Đại sứ Gillian Bird: Australia và ASEAN đồng lòng ngăn ngừa xung đột

Hội nghị Cấp cao ASEAN-Australia lần thứ 5 tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 28/10/2025. (Ảnh: VGP)

Củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong ngăn ngừa xung đột

Đại sứ Gillian Bird vừa có bài viết với tựa đề “Australia và ASEAN: Đồng lòng ngăn ngừa xung đột”, đề cập Tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo ASEAN-Australia về ngăn ngừa xung đột và quản lý khủng hoảng trong Kiến trúc Khu vực do ASEAN dẫn dắt, được thông qua ngày 28/10/2025 tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47.

Trong bài viết, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Australia tại Việt Nam cho biết, Đông Nam Á là khu vực hiểu rất rõ cái giá của xung đột và giá trị của hòa bình. Theo Đại sứ, bạo lực và bất ổn không chỉ làm gián đoạn sinh kế, khiến cộng đồng phải di dời, mà còn làm suy yếu tăng trưởng kinh tế, đe dọa an ninh lương thực và năng lượng, đặt sự phát triển và thịnh vượng lâu dài vào rủi ro.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Australia tại Việt Nam, bà Gillian Bird. (Ảnh: TTXVN)

Trong bối cảnh chiến lược khu vực ngày càng phức tạp, Đại sứ nhấn mạnh, nhu cầu về sự lãnh đạo tập thể chưa bao giờ cấp thiết hơn. “ASEAN là hình mẫu tiêu biểu - thúc đẩy niềm tin, duy trì hòa bình và ổn định, đồng thời cung cấp nền tảng cho đối thoại. Đó là lý do Australia, cùng với Việt Nam, đang hỗ trợ các nỗ lực củng cố các cơ chế do ASEAN dẫn dắt nhằm ngăn ngừa xung đột ngay từ đầu”, bà khẳng định.

Đại sứ Gillian Bird cho rằng, Tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo ASEAN-Australia về ngăn ngừa xung đột và quản lý khủng hoảng trong Kiến trúc Khu vực do ASEAN dẫn dắt thể hiện rõ nhận thức rằng hòa bình và ổn định trong khu vực là trách nhiệm chung. Thông điệp được gửi đi là rõ ràng: Trước những thách thức ngày càng gia tăng, các nước đoàn kết lựa chọn đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác thay vì chia rẽ.

Theo Đại sứ, xung đột không phải là điều tất yếu và một khi đã bắt đầu, rất khó kiểm soát. Với Australia, việc ngăn ngừa xung đột đồng nghĩa xây dựng một khu vực trong đó chủ quyền được tôn trọng, tranh chấp được giải quyết hòa bình theo luật pháp quốc tế, và mọi quốc gia dù lớn hay nhỏ đều có thể phát triển. Điều này đòi hỏi sự tin tưởng, minh bạch và các công cụ thực tiễn để giảm căng thẳng.

Đại sứ khẳng định, ASEAN và các cơ chế của mình, bao gồm Hội nghị Cấp cao Đông Á, đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực này. Tiếng nói của ASEAN được đánh giá là độc đáo và có ảnh hưởng, góp phần định hình chuẩn mực, thiết lập kỳ vọng và ảnh hưởng đến hành vi trong toàn khu vực.

Đại sứ cho biết thêm, Tuyên bố chung gần đây giữa Campuchia và Thái Lan là minh chứng cho việc ASEAN có thể giải quyết những tranh chấp phức tạp bằng biện pháp hòa bình. Australia hoan nghênh vai trò lãnh đạo của Campuchia và Thái Lan, cùng với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim trong cương vị Chủ tịch ASEAN và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, trong bước tiến quan trọng này nhằm giải quyết xung đột biên giới, củng cố hòa bình và ổn định khu vực. Theo Đại sứ, đây là cột mốc thể hiện cam kết tập thể trong việc thúc đẩy các nỗ lực hòa bình do ASEAN dẫn dắt.

Đồng hành vì hòa bình và ổn định khu vực

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese. (Ảnh: VGP)

Đại sứ Gillian Bird cho rằng, cam kết của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và đối thoại từ lâu đã là trọng tâm trong tầm nhìn của tổ chức. Điều này thể hiện trong Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Hiến chương ASEAN và Tầm nhìn ASEAN 2045 hướng tới tương lai. Tinh thần đó cũng được phản ánh trong Hiệp ước Thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á, sẽ kỷ niệm 50 năm vào năm 2026.

Trên cơ sở đó, Australia tiếp tục thúc đẩy cách tiếp cận thực tiễn thông qua các sáng kiến như Hội thảo Ngăn ngừa xung đột với ASEAN. Đại sứ nhấn mạnh, những nỗ lực này không chỉ là hoạt động mang tính biểu tượng, mà còn là khoản đầu tư cụ thể nhằm củng cố kiến trúc do ASEAN dẫn dắt trong ngăn ngừa xung đột và quản lý khủng hoảng trước khi leo thang.

Đại sứ khẳng định, Australia luôn sát cánh cùng Việt Nam và các nước Đông Nam Á không chỉ ở tầm nguyên tắc, mà còn thông qua hỗ trợ thiết thực cho các quy tắc và chuẩn mực nền tảng của ổn định khu vực. Điều này bao gồm sự ủng hộ mạnh mẽ của Australia đối với các khuôn khổ pháp lý quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) - yếu tố được xem là quan trọng giúp duy trì ổn định và an toàn ở Biển Đông, nơi có lượng hàng hóa trị giá khoảng 4 nghìn tỷ USD lưu thông mỗi năm.

Bên cạnh đó, Australia còn tham gia hỗ trợ các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, trong đó có hợp tác với Việt Nam tại Phái bộ Nam Sudan thông qua cung cấp vận tải chiến lược bằng đường không, đào tạo và thiết bị. Thông qua nhiệm kỳ hiện tại tại Ủy ban Xây dựng hòa bình của Liên hợp quốc, Australia tiếp tục đóng góp vào việc củng cố hệ thống đa phương và hỗ trợ các nỗ lực ngăn ngừa xung đột trong khu vực cũng như trên toàn cầu.

Đại sứ Gillian Bird khẳng định, Tuyên bố của các nhà lãnh đạo ASEAN-Australia là lời kêu gọi hành động chung. Xung đột không phải là điều tất yếu, nhưng việc ngăn ngừa đòi hỏi sự lãnh đạo tập thể, hợp tác và niềm tin. Theo bà, Tuyên bố phản ánh cam kết biến các nguyên tắc chung thành biện pháp thực tiễn nhằm giảm rủi ro, tăng cường minh bạch và xây dựng khả năng chống chịu.

“Australia quyết tâm đóng góp vai trò của mình vì chúng tôi hiểu rõ cái giá khủng khiếp của xung đột và giá trị to lớn của hòa bình, bởi khi ngoại giao thất bại, không chỉ lý tưởng bị đánh mất, mà còn là sinh mạng, sinh kế và những cơ hội phát triển trong tương lai”, Đại sứ nhấn mạnh.

TRUNG HƯNG