Đằng sau chiến dịch 'dội lửa' táo bạo của Israel vào Qatar khiến ông Trump sững sờ

Cuộc tấn công của Israel vào Doha, Qatar hôm thứ Ba đã không thể tiêu diệt các nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu của Hamas. Ảnh: WSJ.

Khi các nhà hoạch định quân sự Israel vạch kế hoạch mật nhằm tấn công các thủ lĩnh chính trị Hamas tại Qatar, họ lựa chọn phương án cho phép ra tay chớp nhoáng và giảm tối đa cơ hội để Mỹ có thể phản đối.

Chiến dịch, được tiến hành hôm 9/9 giờ địa phương, dựa vào các chiến đấu cơ phóng tên lửa tầm xa, tránh hoàn toàn không phận các quốc gia Arab và chỉ thông báo cho chính quyền Trump vào những phút cuối cùng.

Theo nhiều quan chức Mỹ, 8 tiêm kích F-15 và 4 tiêm kích tàng hình F-35 của Israel đã bay ra Biển Đỏ, phía đối diện bán đảo Arab so với Qatar. Từ đó, một số máy bay khai hỏa tên lửa đạn đạo phóng từ trên không, chúng bay vào không gian trên bầu trời Arab Saudi rồi lao về phía thủ đô Doha của Qatar.

Phải đến vài phút trước khi khai hỏa, Israel mới báo cho quân đội Mỹ rằng họ sắp tấn công Hamas. Thông tin ban đầu không nêu rõ mục tiêu cụ thể. Tuy nhiên, hệ thống vệ tinh cảm biến nhiệt của Mỹ đã phát hiện quỹ đạo phóng, xác nhận Doha là đích đến. Thông báo muộn khiến Washington hoàn toàn không kịp ngăn chặn.

“Mọi thông tin đến quá sát thời điểm phóng, không còn cách nào để đảo ngược hay ngừng lệnh”, một quan chức quốc phòng Mỹ cấp cao thừa nhận, gọi chiến dịch này là “hoàn toàn không thể tưởng tượng được”.

Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ lập tức báo cáo lên Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Dan Caine, và sau đó Nhà Trắng được thông tin. Tổng thống Trump ra lệnh đặc phái viên Steve Witkoff cảnh báo Qatar, nhưng khi thông điệp đến nơi thì tên lửa đã nổ. Qatar khẳng định họ nhận cảnh báo muộn khoảng 10 phút sau khi loạt đạn rơi xuống.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump chỉ trích: “Đơn phương ném bom trong lãnh thổ Qatar, một quốc gia có chủ quyền, đồng minh thân cận của Mỹ và đang mạo hiểm cùng chúng ta để tìm kiếm hòa bình, không phục vụ lợi ích của Israel hay nước Mỹ”.

Chi tiết chiến dịch cho thấy Israel có khả năng tung đòn tấn công chính xác tầm xa trên lãnh thổ một đối tác quan trọng của Mỹ, đồng thời thể hiện ưu thế quân sự vượt trội so với phần còn lại của khu vực.

Để tránh bị cáo buộc vi phạm không phận Arab Saudi, Israel đã cho chiến đấu cơ bay vòng qua Biển Đỏ rồi phóng tên lửa từ trên không. Arab Saudi lên án cuộc tấn công nhưng không nhắc trực tiếp việc Israel bắn tên lửa bay qua lãnh thổ của họ.

Hậu quả của đòn không kích do Israel thực hiện ở Doha, Qatar. Ảnh: Reuters.

Dù vậy, Israel không đạt được mục tiêu hàng đầu: loại bỏ Khalil Al-Hayya và Zaher Jabarin – các thủ lĩnh chính trị Hamas phụ trách quan hệ quốc tế và gây quỹ. Các quan chức Arab cho biết họ không có mặt trong căn phòng bị trúng đạn mà chỉ ở gần đó; một số bị thương nặng phải nhập viện. Thay vào đó, vụ không kích giết chết nhiều cán bộ cấp thấp của Hamas cùng một thành viên lực lượng an ninh nội bộ Qatar.

Phóng viên tờ Wall Street Journal ghi nhận tầng giữa tòa nhà bị phá hủy nặng nề, phần bên phải tầng trệt cũng tan hoang, nhưng cấu trúc chung vẫn đứng vững – cho thấy Israel dùng đầu đạn nhỏ với độ chính xác cao.

Qatar phản ứng dữ dội tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Thủ tướng Mohammed bin Abdulrahman al-Thani tuyên bố: “Israel, dưới sự lãnh đạo của những kẻ cực đoan hiếu chiến, đã vượt mọi ranh giới, mọi giới hạn. Làm sao chúng tôi có thể tiếp đón phái đoàn Israel khi họ vừa gây ra hành động này?”.

Hội đồng Bảo an ra tuyên bố chung lên án vụ tấn công, song không nêu đích danh Israel.

Israel sở hữu kho tên lửa đạn đạo phóng từ trên không được tiết lộ trong tài liệu tình báo Mỹ rò rỉ năm 2024, gồm loại “Golden Horizon” và hệ thống ISO2 (Rocks). Các báo cáo cho biết chúng được bố trí tại căn cứ Hatzerim ở sa mạc Negev cùng chiến đấu cơ F-15.

Ông Trump đã có cuộc điện đàm căng thẳng với ông Netanyahu sau khi vụ việc xảy ra. Ảnh: Getty.

Ngay sau vụ việc, ông Trump có cuộc điện thoại căng thẳng với Thủ tướng Netanyahu, bày tỏ sự phẫn nộ vì bị “qua mặt”. Ông Netanyahu đáp rằng ông chỉ có một khoảng thời gian ngắn để tung đòn và đã quyết định hành động. Trong cuộc gọi sau đó bớt căng thẳng hơn, ông Trump hỏi liệu chiến dịch có thành công hay không, Netanyahu trả lời “chưa rõ”.

Qatar hiện là nơi đồn trú của hàng nghìn binh sĩ Mỹ tại căn cứ không quân Al Udeid, ngoài thủ đô Doha.

Đòn tấn công này, tiếp nối vụ tập kích Iran bất ngờ hồi tháng 6, đã phá hỏng nhiều năm nỗ lực xây dựng quan hệ ngoại giao giữa Israel và các nước Arab ở vùng Vịnh. Dù chưa có quốc gia nào trong số các bên tham gia Thỏa thuận Abraham đình chỉ quan hệ, nhưng các nhà phân tích cảnh báo hình ảnh Israel ngày càng bị coi là một “quốc gia ngoài vòng pháp luật”.

“Cuộc tấn công này là cột mốc mới cho thấy Israel hành xử như một quốc gia bất trị, bất chấp luật pháp và chuẩn mực quốc tế”, Ofer Guterman, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia ở Tel Aviv, nhận định. “Nó làm tổn hại nghiêm trọng uy tín toàn cầu của Israel và thổi bùng nỗi lo của thế giới Arab rằng Israel giờ đây là một khẩu súng mất kiểm soát với tham vọng bá quyền”.

Các lãnh đạo Arab tức giận và dự kiến họp khẩn tại Doha để đưa ra phản ứng chung. Trong khi Israel tuyên bố vẫn sẵn sàng đàm phán ngừng bắn Gaza, giới ngoại giao Arab cho rằng vụ tấn công đã giáng mạnh vào vị thế quốc tế của Tel Aviv.

Giới quan sát cảnh báo sự kiện có thể cản trở nỗ lực của Mỹ nhằm xây dựng hệ thống phòng không khu vực giữa Israel và các nước Arab để đối phó Iran, trong bối cảnh lính Mỹ vẫn đang tập trận chung tại Ai Cập cùng Qatar, Arab Saudi và nhiều đối tác khác khi vụ tấn công diễn ra.

Huyền Chi