Đại biểu Quốc hội thảo luận về mức đóng 2% phí công đoàn

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Thái Bình) phát biểu tại hội trường.

Sáng 18/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi). Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương) bày tỏ đồng thuận cao với việc duy trì nguồn thu kinh phí công đoàn 2%.

Theo đại biểu, từ nhiều thập niên qua, kinh phí công đoàn được thực hiện chủ yếu ở các nước khối xã hội chủ nghĩa. Tại Việt Nam, nguồn thu kinh phí công đoàn được duy trì từ năm 1957 đến nay. “Việc luật hóa và duy trì nguồn thu kinh phí công đoàn 2% thể hiện sự ưu việt của chế độ chủ nghĩa xã hội. Kinh phí công đoàn được sử dụng tại công đoàn cơ sở là chủ yếu để trực tiếp chăm lo cho đoàn viên, người lao động,” đại biểu nêu lý do.

Đại biểu dẫn một số khảo sát cho thấy kinh phí công đoàn chiếm tỷ trọng nhỏ trong chi phí của doanh nghiệp. Tại nhiều doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam, vướng mắc chủ yếu là thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh chứ rất ít có kiến nghị liên quan đến kinh phí công đoàn 2%. “Do đó vấn đề kinh phí công đoàn không phải là gánh nặng cho doanh nghiệp,” bà Trân nói.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương).

Theo đại biểu Âu Thị Mai (Đoàn Tuyên Quang), việc giữ ổn định quy định và nghĩa vụ nộp kinh phí công đoàn 2% nhằm đảm bảo phúc lợi ổn định cho người lao động, góp phần làm cho tổ chức công đoàn thực hiện tốt chức năng đại diện chăm lo bảo vệ cho đoàn viên người lao động. Điều này cũng phù hợp với tinh thần Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức công đoàn Việt Nam trong tình hình mới.

Về công khai tài chính công đoàn, dự thảo Luật quy định các cấp công đoàn thực hiện công khai tài chính hàng năm tại hội nghị Ban chấp hành công đoàn và bằng hình thức niêm yết tại trụ sở làm việc của cơ quan tổ chức, đơn vị; phát hành ấn phẩm hoặc thông báo bằng văn bản tới cơ quan tổ chức, đơn vị, cá nhân liên quan; đưa lên trang thông tin điện tử thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tuy nhiên bà Mai cho rằng việc công khai tài chính của các cấp công đoàn trên các phương tiện thông tin đại chúng là không phù hợp, do đó ban soạn thảo cần cân nhắc.

Để việc công khai tài chính đạt hiệu quả cao, đảm bảo tính công khai minh bạch, đại biểu đề nghị ban soạn thảo quy định việc công khai tài chính hàng năm cần được tổ chức thông qua hội nghị toàn thể đoàn viên công đoàn của cơ quan, tổ chức đơn vị để đoàn viên công đoàn được nắm và trao đổi khi cần thiết.

Đại biểu Âu Thị Mai (Đoàn Tuyên Quang).

Theo đại biểu Nguyễn Phi Thường (Đoàn Hà Nội), việc thu kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương là điều kiện tiên quyết để công đoàn chủ động, độc lập hơn trong tổ chức và hoạt động tại cơ sở. Tuy nhiên theo ông nên giao cho Chính phủ thống nhất quy định cụ thể về thu, quản lý, sử dụng nguồn tài chính công đoàn. Việc này sẽ giúp cho công tác quản lý Nhà nước về tài chính công đoàn “minh bạch, chặt chẽ và hiệu quả hơn, tránh được thất thoát, lãng phí”. Đồng thời khắc phục được tình trạng chủ doanh nghiệp can thiệp quá sâu vào hoạt động thu, chi tài chính của công đoàn.

“Quy định như vậy sẽ thống nhất quản lý Nhà nước về thu, quản lý, sử dụng tài chính công đoàn. Tổng Liên đoàn sẽ hướng dẫn triển khai, thực hiện thay vì phải thực hiện cả quy định của Chính phủ và cả quy định của Tổng Liên đoàn như trong dự thảo,” ông Thường nêu quan điểm.

Theo đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Thái Bình), “thu phí công đoàn” là vấn đề không dễ quyết định nếu như không có sự xem xét một cách cẩn trọng, thấu đáo và nghiên cứu thực tế một cách đầy đủ. Nếu như theo dự thảo, bà Thu cho rằng sẽ mặc nhiên hiểu rằng, mọi người lao động có hợp đồng lao động, chủ doanh nghiệp có trách nhiệm phải trích 2% quỹ tiền lương để nộp cho cho công đoàn Việt Nam.

Theo bà Thu, phần lớn các chủ doanh nghiệp, nhất là các nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam đều mong muốn sẽ hoạt động phù hợp với luật pháp nên chấp hành việc trích 2% này. Tuy nhiên vẫn có một số doanh nghiệp, số công nhân tham gia tổ chức công đoàn không phải là 100%. Mặt khác, rất nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thành lập được tổ chức công đoàn.

“Doanh nghiệp thích trích 2% này vì nó phù hợp với luật, lại được khấu trừ trước thuế thì ‘không dại gì người ta không thích’. Mặt khác, nguồn kinh phí này cũng có thể chuyển sang lo phúc lợi cho người lao động. Tuy nhiên nếu quy định như thế này, chúng ta mặc nhiên coi như khoản 2% này là nộp cho tổ chức chức công đoàn. Đây là điều phải hết sức cân nhắc và xem xét cho phù hợp với thực tế và có tính khả thi,” bà Thu nêu quan điểm.

Đinh Nhung