Đàm phán với Mỹ không có đột phá, ông Zelensky tới London siết chặt đội hình với đồng minh châu Âu

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới London vào ngày 8/12 để tham dự cuộc họp với lãnh đạo 3 cường quốc hàng đầu châu Âu (nhóm E3), những người ủng hộ Kiev mạnh mẽ nhất: Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz.

Chuyến đi của ông Zelensky diễn ra ngay sau 3 ngày đàm phán tại Florida cuối tuần qua giữa các quan chức Ukraine và các quan chức trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, dù mang không khí tích cực nhưng chưa đạt được bước đột phá rõ rệt.

Mục tiêu chính của ông Zelensky tại London là củng cố vị thế đàm phán của Ukraine, đồng thời kêu gọi các đồng minh cung cấp thêm vũ khí phòng không và tên lửa để đối phó với các đợt tấn công dồn dập của Nga vào hạ tầng năng lượng khi mùa đông đang cận kề.

"Gần như mỗi ngày mỗi đêm, lực lượng cứu hộ của chúng tôi phải xử lý hậu quả từ các cuộc pháo kích của Nga vào các thành phố và cộng đồng dân cư yên bình của Ukraine", ông Zelensky viết trên mạng xã hội.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết, chỉ trong tuần qua, Moscow đã tiến hành khoảng 1.600 cuộc tấn công bằng UAV và thả hơn 1.200 quả bom dẫn đường xuống đất nước ông.

"Chúng tôi tiếp tục làm việc với các đối tác để tăng cường khả năng phòng thủ nhằm đáp trả các cuộc tấn công này. Ưu tiên rất rõ ràng – nhiều hệ thống phòng không và tên lửa hơn, tăng cường hỗ trợ cho lực lượng phòng vệ của chúng tôi. Mỗi thỏa thuận cần được thực hiện nhanh hơn", ông nói thêm.

Các lãnh đạo châu Âu ủng hộ tiến trình ngoại giao từng bước, gắn với đảm bảo an ninh dài hạn và tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine. Ảnh: Getty

Tại London, 4 nhà lãnh đạo sẽ "đánh giá lại" tiến trình đàm phán hòa bình. Tổng thống Pháp Macron ngày 6/12 khẳng định trên X: "Ukraine có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ không gì lay chuyển được của chúng tôi. Đó chính là ý nghĩa của những nỗ lực mà chúng tôi thực hiện trong Liên minh những người sẵn sàng".

Bộ trưởng Nội các Anh Pat McFadden nhấn mạnh đây là "thời điểm then chốt" đối với Ukraine. "Nguyên tắc của cuộc họp là Ukraine phải được tự quyết định tương lai của mình", ông nói với Sky News. "Mọi người đều muốn giao tranh chấm dứt, nhưng phải chấm dứt theo cách đảm bảo cho Ukraine quyền tự do lựa chọn trong tương lai".

Trước cuộc hội đàm ở London, trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình, phái đoàn Ukraine và Mỹ đã nhóm họp 3 ngày gần Miami nhưng hai bên chưa công bố bất kỳ bước tiến cụ thể nào.

Chính quyền Trump đang thúc ép Kiev chấp nhận một kế hoạch hòa bình mà nhiều ý kiến chỉ trích là nghiêng hẳn về phía Nga.

Sau các cuộc gặp, ông Zelensky viết trên mạng xã hội: "Ukraine cam kết tiếp tục làm việc trung thực với phía Mỹ để đạt được hòa bình thực sự", đồng thời cho biết hai bên đã thống nhất các bước tiếp theo và hình thức đối thoại, nhưng không tiết lộ chi tiết.

Trong thông điệp video tối 7/12, ông Zelensky nhận định: "Đại diện Mỹ đã hiểu rõ các lập trường cốt lõi của Ukraine. Cuộc trao đổi mang tính xây dựng, dù không dễ dàng".

Làn sóng ngoại giao sôi động gần đây bất ngờ bắt đầu sau khi bản dự thảo kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ bị rò rỉ vào tháng 11. Bản gốc bị đánh giá là có lợi quá mức cho Nga, song đã được chỉnh sửa nhiều lần để tiếp thu quan ngại của Kiev. Phiên bản mới nhất vẫn chưa được công bố.

Đặc phái viên sắp mãn nhiệm của Tổng thống Trump về Ukraine, Tướng về hưu Keith Kellogg, phát biểu ngày 7/12 tại Diễn đàn Quốc phòng Reagan ở California rằng một thỏa thuận chấm dứt xung đột "đã rất gần".

Hai vấn đề còn vướng mắc lớn nhất, theo ông Kellogg, là vấn đề lãnh thổ mà trong đó chủ yếu liên quan đến tương lai vùng Donbass, và tình trạng nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – nhà máy lớn nhất châu Âu hiện do Nga kiểm soát.

"Nếu giải quyết được 2 vấn đề này, tôi nghĩ những thứ còn lại sẽ ổn", ông Kellogg – người sẽ rút lui khỏi vai trò của mình từ tháng 1/2026 – cho biết.

Tuy nhiên, Ukraine vẫn kiên trì rằng một giải pháp chấm dứt giao tranh bền vững phải bao gồm đảm bảo an ninh đáng tin cậy cho Kiev và không bắt buộc Ukraine nhượng thêm bất kỳ phần lãnh thổ nào cho Nga.

Trong khi đó, các lãnh đạo châu Âu ủng hộ tiến trình ngoại giao từng bước, gắn với đảm bảo an ninh dài hạn và tiếp tục viện trợ quân sự. Còn Tổng thống Trump tập trung vào việc đạt thỏa thuận nhanh và chia sẻ gánh nặng.

Các nhà ngoại giao cảnh báo rằng mọi cuộc đàm phán vẫn rất mong manh và dễ bị ảnh hưởng bởi bất kỳ thay đổi địa chính trị nào.

Sau London, ông Zelensky dự kiến tiếp tục các cuộc gặp tại Brussels trong tuần này nhằm duy trì sự đoàn kết của châu Âu trước sức ép ngày càng tăng từ cả Moscow lẫn Washington.

Minh Đức (Theo RFE/RL, Reuters)