Đại biểu Quốc hội đề xuất rà soát lại toàn bộ hệ thống thủy điện nhỏ

Sáng 28-11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi).

Đánh giá lại quy trình xả lũ, tránh “quy trình đúng nhưng hậu quả nặng nề”

Từ hậu quả và thiệt hại nặng nề do mưa lũ vừa qua ở một số địa phương, đại biểu Trịnh Xuân An (đại biểu hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại) đề xuất quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch đô thị, quy hoạch các vùng miền phải gắn với việc quản trị rủi ro về thiên tai.

Theo ông, cần đầu tư thêm hệ thống quan trắc liên vùng và liên tỉnh để xử lý những hậu quả do thiên tai gây ra. Đồng thời cần phải áp dụng những chuẩn mới, những số liệu mới từ những “đỉnh lịch sử” vừa rồi được ghi nhận tại các địa phương, để từ đó thiết kế hệ thống quy hoạch, nhất là liên quan đến các hồ chứa, hệ thống thủy điện một cách hiệu quả và đồng bộ.

Đại biểu Trịnh Xuân An đề xuất rà soát lại toàn bộ hệ thống thủy điện nhỏ, đánh giá lại quy trình xả lũ để tránh tình trạng “quy trình đúng nhưng hậu quả nặng nề”.

ĐBQH Trịnh Xuân An - Đồng Nai đề nghị rà soát lại toàn bộ hệ thống thủy điện nhỏ. Ảnh: QH

Tiếp tục nêu góp ý, đại biểu Trịnh Xuân An cho biết, trong phân vùng hiện nay, có vùng hơn 10 tỉnh, nhưng có những vùng chỉ có 3 tỉnh, như Đông Nam Bộ hiện nay có TPHCM, Đồng Nai và Tây Ninh. Nhấn mạnh đây là vùng “ít tỉnh nhất nhưng quan trọng nhất” trong đóng góp tăng trưởng cho cả nước, đại biểu An cho rằng cần có cơ chế đặc thù trong việc điều phối vùng để vùng có tính đặc thù có thêm thẩm quyền, từ đó tạo điều kiện khơi thông điểm nghẽn và phát triển vai trò động lực.

Liên quan việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia, ông An cho biết cả nước được phân thành 6 vùng kinh tế - xã hội và mỗi vùng đều có ưu tiên phát triển riêng, nhưng chỉ có vùng Bắc Trung Bộ gắn phát triển kinh tế xã hội với quốc phòng an ninh.

Ông đề nghị tất cả các vùng phát triển kinh tế xã hội đều phải có nội dung về bảo đảm và gắn phát triển kinh tế xã hội với quốc phòng an ninh. Đồng thời, cần bổ sung các chỉ tiêu, mục tiêu cụ thể về bảo đảm quốc phòng an ninh trong quy hoạch tổng thể quốc gia đó.

Trước hết, theo đại biểu, cần phải tích hợp quy hoạch về thế trận phòng thủ vào quy hoạch quốc gia, đặc biệt trong điều kiện tổ chức địa giới hành chính mới và sáp nhập các tỉnh, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Cùng với định hướng tăng cường khu kinh tế quốc phòng, đại biểu góp ý cần tăng cường thêm các đơn vị, các đoàn kinh tế quốc phòng, rà soát lại hệ thống đồn trạm biên phòng gắn với các vành đai biên giới.

'Không thể chỉ ghép hai quy hoạch cũ lại với nhau và xem như hoàn thành'

Cũng thảo luận sáng nay, đại biểu Phạm Trọng Nhân (TP.HCM) cho biết khi chúng ta quyết định giảm từ 63 xuống 34 tỉnh, tổ chức lại chính quyền theo mô hình hai cấp, đó không chỉ là việc kẻ lại đường ranh hành chính, mà là cơ hội thiết kế lại không gian phát triển.

Trong bối cảnh ấy, Quy hoạch tổng thể quốc gia không thể chỉ điều chỉnh cho khớp bản đồ mới, mà phải trả lời được câu hỏi: những cực tăng trưởng nào sẽ kéo cả nền kinh tế lên mức hai con số, và Luật Quy hoạch đặt nó vào vị trí nào trong cấu trúc quốc gia?

Ông đề xuất ba yêu cầu đối với Quy hoạch tổng thể quốc gia và Luật Quy hoạch. Một là luật hóa khái niệm “trung tâm tăng trưởng vùng”.

ĐBQH Phạm Trọng Nhân -TP.HCM. Ảnh: QH

Theo ông, khi chúng ta quyết định giảm từ 63 xuống 34 tỉnh, thành phố đây thực chất là bản đồ năng suất, không phải bản đồ địa giới. Tiêu chí không thể dựa vào địa giới hành chính, mà phải dựa trên năng lực công nghiệp - dịch vụ hàm lượng công nghệ, kết nối hạ tầng - logistics, mật độ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, tỷ trọng kinh tế số và năng suất lao động.

Hai là, thiết chế Hội đồng Điều phối vùng quốc gia phải được luật hóa trực thuộc Thủ tướng Chính phủ, có quyền điều phối hạ tầng vùng, chia sẻ và bắt buộc dùng chung dữ liệu, thống nhất danh mục ưu tiên đầu tư vùng để tránh tình trạng 5 tỉnh cùng xin làm cảng trung chuyển, sân bay quốc tế mà không dựa trên mô hình năng suất và hiệu quả vùng.

Ba là, việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia phải ăn khớp với mô hình 34 tỉnh, thành và hai cấp chính quyền. Nghĩa là các tỉnh mới sau sáp nhập phải được thiết kế lại cấu trúc đô thị - nông thôn - công nghiệp - dịch vụ dựa trên dữ liệu dân cư, năng suất, rủi ro khí hậu.

“Không thể chỉ “ghép hai quy hoạch cũ lại với nhau” và xem như hoàn thành, như vùng TPHCM rất cần quy hoạch và một cơ chế cho một siêu đô thị động lực trung tâm”, ông nói, đồng thời nhấn mạnh Quy hoạch tổng thể quốc gia không phải bản đồ địa lý, mà là bản đồ năng suất của quốc gia. Nếu không thay đổi cách nhìn này, việc nói về mục tiêu tăng trưởng hai con số và thoát bẫy thu nhập trung bình sẽ rất khó thuyết phục

NHÓM PHÓNG VIÊN