Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan: Tỉ lệ bảo hiểm y tế trên 95% nhưng người bệnh vẫn phải mua thuốc ngoài

Sáng 21-10, ngày làm việc thứ 2 của kỳ họp 10, Quốc hội dành thời gian thảo luận tại tổ để đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội.

Tại tổ TP.HCM, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu nhiều ý kiến về vấn đề an sinh xã hội, đặc biệt là lĩnh vực y tế.

Tỉ lệ bảo hiểm y tế đạt trên 95%

Theo đại biểu, cơ chế phát triển y tế hiện nay đang tồn tại nhiều vấn đề mang tính cốt lõi. Ngành y có ba trụ cột chính là điều trị, cung ứng và dự phòng, nhưng lâu nay chúng ta chỉ tập trung vào điều trị, nhất là kỹ thuật cao, trong khi hai trụ cột còn lại chưa được quan tâm đúng mức.

Ngoài ra, nữ đại biểu cũng cho rằng cần tháo gỡ vướng mắc về cơ chế tài chính và mua sắm.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP.HCM). Ảnh: A.HIỀN

Về cơ chế tài chính, bà Phạm Khánh Phong Lan cho biết thực trạng hiện nay là “có tiền mà không mua được”, hoặc mua thì sợ sai.

Vấn đề đấu thầu thuốc, mua sắm trang thiết bị y tế thì ai cũng biết, như thế nào là giá cao, như thế nào là giá thấp — ranh giới rất mong manh. Kết quả là giám đốc bệnh viện không dám mua, không dám đặt máy, vì sợ sai quy trình. Mà nếu làm đúng, đủ quy định thì đến khi mua được máy, thiết bị đã lạc hậu.

Bà Phạm Khánh Phong Lan cũng cho rằng cần xem lại thực chất của bảo hiểm y tế. “Chúng ta tự hào khi tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 95,2%, nhưng đã có nghiên cứu nào chỉ ra số đó là thực chất hay chưa, nghĩa là người bệnh vào bệnh viện có thể thực sự trông cậy vào bảo hiểm y tế hay không?”- bà đặt vấn đề.

Cho rằng nhiều người bệnh vẫn phải tự bỏ tiền túi, thậm chí mua thuốc ngoài, khi thuốc bảo hiểm thiếu hoặc không có, đại biểu đặt câu hỏi: “Ai sẽ chịu trách nhiệm và bồi hoàn cho người bệnh trong những trường hợp đó?”.

Bà Lan sau đó dẫn chứng một vụ việc rất thời sự mà người dân quan tâm gần đây: Vụ kê khống tán sỏi ở Bệnh viện Đa khoa Tây Nguyên. Nữ đại biểu cho hay bà không bênh ai, nhưng cần nhìn tới ngọn nguồn vấn đề.

Nếu máy tán sỏi hoạt động bình thường thì bảo hiểm chi trả, chẳng có chuyện gì xảy ra. Nhưng vì máy hư, bác sĩ phải mượn hoặc thuê máy bên ngoài để bệnh nhân không phải chờ, không phải chi tiền túi.

“Tôi không bênh đồng nghiệp, nhưng tôi hiểu đã có những trường hợp xảy ra như vậy rồi. Bác sĩ muốn vớt vát được phần nào đó cho bệnh nhân, để bệnh nhân không phải chi tiền túi toàn bộ, được bảo hiểm y tế chi trả phần nào, cho nên các bác sĩ đã… ăn gian”- bà Lan nói thêm và khẳng định khi xem xét, cơ quan điều tra sẽ có kết luận.

Tuy nhiên, ở những vùng khó khăn như Tây Nguyên, tìm được bác sĩ về công tác đã là rất khó. Nhưng khi thông tin tiêu cực được lan truyền, dư luận vội quy kết, trong khi bản chất có thể phức tạp hơn nhiều.

“Điều đó khiến ngành y không dám làm, không dám đổi mới”, đại biểu Lan nêu ý kiến.

Cùng với các ý kiến trên, đại biểu Lan cho rằng cần sớm cải thiện chế độ đãi ngộ, đặc biệt là với y tế cơ sở. Bà cũng đề nghị tổng kết, đánh giá toàn diện cơ chế tự chủ, xã hội hóa y tế, từ đó có cơ sở đề xuất các cơ chế phù hợp hơn.

Nữ đại biểu cũng nêu quan điểm: Nếu thật sự tăng quyền tự chủ, bản thân các đơn vị sự nghiệp, các bệnh viện sẽ phát huy được nội lực của mình, không phải cái gì cũng phải xin phép.

"Chúng ta chưa giàu, nhưng lại quá sang trọng trong mọi việc"

Không chỉ riêng trong lĩnh vực y tế, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho hay nhiều lĩnh vực khác của xã hội cũng còn tồn tại nhiều bất cập. “Chúng ta chưa giàu như người ta, nhưng lại sinh ra quá nhiều thủ tục, quá “sang trọng” trong mọi việc”, bà nhấn mạnh.

Lấy ví dụ, nữ đại biểu cho hay Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành phân cấp cho địa phương cấp chứng thư xuất khẩu cho rau, củ, quả, hoặc chứng thư y tế cho sản phẩm xuất khẩu…

Khẳng định chủ trương đó rất đúng, nhưng bà cho biết triển khai thực tế, các bộ hôm nay phân cấp, ngày mai ngừng nhận hồ sơ doanh nghiệp, trong khi địa phương chưa sẵn sàng.

Bà lấy ví dụ tại TP.HCM, quy trình phải đi qua rất nhiều bước: Từ giao sở thẩm định, đến phân cấp, phân quyền từ Ủy ban xuống Chủ tịch, rồi từ Chủ tịch xuống Giám đốc... Tất cả mất hơn một tháng rưỡi. Một tháng rưỡi đó, doanh nghiệp làm được gì khi hồ sơ bị treo, trong khi các bộ đã không còn nhận hồ sơ nữa?

Nữ đại biểu cho hay về câu chuyện trên, TP.HCM đã có giải pháp tạm thời và đến nay khó khăn cũng đã qua, nhưng vấn đề là có nhất thiết phải mất đến một tháng rưỡi như vậy không? Nếu có, Chính phủ và các bộ ngành phải biết chứ không thể ban hành ra quy định rồi để mọi khó khăn đổ hết lên đầu doanh nghiệp. Kết quả là hàng hóa như thanh long thối trong kho, thiệt hại rất lớn.

“Các thủ tục hành chính của chúng ta thực sự rườm rà, gây khổ cho người thực thi. Điều đó khiến cho môi trường làm việc kém năng động, thủ tục hành chính còn khó khăn, gây cản trở cho cả hệ thống”- bà Lan nói và đề nghị cần xem xét để cắt giảm các thủ tục, đơn giản hóa quy trình, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp.

NHÓM PHÓNG VIÊN