiều tỉnh, thành trên khắp cả nước.

Theo DT/ VUSTA