Đại sứ Regev cảnh báo hậu quả với EU từ các hành động cứng rắn nhằm vào Israel

Đại sứ Israel tại Liên minh châu Âu Haim Regev (phải). Ảnh: AFP/Getty Images

Theo tờ Politico ngày 13/8, trong cuộc phỏng vấn cuối cùng trước khi kết thúc nhiệm kỳ bốn năm tại Brussels, ông Regev chỉ trích các quốc gia như Ireland, Hà Lan, Tây Ban Nha và Slovenia vì dẫn đầu làn sóng phản đối mạnh mẽ chính phủ Israel về tình hình nhân đạo ở Dải Gaza. Ông cảnh báo các nhà lãnh đạo Pháp, Đức và Anh rằng những lời chỉ trích này “chỉ mang lại lợi thế cho Hamas và các phần tử bài Do Thái”.

Ông kêu gọi EU không đình chỉ một phần chương trình nghiên cứu Horizon Europe hay cắt giảm quan hệ thương mại với Israel, cho rằng các biện pháp gây sức ép như vậy “chưa bao giờ và sẽ không bao giờ hiệu quả”. Theo ông, bất kỳ động thái cứng rắn nào cũng có thể phá vỡ những nền tảng hợp tác đã được xây dựng trong nhiều năm và làm mất đi vai trò của EU trong việc ảnh hưởng đến tiến trình khu vực Trung Đông.

Quan hệ EU - Israel xấu đi nhanh chóng trong những tuần gần đây, khi Ủy ban châu Âu đề xuất đình chỉ một phần Thỏa thuận Liên kết EU - Israel về nghiên cứu và phát triển, sau khi kết luận Israel vi phạm nghĩa vụ nhân quyền theo thỏa thuận. Tuy nhiên, đề xuất này bị chặn lại do Đức và một số nước khác phản đối. Ông Regev, người trực tiếp ký thỏa thuận Horizon, bày tỏ hy vọng thỏa thuận sẽ không bị đình chỉ và tin rằng sẽ không có đủ sự ủng hộ để thực hiện biện pháp trừng phạt mạnh hơn.

Ông thừa nhận sự ủng hộ của EU đối với Israel đạt “đỉnh điểm” ngay sau vụ tấn công của Hamas ngày 7/10/2023 nhưng giảm dần khi xung đột kéo dài. Các cuộc trao đổi gần đây giữa Đại diện cấp cao EU Kaja Kallas và Ngoại trưởng Israel Gideon Sa’ar được ông đánh giá là giúp củng cố lòng tin, song cảnh báo việc đình chỉ một phần thỏa thuận liên kết sẽ “phá hủy mọi thiện chí” đó.

Ông Regev mô tả Israel là “quốc gia láng giềng trong mơ” của EU, nhấn mạnh đây là một nền dân chủ ổn định, không gặp vấn đề lớn về di cư hay quyền của cộng đồng LGBT, và là “quốc gia duy nhất trong khu vực phục vụ trực tiếp lợi ích của EU”.

Tuy nhiên, không phải tất cả quan chức EU đều chia sẻ quan điểm này. Một số nhân viên EU thậm chí đe dọa đình công để phản đối chính sách của Israel ở Gaza. Nội bộ Ủy ban châu Âu cũng chia rẽ về cách ứng phó, khi một số ủy viên ngày càng phản đối kế hoạch của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đối với Gaza, bao gồm đề xuất chiếm đóng quân sự toàn bộ lãnh thổ này.

Ông Regev bày tỏ “vô cùng thất vọng” khi Hà Lan gia nhập nhóm chỉ trích mạnh mẽ nhất trong năm nay và phản đối quyết định của Đức cấm xuất khẩu vũ khí có thể được sử dụng ở Gaza. Ông cho rằng châu Âu “hiểu rõ lịch sử của Israel và người Do Thái” nên không nên thực hiện bước đi như vậy.

Đặc phái viên Israel cũng bày tỏ lo ngại về sự gia tăng các vụ việc bài Do Thái ở châu Âu, gọi đây là “sự trở lại của chủ nghĩa bài Do Thái cũ” và khẳng định “không an toàn” khi là người Do Thái tại khu vực này. Theo ông, những lời chỉ trích Israel về Gaza đã bị một số đối tượng lợi dụng để kích động tấn công cộng đồng Do Thái. “Bất kỳ ai nói điều gì cũng phải gánh chịu hậu quả”, ông cảnh báo.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc