Đằng sau thị trường gần 10 tỷ USD của các phim ngắn 2 phút Trung Quốc

Cảnh "nóng", đánh ghen, ân oán gia tộc,... là những chủ đề ăn khách của thể loại này. Ảnh: Rest of World.

Trong khuôn viên chỉ rộng 8.000 m2, tương đương một sân bóng đá, Shudian Studio dựng đủ mọi loại bối cảnh từ một ngân hàng quốc tế, hiệu thuốc, đồn cảnh sát, tiệm làm tóc, cửa hiệu xa xỉ, phòng xử án, nhiều buồng bệnh, văn phòng, phòng tiệc đến cả khoang chuyên cơ.

Mỗi tháng, tại quần thể trường quay dày đặc ở miền nam Trung Quốc này, các nhà sản xuất "bấm máy" khoảng 10 series "mini-drama" - thể loại phim dài tập với mỗi tập không quá hai phút - hiện là một trong những phân khúc tăng trưởng nhanh nhất của ngành giải trí toàn cầu.

Thiết kế trường quay giúp rút tối đa thời gian sản xuất. "Đa số đoàn hoàn thành ghi hình trong 3 đến 7 ngày. Với phim ngắn, tiết kiệm thời gian và chi phí là mục tiêu quan trọng nhất", Luo Yifu, đồng sáng lập kiêm Phó tổng giám đốc Shudian, nói trong cuộc phỏng vấn với Financial Times.

Luo đầu tư vào Shudian từ tháng 7/2024, sau khi thị trường bất động sản Trung Quốc lao dốc nhiều năm khiến sự nghiệp kiến trúc của ông bị ảnh hưởng. "Chúng tôi bỏ ra vài triệu nhân dân tệ... và chỉ mới hoàn vốn", ông nói.

Định dạng này trở nên phổ biến, thu hút hàng trăm triệu người xem khi các ứng dụng phát video ngắn như Douyin bùng nổ. Theo công ty tư vấn DataEye trụ sở tại Thâm Quyến, quy mô thị trường năm nay dự báo đạt 68,6 tỷ nhân dân tệ (9,6 tỷ USD), vượt cả doanh thu phòng vé truyền thống ở Trung Quốc.

Nhiều startup kỳ vọng mô hình chi phí thấp, thời gian sản xuất ngắn và tuyến truyện hấp dẫn sẽ giúp họ thành công, thay vì những dự án thua lỗ như Quibi dù từng mời nhiều ngôi sao Hollywood.

"Về bản chất, nó cung cấp lượng dopamine cao mà không tốn nhiều thời gian tiêu thụ", Ashley Dudarenok, nhà sáng lập công ty tư vấn ChoZan (Hong Kong), nói về sức hút của thể loại này với người xem.

Nhiều nền tảng từng góp phần phổ biến thể loại này đang tự đầu tư và sản xuất series của riêng mình, với motip chung xoay quanh những mạch truyện ân oán cừu thù, các nhân vật độc đoán khó ưa và những cú "bẻ lái" đầy kịch tính.

Ứng dụng thường cho xem miễn phí vài tập đầu rồi thu một khoản phí nhỏ để được tiếp tục xem. Trung bình, một series có thể kéo dài từ 20 đến 100 tập.

Các tên tuổi dẫn đầu như ReelShort (được COL Group ở Bắc Kinh hậu thuẫn) đã thành công trong việc "xuất khẩu" định dạng này, góp phần đưa Mỹ trở thành thị trường mini-drama lớn thứ hai toàn cầu. Bên cạnh đó, các thị trường nước ngoài lớn khác gồm Nhật Bản và Indonesia, theo dữ liệu của Sensor Tower.

Năm nay, Cục Quản lý Phát thanh Truyền hình Trung Quốc (NRTA) yêu cầu mini-drama phải được thẩm định bởi cơ quan quản lý hoặc chính nền tảng phát hành.

Chính phủ Trung Quốc cũng nhiều lần cảnh cáo các nội dung bị coi là "thô tục", như trả thù xã hội, âm mưu gia đình hay tình ái với các tài phiệt quyền lực, vốn là những motip thường gặp trong thể loại này.

Luo cho biết trên thực tế, mức độ kiểm duyệt cũng phụ thuộc vào quy mô ngân sách của từng dự án. "Phim rẻ" thường chỉ do nền tảng duyệt, còn siêu dự án từ 1 triệu nhân dân tệ trở lên sẽ bị xem xét bởi cơ quan cấp tỉnh hoặc trung ương. Trung bình, ngân sách cho một series khoảng 300.000 nhân dân tệ.

Biên kịch Xin Guopeng cho biết quá trình phê duyệt thể loại này ít nghiêm ngặt hơn phim chiếu rạp và truyền hình truyền thống. "Chỉ cần tránh các chủ đề như tôn giáo và chính trị, cơ quan quản lý sẽ thoải mái tạo điều kiện cho bạn phát hành", ông nói.

Tuy vậy, tháng trước NRTA báo hiệu siết chặt kiểm duyệt mini-drama, cam kết chấn chỉnh nhiều vấn đề như tình tiết gây sốc, hình tượng "tổng tài bá đạo" và các tiêu đề giật gân.

Các startup trình chiếu phim cũng lao đao trong bối cảnh thị trường ngày càng bão hòa. Một số đã chuyển sang mô hình miễn phí có quảng cáo, vốn do Red Fruit, ứng dụng được ByteDance hậu thuẫn, tiên phong.

"Theo đuổi mini-drama, vừa vì vốn đầu tư tương đối thấp, vừa vì ngành phim ảnh truyền thống đang chậm lại, nên người mới nhảy vào rất đông", Coco Li, nhà sản xuất của nền tảng Reelbuzz, nhận định.

"Thị trường nội địa cạnh tranh khốc liệt. Mọi chi phí đều tăng và chúng tôi phải nghĩ ra những chủ đề thật sự đặc biệt và để lại dấu ấn riêng Nhưng ở nước ngoài, họ vẫn đang trải qua giai đoạn phát triển sơ khởi như thị trường nội địa của chúng tôi cách đây hai năm".

Trích lời Salsa Bila, sinh viên truyền thông kiêm vlogger ở Jakarta được mời sang Đông Quan lần đầu để tham gia hai series nói tiếng Indonesia, trong khoảng nghỉ giữa hai cảnh quay, nơi cô lần lượt vào vai thư ký và phản diện trong một phim học đường: "Tôi được trả catse hậu hĩnh và sẽ tiếp tục với công việc này".

Tiến Lợi