Đại sứ Pháp Olivier Brochet: Tiếng nói của Việt Nam tại Hội nghị Đại dương rất có ý nghĩa

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân rời Hà Nội sang tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 tại Pháp và thăm chính thức Estonia, Thụy Điển. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu Việt Nam sẽ tới Nice, Pháp để tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3-UNOC3. Đại sứ đánh giá thế nào về sự tham gia của lãnh đạo Việt Nam tại sự kiện do Pháp đăng cai lần này?

Chúng tôi rất vui khi Thủ tướng Việt Nam quyết định dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc do Pháp và Costa Rica đồng chủ trì. Sự tham gia Hội nghị của đoàn Việt Nam ở cấp cao thể hiện cam kết, quan tâm của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề mang tính thách thức toàn cầu, như là sự nóng lên của của Trái đất hay ô nhiễm môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học.

Sự tham gia của Việt Nam càng có ý nghĩa hơn nữa bởi Việt Nam là nước có đường bờ biển dài với hơn 3.200 km, hơn nữa đây là quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức liên quan đến đại dương như biến đổi khí hậu, sạt lở bờ biển và các vấn đề khác liên quan đến cạn kiệt các nguồn tài nguyên thủy, hải sản; các vấn đề về tranh chấp trên biển... Do đó, tiếng nói của Việt Nam tại Hội nghị càng có ý nghĩa.

Giữa Pháp và Việt Nam có rất nhiều quan điểm tương đồng, mong muốn được cất tiếng nói để cộng đồng quốc tế lắng nghe, đặc biệt trong khuôn khổ hợp tác và các hội nghị của Liên hợp quốc. Vì vậy, phía Pháp rất vui mừng khi Việt Nam cử đoàn cấp cao tham dự UNOC3 và cũng đề nghị Việt Nam chủ trì một sự kiện bên lề về các đồng bằng châu thổ, con sông trên thế giới, trong đó có Đồng bằng sông Cửu Long. Hội nghị tại Nice sẽ là cơ hội khẳng định khả năng của Pháp, Việt Nam cùng hợp tác để bảo vệ những giá trị, quan điểm của mình trên trường quốc tế, góp phần giải quyết những thách thức mang tính toàn cầu.

Hội nghị Đại dương LHQ ở Lisbon, Bồ Đào Nha ngày 30/6/2022. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Nhân dịp Hội nghị lần này, chúng tôi rất mong chờ lãnh đạo Việt Nam sẽ có thông báo thông qua Hiệp ước bảo vệ vùng biển quốc tế (BBNJ) về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển. Pháp đã phê chuẩn và kỳ vọng Việt Nam cũng các nước khác sớm làm điều tương tự để văn kiện này sớm có hiệu lực.

Với Pháp, Hội nghị tại Nice có tầm quan trọng không kém gì các Hội nghị COP về khí hậu và đa dạng sinh học. Có thể nói, 3 trụ cột: đại dương – khí hậu – đa dạng sinh học như là kiềng ba chân. Bất cứ chân kiềng nào bị lung lay sẽ ảnh hưởng đến cả nhân loại.

Khi đề cấp đến đại dương, đó là nguồn tài nguyên thiên nhiên rất phong phú, nuôi sống con người. Đây cũng là không gian để kết nối các lục địa. Do đó, những gì thế giới hiện đang đối mặt liên quan đến an toàn, chủ quyền lãnh thổ, phát triển bền vững, đại dương luôn luôn là vấn đề mang tính sống còn. Nhưng thực tế là đại dương đang bị "ốm nặng". Biến đổi khí hậu đã có những tác động ghê gớm đối với đại dương. Đại dương đang phải trải qua hàng loạt các vấn đề như nhiệt độ tăng, axit hóa, ô nhiễm nhựa, suy giảm đa dạng sinh học.... Mọi tổn thương của Trái đất đều phản ánh qua đại dương. Vì vậy, Pháp mong muốn phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên EU và ngoài EU như Việt Nam để cùng có nhận thức chung về những nguy cơ đe dọa đại dương, cùng hành động kịp thời, thiết thực trước khi quá muộn.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet trả lời phỏng vấn báo chí. Ảnh: Việt Đức/TTXVN

Theo Đại sứ, Pháp và Việt Nam có thể cùng nhau làm gì cùng nhau để khai thác bền vững tài nguyên biển?

Hai nước đã hợp tác trên trường quốc tế, nhất là thúc đẩy các quy định về vùng biển quốc tế, nơi hiện chưa có bất kỳ quy chuẩn nào. Hiệp ước BBNJ là một bước tiến nhằm điều chỉnh việc khai thác tài nguyên tại vùng biển quốc tế.

Ngoài ra, hai nước còn hợp tác khoa học vốn có bề dày truyền thống, đặc biệt trong nghiên cứu hải dương, với sự tham gia của các đơn vị của Pháp như IRD, IFREMER và CIRAD - các tổ chức Pháp đang phối hợp rất chặt chẽ với các đối tác Việt Nam. Chẳng hạn như năm 2024, chiến dịch khảo sát hải dương học hỗn hợp PLUME do IRD, IFREMER phối hợp cùng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thực hiện đã nghiên cứu tình trạng ô nhiễm vùng biển và các con sông của Việt Nam, trên cơ sở đó xác định nguồn ô nhiễm và đưa ra các giải pháp để hạn chế ô nhiễm.

Pháp cũng có những hợp tác với Việt Nam trong giải quyết những vấn đề như sạt lở bờ biển. Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) đang triển khai dự án hỗ trợ nhiều tỉnh, thành phố của Việt Nam có đường bờ biển bị sạt lở xử lý các vấn đề này.

Một vấn đề khác, riêng của Việt Nam là thẻ vàng của EU đối với thủy sản Việt Nam, yêu cầu Việt Nam kiểm soát nguồn gốc thủy sản để tránh khai thác quá mức mang tính hủy diệt nguồn lợi thủy/hải sản. Về vấn đề này, Pháp hỗ trợ Việt Nam để đáp ứng các tiêu chí mà EU đặt ra để gỡ bỏ thẻ vàng.

Trong chuyến thăm vừa rồi của Tổng thống Pháp, chúng tôi đã công bố khoản hỗ trợ trị giá 700.000 euro liên quan đến thử nghiệm các thiết bị giám sát vệ tinh trên các tàu cá Việt Nam. Sau khi hết thời gian thử nghiệm, có thể triển khai trên toàn bộ đội tàu cá của Việt Nam, qua đó đáp ứng được yêu cầu do EU đặt ra.

Đổi mới sáng tạo và nghiên cứu khoa học đang trở thành những trụ cột quan trọng trong quan hệ Việt - Pháp. Sau các thỏa thuận mới được ký kết trong lĩnh vực này, đâu là lĩnh vực ưu tiên mà Pháp mong muốn tập trung hợp tác với Việt Nam?

Nhìn tổng quan trong hơn 30 năm qua, hợp tác Việt - Pháp trong lĩnh vực giáo dục đại học và nghiên cứu luôn là trụ cột hợp tác song phương. Trên nền tảng đó, chúng tôi mong muốn ở giai đoạn mới, hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác, nhất là khi Việt Nam mới đây đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW với yêu cầu tăng cường hơn nữa phát triển khoa học, giáo dục đại học. Pháp mong muốn đồng hành với Việt Nam trong tiến trình này.

Trong chuyến thăm Việt Nam vừa qua của Tổng thống Pháp, hai sự kiện nổi bật đã diễn ra cùng ngày. Đó là bài phát biểu của Tổng thống Macron tại trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, nhấn mạnh vai trò đào tạo thế hệ trẻ và Hội nghị French Tech Summit tại Thành phố Hồ Chí Minh với sự tham dự của hơn 1.500 đại biểu, chính thức phát động Năm Đổi mới sáng tạo Pháp-Việt, kéo dài đến cuối năm 2026. Chuỗi sự kiện này sẽ kết nối doanh nghiệp, trường đại học và tổ chức nghiên cứu hai nước nhằm giải quyết các thách thức phát triển.

Một mục tiêu quan trọng là thúc đẩy số lượng sinh viên Việt Nam sang Pháp học tập. Hiện nay, số lượng học sinh, sinh viên Việt Nam du học Pháp còn ở mức khiêm tốn. Trong chuyến thăm Việt Nam vừa qua, Tổng thống Pháp đã lý giải vì sao Pháp là điểm đến du học hấp dẫn bởi Pháp cung cấp nền giáo dục chất lượng cao với chi phí hợp lý, khi một phần học phí được nhà nước tài trợ. Chúng tôi khuyến khích các bạn trẻ Việt Nam tận dụng cơ hội rất đặc biệt này.

Cùng với đó, hai bên cũng cần củng cố phong trào Pháp ngữ tại Việt Nam để tạo hành trang ngôn ngữ cho các bạn trẻ Việt Nam tiếp cận được những chương trình giáo dục của các nước Pháp ngữ, trong đó có nước Pháp.

Ngoài các ngành khoa học cơ bản, hợp tác nghiên cứu giữa hai nước đang mở rộng sang lĩnh vực y tế, đặc biệt là y sinh học, giao thông, năng lượng hạt nhân và công nghệ vũ trụ, công nghệ ứng dụng.

Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng lĩnh vực văn hóa luôn giữ vai trò đặc biệt trong quan hệ song phương. Tổng thống Macron và Phu nhân đã dành nhiều thời gian cho các hoạt động văn hóa trong chuyến thăm Việt Nam. Điều này có nhiều nét tương đồng với Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân. Tổng thống Macron và Phu nhân cùng Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân đã cuộc trò chuyện về văn hóa hai nước, qua đó tạo sự gần gũi giữa lãnh đạo hai nước. Tôi cho rằng, văn hóa là lĩnh vực gắn chặt nhất hai nước, hai dân tộc, hai nền văn minh Pháp - Việt chúng ta. Sự giao thoa văn hóa hai nước đang đem lại lợi ích cho cả hai bên và văn hóa - đổi mới sáng tạo sẽ là trụ cột quan trọng trong quan hệ hợp tác hai nước, như chính trị gia và cố vấn kinh tế người Pháp, người sáng lập EU, Jean Monnet từng nói: "Nếu được làm lại từ đầu, tôi sẽ không bắt đầu từ kinh tế. Tôi sẽ bắt đầu từ văn hóa"

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Việt Đức (thực hiện) (TTXVN)