Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030: Đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, thực chất hơn nữa công tác dân nguyện và giám sát

Định hướng hoạt động dân nguyện và giám sát theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả

Trình bày tham luận tại Phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I sáng nay, 24/9, Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Hoàng Anh Công nêu rõ, Bộ Chính trị đã ban hành các Nghị quyết chiến lược, là những trụ cột thể chế, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới.

Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Hoàng Anh Công phát biểu tại Đại hội. Ảnh: Hồ Long

Sự cộng hưởng của các Nghị quyết không chỉ khơi thông nguồn lực, hoàn thiện thể chế, mà còn tạo điều kiện để hoạt động dân nguyện và giám sát của Quốc hội trở nên thực chất hơn, chủ động hơn, phản ánh kịp thời nguyện vọng của nhân dân và nâng cao hiệu quả giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.

Trong bối cảnh đất nước bứt phá, giám sát trở thành chìa khóa để các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị được thể chế hóa nhanh chóng, đầy đủ, đi vào cuộc sống, tạo động lực phát triển bền vững. Công tác dân nguyện và giám sát là trụ cột bảo đảm dân chủ, pháp quyền trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; trở thành công cụ quan trọng để chuyển hóa nghị quyết thành hành động, đồng hành cùng bộ máy trong kỷ nguyên số, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nhấn mạnh, Đảng ủy Quốc hội, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội giữ vai trò hạt nhân chính trị, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng trong Quốc hội; kịp thời quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo Đảng bộ các cơ quan của Quốc hội thực hiện các nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chuyên môn; cụ thể hóa chủ trương, đường lối thành chương trình, kế hoạch công tác gắn với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Trên cơ sở đó, Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban tham mưu, tổ chức thực hiện các hoạt động giám sát; tổ chức thực hiện công tác dân nguyện: nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri và nhân dân, bảo đảm phản ánh trung thực, khách quan; tăng cường giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, củng cố niềm tin với Đảng và Nhà nước.

Trong bối cảnh đổi mới, hội nhập sâu rộng, sự lãnh đạo của Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát ngày càng cấp thiết, định hướng hoạt động dân nguyện và giám sát theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả, bám sát thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

Các đại biểu dự Đại hội. Ảnh: Hồ Long

Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát khẳng định, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Quốc hội, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, công tác dân nguyện và giám sát đã đạt được những kết quả nổi bật.

Cụ thể, công tác dân nguyện đã trở thành chương trình nghị sự hằng tháng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và được ghi nhận là một trong 10 sự kiện, hoạt động nổi bật của Quốc hội trong năm 2022. Giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri chủ động, sâu sát hơn. Đặc biệt, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, lần đầu tiên báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri được đưa ra thảo luận công khai tại Hội trường. Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đã có sự gắn kết chặt chẽ hơn. Tại Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội khóa XV, lần đầu tiên báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội được đưa ra thảo luận công khai tại Hội trường;

Trong hoạt động giám sát, hoạt động giám sát chuyên đề đã tập trung vào các lĩnh vực then chốt, lĩnh vực “xương sống” của đời sống kinh tế - xã hội còn nhiều vướng mắc như quy hoạch, đất đai, sắp xếp đơn vị hành chính, thực hành tiết kiệm… Qua đó góp phần thúc đẩy việc sửa đổi, bổ sung các đạo luật lớn, quan trọng.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn được thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm, giúp Chính phủ, các Bộ, ngành kịp thời kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý và tiếp thu, đề xuất hoàn thiện chính sách, pháp luật, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước. Hoạt động giám sát lại được chú trọng, nhiều vấn đề, nội dung trong các nghị quyết, kết luận về giám sát chuyên đề, chất vấn tiếp tục được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm lựa chọn, đưa ra chất vấn.

Đặc biệt, tại Phiên họp thứ 9 (tháng 3/2022), lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về hoạt động chất vấn. Hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật đã được Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội thực hiện thường xuyên, chặt chẽ; từng bước chấn chỉnh, khắc phục tình trạng ban hành văn bản chậm, chưa đúng về trình tự, thủ tục, chưa phù hợp, thống nhất với luật, nghị quyết;

Trong việc ứng dụng, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số: Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; tham gia xây dựng Đề án Quốc hội số, quyết tâm cùng Quốc hội thực hiện chuyển đổi số thành công. Ủy ban từng bước nâng cấp hệ thống cơ sở dữ liệu về dân nguyện; triển khai tập huấn, quán triệt sử dụng trong các cơ quan Quốc hội; ứng dụng phần mềm quản lý văn bản; xây dựng quy trình xử lý văn bản nội bộ.

"Những kết quả đạt được trong công tác dân nguyện và giám sát thời gian qua là minh chứng rõ nét cho tinh thần đổi mới, sự quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, cũng như sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức của Ủy ban", Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát khẳng định.

Đổi mới công tác dân nguyện và giám sát gắn với cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền

Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho rằng, trong thời gian tới, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, thực chất hơn nữa công tác dân nguyện và giám sát. Trọng tâm là: đổi mới thể chế, chính sách, quy trình tiếp nhận và xử lý kiến nghị theo hướng khoa học, minh bạch, đặt người dân ở trung tâm. Đổi mới nhận thức, tư duy giám sát theo hướng kiến tạo, tháo gỡ “điểm nghẽn” thể chế, hoàn thiện pháp luật đồng bộ, khả thi, tạo môi trường thuận lợi thu hút đầu tư và khơi thông nguồn lực xã hội, như yêu cầu của Tổng Bí thư đã nhấn mạnh.

Các đại biểu dự Đại hội. Ảnh: Quang Khánh

Để thực hiện mục tiêu trên, Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đề xuất một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nhằm đổi mới công tác dân nguyện và giám sát trong thời gian tới như sau:

Một là, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, quan điểm của Đảng về công tác dân nguyện và giám sát, đặc biệt là các nội dung trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 27-NQ/TW về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Hai là, tăng cường công khai, minh bạch, nâng cao chất lượng truyền thông để Nhân dân “biết, bàn, theo dõi, giám sát”;

Ba là, gắn công tác giám sát với công tác dân nguyện, thiết lập mối liên hệ chặt chẽ và hữu cơ giữa việc giải quyết kiến nghị của cử tri; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân với chức năng giám sát của Quốc hội;

Bốn là, đổi mới phương thức tiếp xúc cử tri và tiếp công dân theo hướng nâng cao hiệu quả, tính chủ động và sự tương tác hai chiều giữa đại biểu với cử tri; xây dựng nền tảng công nghệ liên thông toàn quốc về dân nguyện, tích hợp cơ sở dữ liệu, công khai tiến độ và kết quả xử lý kiến nghị.

Năm là, đổi mới tư duy giám sát theo hướng chủ động kiến tạo chính sách, pháp luật; thiết lập cơ chế gắn kết giữa hoạt động giám sát và lập pháp; tăng cường ứng dụng dữ liệu số, công nghệ phân tích chính sách trong giám sát;

Sáu là, huy động sự tham gia rộng rãi của các chuyên gia, tổ chức nghiên cứu độc lập, hội nghề nghiệp vào quá trình xây dựng kế hoạch, phân tích, phản biện và đánh giá kết quả giám sát;

Bảy là, hoàn thiện cơ chế theo dõi, đánh giá, xử lý sau giám sát, đảm bảo tính ràng buộc, trách nhiệm giải trình của chủ thể chịu sự giám sát.

Phó Bí thư Đảng ủy Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nhấn mạnh, việc đổi mới công tác dân nguyện và giám sát phải gắn với cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền theo tinh thần “địa phương quyết – địa phương làm – địa phương chịu trách nhiệm”. Qua đó, góp phần hoàn thiện pháp luật, tăng cường kỷ cương, nâng cao quản lý nhà nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.

N. Thành