Đang diễn ra hội thảo 'AI và Pháp luật: Kinh nghiệm quốc tế và một số gợi mở cho Việt Nam'

Sáng nay (7-10), Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM phối hợp cùng báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức Hội thảo khoa học “AI và Pháp luật: Kinh nghiệm quốc tế và một số gợi mở cho Việt Nam”.

Ông Huỳnh Quốc Anh - Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM (ngoài cùng bên trái), ông Nguyễn Đức Hiển (Phó tổng biên tập Thường trực Báo Pháp Luật TP.HCM, giữa) và ông Phạm Thành Nhân - Phó giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, trao đổi trước thềm hội thảo. Ảnh: THUẬN VĂN

Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực pháp luật; đại diện các sở ban, ngành và các cơ quan báo chí.

Hội thảo hướng đến 3 kết quả

Phát biểu chào mừng, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM chào mừng sự tham gia của các đại biểu.

Theo ông Khánh, trên thực tế, trí tuệ nhân tạo (AI) đi nhanh hơn pháp luật và trên thế giới đang hình thành những chuẩn mực cho AI. Tại Việt Nam, Luật Công nghiệp Công nghệ số được ban hành vào tháng 6-2025 là bước đi nền tảng nhưng rất cần những quy định cụ thể và triển khai hiệu quả.

Theo ông Khánh, hội thảo hôm nay không chỉ đề cập đến việc sử dụng AI trong ngành luật mà còn tập trung đi sâu vào pháp lý dành cho AI, với mong muốn góp phần xây dựng khung pháp lý cho AI phát triển an toàn, có trách nhiệm, không kiềm hãm sự đổi mới và sáng tạo.

Hội thảo hướng đến 3 kết quả. Thứ nhất là khuyến nghị chính sách khả thi để quản trị rủi ro và phân định trách nhiệm pháp lý. Thứ hai là đề xuất lộ trình để ứng dụng khung pháp lý thực nghiệm Sandbox và tiêu chuẩn dữ liệu. Thứ ba là thiết lập cộng đồng đa phương trong nghiên cứu, đào tạo về lĩnh vực AI.

PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM phát biểu tại hội thảo. Ảnh: THUẬN VĂN.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Tổng biên tập thường trực báo Pháp Luật TP.HCM, cho rằng hiện nay, đất nước đang bước vào giai đoạn lịch sử của chuyển đổi số quốc gia, được định hướng bởi những quyết sách mang tầm chiến lược. Việt Nam đã ban hành Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024, Luật Công nghiệp Công nghệ số năm 2025, cùng các đạo luật quan trọng về bảo vệ dữ liệu cá nhân, an ninh mạng và giao dịch điện tử.

Đặc biệt, Luật Trí tuệ nhân tạo sẽ được trình Quốc hội vào cuối năm 2025. Nếu luật này được thông qua, Việt Nam sẽ trở thành một trong số ít quốc gia tiên phong có khung pháp lý toàn diện cho AI – vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa bảo đảm công nghệ phát triển minh bạch, công bằng, lấy con người làm trung tâm.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Tổng biên tập thường trực báo Pháp Luật TP.HCM phát biểu tại hội thảo. Ảnh: THUẬN VĂN.

Hoạch định chính sách và xây dựng luật về AI

Theo ông Hiển, trong lĩnh vực pháp luật, AI đã và đang tác động sâu rộng. Trong quản lý và chính sách, AI hỗ trợ phân tích dữ liệu, rà soát văn bản, đánh giá xu hướng quản lý nhà nước. Trong tư pháp, AI giúp tra cứu án lệ, hỗ trợ thẩm phán tổng hợp hồ sơ, phân tích chứng cứ, tiết kiệm thời gian và chi phí tố tụng. Trong kinh doanh và dịch vụ pháp lý, AI có thể sàng lọc hợp đồng, phát hiện rủi ro pháp lý tiềm ẩn, hỗ trợ luật sư và doanh nghiệp đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác. Trong điều tra hình sự, AI phân tích dữ liệu lớn, nhận diện khuôn mẫu để hỗ trợ cơ quan điều tra phát hiện bằng chứng điện tử.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, ông Hiển cho rằng việc tích hợp AI vào lĩnh vực pháp luật cũng đặt ra nhiều thách thức: đạo đức và tính minh bạch của thuật toán, bảo mật dữ liệu, trách nhiệm pháp lý khi AI đưa ra quyết định sai lệch, cũng như nguy cơ phụ thuộc công nghệ nước ngoài, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và chủ quyền số.

"AI có thể xử lý dữ liệu khổng lồ, nhưng chỉ con người mới có sự đồng cảm, cân nhắc hoàn cảnh, hiểu được tác động xã hội, văn hóa và chính trị của một quyết định pháp lý. Đây chính là lý do AI phải được nhìn nhận như công cụ hỗ trợ, chứ không thể thay thế vai trò trung tâm của con người" - ông Hiển nêu.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: THUẬN VĂN

Ông Hiển kỳ vọng hội thảo sẽ góp phần xây dựng khung pháp lý cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi công dân, doanh nghiệp, hướng tới một hệ sinh thái AI minh bạch, an toàn và hiệu quả.

"Mong rằng những ý kiến tâm huyết hôm nay sẽ trở thành nguồn tham khảo quý báu cho Đảng và Nhà nước trong quá trình hoạch định chính sách và xây dựng luật về AI, để Việt Nam không chỉ theo kịp mà còn chủ động tham gia dẫn dắt cuộc chơi công nghệ toàn cầu" - ông Hiển nói.

YẾN CHÂU-HỮU ĐĂNG