Đại biểu Quốc hội đề xuất hướng nghiệp cho học sinh từ bậc mầm non

Chiều 29/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách lần thứ 8, nhiệm kỳ khóa XV để thảo luận, cho ý kiến với 21 dự án luật quan trọng sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10.

Góp ý các dự thảo luật liên quan đến giáo dục, ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (Phó Trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Khánh Hòa), nhận định công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông là một trong những nhiệm vụ chiến lược nhằm cơ cấu nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp, phát triển kinh tế xã hội của địa phương và quốc gia.

ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương.

Song, bà Hương nêu thực tế, công tác phân luồng học sinh trong nhiều năm qua chưa đạt được kết quả như mong muốn, còn nhiều bất cập, hạn chế.

"Cụ thể, tỷ lệ phân luồng học sinh còn thấp so với mục tiêu. Hoạt động hướng nghiệp còn hình thức, nhiều trường chỉ tổ chức bài giảng hướng nghiệp, thiếu thông tin đầy đủ và chính xác về con đường học tập, nghề nghiệp.

Thiếu cơ chế phối hợp giữa các cấp học và các ngành nghề đào tạo. Thiếu hệ thống đánh giá tư vấn hướng nghiệp bài bản, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Thiếu sự gắn kết thực tế liên tục với doanh nghiệp và các cơ sở dạy nghề khiến học sinh không có đủ thông tin và trải nghiệm để lựa chọn nghề phù hợp", bà Hương nói.

Bên cạnh đó, nữ đại biểu cho rằng, tâm lý xã hội vẫn còn nặng nề, phụ huynh và học sinh thường coi trọng con đường đại học, chưa đánh giá đúng giá trị của giáo dục nghề nghiệp, làm giảm hiệu quả phân luồng. Chưa có chính sách hỗ trợ cụ thể cho học sinh phân luồng, thiếu cơ chế học bổng, tín dụng ưu đãi, hỗ trợ việc làm khiến phụ huynh và học sinh ít quan tâm về lựa chọn nghề.

Dẫn dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục quy định về hướng nghiệp và phân luồng trong giáo dục nhưng còn khá khái quát, chung chung.

"Cần quy định rõ hơn về công tác triển khai hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh từ giai đoạn giáo dục mầm non, tiểu học, không chỉ dừng ở trung học cơ sở và trung học phổ thông", ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương đề xuất.

Bên cạnh đó, theo đại biểu, cần nghiên cứu bổ sung quy định về công tác phối hợp trách nhiệm của các tổ chức hướng nghiệp độc lập, các tổ chức tư vấn hướng nghiệp. Đó có thể là trung tâm hướng nghiệp hoặc các tổ chức xã hội nghề nghiệp nhằm hỗ trợ cho học sinh và phụ huynh có thêm thông tin tư vấn, quyết định lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp.

Góp ý thêm, bà Hương đề nghị xem xét, bổ sung quy định về công tác định hướng nghề nghiệp cho các đối tượng học sinh năng khiếu, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn và các đối tượng học sinh khác.

Về cơ chế trách nhiệm và nguồn lực, đại biểu cho rằng, cần rà soát, xem xét, bổ sung quy định nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác phân luồng học sinh.

"Theo đó, cần quy định rõ về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh và cấp xã trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phân luồng học sinh phù hợp với nhu cầu lao động của địa phương và vùng. Cần gắn phân luồng với thị trường lao động số hóa. Cần quy định việc phải xây dựng hệ thống dữ liệu về phân luồng của địa phương và liên kết, báo cáo định kỳ về Bộ Giáo dục và Đào tạo", bà Hương nhấn mạnh.

Ngoài ra, đại biểu Hương lưu ý việc rà soát, xem xét, bổ sung quy định nhằm tăng cường ứng dụng công nghệ số trong công tác phân luồng.

Ví dụ như xây dựng hệ thống đánh giá năng lực học sinh, tư vấn hướng nghiệp thông qua nền tảng số và cơ sở dữ liệu quốc gia về năng lực, sở thích của học sinh để hỗ trợ phân luồng. Cơ sở dữ liệu này cần phải có sự liên thông giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, giữa địa phương, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp để làm căn cứ phân luồng...

Đồng thời phải có những điều khoản quy định về việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của học sinh trong quá trình thu thập, phân tích và phân luồng. Quy định rõ về cơ chế quản lý, khai thác, chia sẻ dữ liệu để tránh lạm dụng hoặc vi phạm quyền riêng tư.

"Nhà nước cũng cần có chính sách tài chính riêng cho việc chuyển đổi số trong công tác phân luồng, chẳng hạn như đầu tư hạ tầng số và tập huấn cho giáo viên, xây dựng cổng tư vấn nghề nghiệp. Theo tôi, việc rà soát và bổ sung một số quy định như đã nêu trên trong công tác hướng nghiệp, phân luồng học sinh không chỉ là chủ trương mà sẽ trở thành quy trình số hóa minh bạch, có trách nhiệm, gắn chặt giữa giáo dục, gia đình, địa phương và thị trường lao động", ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương nói thêm.

Anh Văn