Đảm bảo quyền an sinh cho lao động tự do

Từ ngày 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Giới chuyên gia đánh giá, việc các chủ hộ kinh doanh đóng BHXH bắt buộc sẽ mở ra cơ hội tiếp cận chính sách an sinh bền vững cho lao động tự do...

Theo BHXH Việt Nam, Luật BHXH năm 2014 (hiện đã hết hiệu lực), chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện nếu có nhu cầu. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025 khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, thay thế Luật BHXH 2014, thì chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ (trừ trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ Luật Lao động) thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Theo đó, về mức đóng và căn cứ đóng, theo quy định, mức đóng hằng tháng tính theo tỷ lệ % tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, bằng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng; mức tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở (2.340.000 đồng/tháng).Vì vậy, mức đóng hiện tại của chủ hộ, cụ thể: Mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất là 585.000 đồng/tháng (25% x 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng BHXH bắt buộc cao nhất hiện nay là 11.700.000 đồng/tháng (25% x 20 lần x 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh cá thể sẽ thay đổi tùy theo mức tham chiếu (tại thời điểm tháng 7/2025 mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở).

Về phương thức đóng, chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu.

Cũng theo BHXH Việt Nam, đối với các chủ hộ kinh doanh cá thể đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc sẽ được bảo đảm quyền lợi, giải quyết đúng quy định. Cụ thể, theo Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 ngày 19/5/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành (trước ngày 1/7/2025), quy định ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH.

Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành thì được giải quyết hưởng chế độ BHXH kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH theo quy định.

Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ quy định nêu trên xác nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 và giải quyết chế độ BHXH phát sinh theo đúng quy định của pháp luật.

Quy định này có hiệu lực đồng nghĩa với việc trên cả nước sẽ có khoảng 3.539 chủ hộ kinh doanh cá thể thuộc diện được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH.

Trước đó, để giải quyết bảo đảm quyền lợi BHXH đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc, BHXH Việt Nam đã có các văn bản gửi các Bộ, cơ quan thẩm quyền để báo cáo, đề xuất giải quyết đối với chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng BHXH bắt buộc nhằm bảo đảm quyền lợi cho người tham gia, thụ hưởng chính sách.

Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, quy định mức phạt liên quan đến đóng BHXH bắt buộc như sau: Phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây: Chậm đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; Đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp không đúng mức quy định mà không phải là trốn đóng… Phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động không đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự…

Lê Bảo

Nguồn Đại Đoàn Kết: https://daidoanket.vn/dam-bao-quyen-an-sinh-cho-lao-dong-tu-do-10310643.html
Zalo