Đại biểu Quốc hội đề xuất cấm tuyệt đối kinh doanh bóng cười, thuốc lá điện tử

Theo đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh), tại Điều 6 của dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) về danh mục nghề cấm đầu tư kinh doanh chính là cái vòng gác đầu tiên của hệ thống pháp luật.

Ông Nhân nêu thực tế, thuốc lá điện tử, một sản phẩm bị xem nhẹ, bị đưa ra rồi lại đưa vào tại dự thảo luật, đồng thời cảnh báo khí cười N2O là chất hướng thần mới, đang đi đúng theo con đường hủy hoại sức khỏe như bài học từ thuốc lá điện tử, nhưng với tốc độ nhanh hơn và hậu quả nặng hơn.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh)

Khí N2O khiến những người sử dụng đa phần là học sinh, sinh viên vừa bị tổn thương thần kinh vừa bị nghiện, rất khó phục hồi.

Tại nhiều quốc gia trên thế giới đã cấm hoặc kiểm soát chặt chẽ mặt hàng này, trong đó, Anh cấm tuyệt đối; Hà Lan cấm bán và sở hữu; Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc kiểm soát nghiêm ngặt; Mỹ cấm cung cấp N2O cho mục đích giải trí.

Tại Việt Nam, khí N2O một sản phẩm được y tế cảnh báo, công an truy quét, báo chí lên tiếng nhưng nằm ngoài vòng pháp luật, không được quy định tại các điều khoản cấm đầu tư kinh doanh.

Đại biểu Nhân cho hay, sản phẩm này đang tạo ra một thị trường 5 "không": Không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc, không báo cáo y tế định kỳ.

"Một thị trường vận hành trong "vùng cấm", không dữ liệu, không điểm bán pháp lý, đang nằm ngoài sự kiểm soát của Nhà nước. Nếu không khóa lại "điểm mù" pháp lý này, chắc chắn sẽ phải trả giá trong tương lai", ông Nhân nói.

Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cấm tuyệt đối đầu tư kinh doanh bóng cười, khí N2O dùng cho mục đích giải trí và các chất hướng thần mới vào Điều 6 dự thảo luật. Đồng thời, giao Chính phủ xây dựng tiêu chí nhận diện các chất hướng thần mới để cập nhật kịp thời; rà soát toàn bộ khí công nghiệp và khí thực phẩm để ngăn chặn việc lợi dụng vỏ bọc thương mại để đầu độc giới trẻ.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) cho rằng, việc bổ sung bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào danh mục cấm đầu tư kinh doanh là phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 173 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 15.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội)

Đại biểu Trí cho biết, trong dự thảo, ở Điều 6. Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh, khoản 1. Cấm các hoạt động đầu tư kinh doanh đã bổ sung điểm "l) Kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng".

Tuy nhiên, theo đại biểu viết như vậy hay, nhưng chưa đủ và chưa đúng với tinh thần của Nghị quyết 173 của Quốc hội. Ông đề nghị cần viết đầy đủ: "Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người".

Liên quan quy định về xử lý chuyển tiếp với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá đã được cấp phép trước Nghị quyết 173 của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị thời gian chuyển tiếp tối đa là 12 tháng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tiếp thu ý kiến của các đại biểu dự thảo luật đã bổ sung quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và không quy định trường hợp loại trừ, do hiện chưa có cơ sở pháp lý, cơ sở chính trị và thực tiễn cụ thể để cho phép đầu tư kinh doanh đối với loại hàng hóa này.

Đồng thời, dự thảo cũng quy định xử lý chuyển tiếp đối với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam, chỉ để xuất khẩu và đã được chấp thuận đầu tư trước thời điểm ban hành Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 173, tại Việt Nam đã có một số ít nhà máy đang hoạt động sản xuất thiết bị thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để xuất khẩu.

Nghị quyết 173 quy định chấm dứt hoạt động, nhưng sau đó, các hiệp hội và doanh nghiệp có nhiều đơn kiến nghị, cho rằng nếu không có phương án xử lý phù hợp, họ có thể khởi kiện. Trong trường hợp đó, chúng ta có nguy cơ thua kiện, vì khi quy định cấm được ban hành, các nhà máy này đã hoạt động hợp pháp, chủ yếu là doanh nghiệp nước ngoài.

Do đó, buộc phải có điều khoản chuyển tiếp đối với các nhà máy đã được cấp phép và đang hoạt động cho đến khi hết thời hạn, tuyệt đối không cấp phép mới. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Phạm Trọng Nhân và đại biểu Nguyễn Anh Trí, sẽ bổ sung thêm khí N2O và các chất hướng thần vào danh mục cấm đầu tư kinh doanh.

Đ. Việt - M. Đỉnh