Đại biểu Quốc hội: 'Cần có cơ chế giám sát chéo trong tổ chức thực hiện luật'

Thảo luận tại tổ về dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào chiều ngày 4/11, các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao công tác chuẩn bị văn kiện, đặc biệt là tinh thần đổi mới, với việc tích hợp ba văn kiện làm một và chuyển đổi từ lối viết hàn lâm sang lối viết ngắn gọn, giản dị, dễ hiểu và dễ nhớ.

Đại biểu Nguyễn Minh Quang (Đoàn Hải Phòng) bày tỏ sự tâm đắc với dự thảo Văn kiện và coi đây là "bước phát triển có ý nghĩa lịch sử" khi bổ sung lý luận về đường lối đổi mới - là một bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng của Đảng. Đại biểu cũng đánh giá cao tư duy lãnh đạo chiến lược của Đảng khi lần đầu tiên đặt đối ngoại hội nhập quốc tế ngang hàng cùng quốc phòng, an ninh, trở thành một trong những nòng cốt để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Quan tâm nhiều về vấn đề thể chế, pháp luật, các đại biểu đồng tình với yêu cầu của Tổng Bí thư về việc xây dựng pháp luật phải đi vào cuộc sống, khắc phục tình trạng "trên nghị trường thì thông, xuống cơ sở thì vướng".

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Phòng). Ảnh: Đinh Nhung/Mekong ASEAN

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Phòng) chỉ rõ khó khăn, bất cập vẫn nằm nhiều ở trong tổ chức triển khai thực hiện, đặc biệt là vướng mắc trong các văn bản hướng dẫn chi tiết (nghị định, thông tư).

Ông Sơn đề nghị làm rõ những thành quả quan trọng, chuyển biến rõ nét trong công tác lập pháp nhiệm kỳ này. Theo ông, trong dự thảo báo cáo chính trị cần nhấn mạnh, có cơ chế giám sát chéo trong tổ chức thực hiện luật, ban hành nghị định, thông tư, nghị quyết triển khai luật. Cơ chế này sẽ giúp phát hiện các vấn đề khi triển khai luật trong thực tiễn phù hợp hơn.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho rằng, thể chế vẫn là điểm nghẽn lớn nhất, đồng thời cũng là dư địa cải cách lớn nhất. Theo ông, nhiều chủ trương, chính sách đúng đắn nhưng khi thể chế hóa và triển khai thực hiện lại chậm, thiếu tính thống nhất, khiến nguồn lực xã hội chưa được giải phóng đầy đủ.

Do đó, đại biểu cho rằng cần nhấn mạnh rõ hơn vai trò của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện đại, kiến tạo và liêm chính - một Nhà nước không chỉ quản lý mà dẫn dắt và tạo không gian thể chế cho đổi mới sáng tạo. Trong kỷ nguyên số, thể chế phải chuyển từ tư duy “quản lý, cấp phép” sang “kiến tạo, dẫn dắt, phục vụ”, tạo môi trường thuận lợi cho các mô hình kinh tế mới.

Đại biểu lấy ví dụ ở nhiều quốc gia như Singapore, Hàn Quốc đã mạnh dạn áp dụng cơ chế “sandbox thể chế”, tức cho phép thử nghiệm chính sách trong các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, tài chính số, năng lượng tái tạo.

“Việt Nam cũng cần sớm thể chế hóa mô hình này để vừa kiểm soát rủi ro vừa khuyến khích sáng tạo. Bên cạnh đó, cần tiếp tục phân quyền, phân cấp gắn với kiểm soát quyền lực, nhằm phát huy tính chủ động, dám nghĩ dám làm của các địa phương, nhất là vùng động lực, khu kinh tế, khu công nghệ cao. Phân quyền thực chất phải đi liền với cơ chế giải trình minh bạch, kiểm soát quyền lực hiệu quả,” đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu ý kiến.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị). Ảnh: Media Quốc hội

Cũng khẳng định tầm quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế, đại biểu Vũ Trọng Kim (Đoàn Ninh Bình) đề nghị tiếp tục nhấn mạnh trong dự thảo Văn kiện về những thành quả bước đầu đáng trân trọng trong sắp xếp tổ chức bộ máy, triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Để tiếp tục vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả, thông suốt, nhuần nhuyễn; đại biểu đề nghị chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn giống như “hội nghị đầu bờ” - một hình thức chuyển giao khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp. Việc này nhằm nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ công chức, để phục vụ nhân dân tốt hơn nữa.

Đinh Nhung