Đằng sau cuộc đua tăng vốn của các ngân hàng

Nhóm ngân hàng tư nhân tăng tốc

Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) vừa công bố quyết nghị đại hội đồng cổ đông thông qua phương án tăng vốn điều lệ từ 10.350 tỷ đồng lên 13.973 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tăng 35%. ABBank dự kiến triển khai tăng vốn thông qua hai hình thức bao gồm phát hành quyền mua cổ phần cho cổ đông hiện hữu và phát hành cổ phiếu ESOP.

Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Phát triển nhà TPHCM (HDBank) cũng vừa công bố nghị quyết thông qua việc tăng vốn điều lệ thêm tối đa 3.493 tỷ đồng từ việc phát hành cổ phiếu để chuyển đổi trái phiếu, tương đương tăng xấp xỉ 10%.

Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) vừa thông báo thay đổi số lượng cổ phiếu có quyền biểu quyết từ 4,1 tỷ lên gần 4,6 tỷ, sau khi hoàn tất phát hành cổ phiếu để trả cổ tức năm 2024, qua đó chính thức nâng vốn điều lệ lên gần 46.000 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tăng vốn là 13%.

Nhóm ngân hàng tư nhân chạy đua tăng vốn điều lệ.

Trong tháng 8, Ngân hàng TMCP Phương Đông hoàn tất đợt phân phối cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 8%, qua đó nâng vốn điều lệ lên 26.630 tỷ đồng.

Trước đó, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) thông báo thay đổi số lượng cổ phiếu có quyền biểu quyết từ 6,1 tỷ lên gần 8,1 tỷ đơn vị, sau khi hoàn tất phát hành cổ phiếu gồm chia cổ tức bằng cổ phiếu, qua đó chính thức nâng vốn điều lệ lên 80.550 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tăng vốn là 32%.

Đến thời điểm hiện tại, phần lớn các ngân hàng tư nhân trên sàn chứng khoán đã thực hiện xong kế hoạch tăng vốn đã được đại hội đồng cổ đông 2025 thông qua. Tuy nhiên, cả ba ngân hàng trong nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước là Vietcombank, VietinBank và BIDV vẫn khá "im ắng" khi năm tài chính 2025 chỉ còn hơn 3 tháng.

Trong khi đó, đây là nhóm ngân hàng quốc doanh là “xương sống” của hệ thống tài chính, giữ vai trò dẫn dắt thị trường và thực hiện nhiều nhiệm vụ chính sách, việc tăng vốn là cấp thiết để củng cố năng lực và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 273 ngày 9/9/2025, trong đó Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh việc tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại nhà nước.

Với vai trò là trụ cột của hệ thống, góp phần hỗ trợ thực hiện các chính sách của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhóm ngân hàng quốc doanh hiện rất cần tăng vốn để dẫn dắt hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Song vì đặc thù hoạt động, quá trình tăng vốn của nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối phải qua nhiều vòng phê duyệt, từ Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Chính phủ đến Quốc hội. Quy trình này thường kéo dài, lại phải xin theo từng năm.

Thông tư 14/2025 của Ngân hàng Nhà nước mới ban hành đã lần đầu đưa khái niệm ngân hàng quan trọng nhất hệ thống. Các ngân hàng này, trong đó có Vietcombank, BIDV và VietinBank buộc phải duy trì thêm bộ đệm vốn như một lớp bảo vệ bổ sung để đảm bảo an toàn hệ thống.

Ngân hàng gia cố "bộ đệm"

Theo dự báo của FiinGroup, năm nay có thể là cao điểm tăng vốn cổ phần của ngành ngân hàng với tổng giá trị dự kiến lên tới 33.000 tỷ đồng, vượt các năm trước. Mục tiêu chính là củng cố "bộ đệm" vốn, đáp ứng các yêu cầu an toàn (CAR, LDR, hệ số vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn), trong bối cảnh tín dụng tăng nhanh hơn huy động, LDR toàn ngành đã vượt 108%.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia ngân hàng - cho rằng, ngân hàng phải cấp tốc tăng vốn điều lệ xuất phát từ việc gia tăng tỷ lệ dự phòng rủi ro, gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn, đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ... và đặc biệt là cải thiện hệ số CAR.

Dù vốn điều lệ luôn được bổ sung nhưng hệ số CAR của các ngân hàng Việt vẫn thấp hơn mặt bằng khu vực.

Để đáp ứng tiêu chuẩn về CAR, các ngân hàng buộc phải đẩy mạnh tăng vốn điều lệ thông qua phát hành cổ phiếu chia cổ tức, phát hành cổ phiếu ESOP.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 14, có hiệu lực từ 15/9, quy định rõ các yêu cầu về tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Thông tư 14 đã đưa ra những yêu cầu khắt khe hơn về CAR theo hướng tiệm cận chuẩn mực Basel III. Theo đó, từ năm 2030 trở đi, các ngân hàng thương mại sẽ phải duy trì CAR ít nhất 10,5% so với mức 8% hiện tại.

Với lộ trình nâng hệ số CAR như trên thì việc tăng vốn điều lệ không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc với các nhà băng.

Ngọc Mai