Đại biểu nói về trận ngập lịch sử ở Hà Nội và kế hoạch 'hồi sinh' sông Tô Lịch...

Sáng 21-10, tiếp tục chương trình làm việc của kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu đã thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội, tài chính, ngân sách năm 2025 và kế hoạch cho năm 2026.

Phải ứng xử hài hòa với thiên nhiên

Phát biểu tại tổ, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (đoàn TP Hà Nội) nói bão lũ thời gian qua cho thấy nhiều công trình đê điều, hồ chứa đã xuống cấp, chậm được sửa chữa. Năng lực dự báo, ứng phó ở cơ sở còn hạn chế, trang thiết bị thiếu đồng bộ…

Theo đó, Hòa thượng đề xuất nhiều giải pháp để ứng phó với hiện tượng thiên tai, thời tiết cực đoan ngày một nhiều theo hướng chuyển từ “chống” sang “phòng, thích ứng”.

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội). Ảnh: TRỌNG PHÚ

Đặc biệt, Hòa thượng đề nghị cần giáo dục đạo đức sinh thái và tinh thần sống hài hòa với thiên nhiên, đưa nội dung bảo vệ môi trường, tiết chế tiêu dùng vào chương trình học, sinh hoạt cộng đồng và tôn giáo.

“Mạng lưới cơ sở tôn giáo rộng khắp có thể trở thành điểm sơ tán tạm thời và trung tâm hỗ trợ tinh thần trong thiên tai. Tinh thần từ bi, bác ái là nguồn năng lượng tích cực giúp người dân vượt qua khó khăn, cần được phát huy mạnh mẽ hơn nữa” - Hòa thượng nói.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội). Ảnh: TRỌNG PHÚ

Còn đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) bày tỏ lo ngại sâu sắc trước thực trạng ô nhiễm tại các sông, hồ của Thủ đô. “Theo tôi, tình trạng ô nhiễm ở các sông, hồ, đặc biệt là sông Tô Lịch đã đến mức không thể chấp nhận. Cá chết, nước đen, mùi hôi thối nồng nặc… Tôi đã trực tiếp đi khảo sát và thấy rất rõ" - ông nói.

Theo đại biểu, dù Hà Nội đã có nhiều nỗ lực cải tạo, kể cả dự án sử dụng nước Hồ Tây để bổ cập cho sông Tô Lịch, song các biện pháp vẫn chưa thật căn cơ. “Cần xử lý nước thải ngay từ đầu nguồn, không thể để chảy xuống sông rồi mới tìm cách khắc phục. Cần rà soát toàn bộ hệ thống thoát nước, đặc biệt ở các khu công nghiệp và khu dân cư tập trung" - ông đề nghị.

Ông Trí nhấn mạnh để cải thiện môi trường sống, Hà Nội cần huy động sức dân và doanh nghiệp cùng tham gia, theo tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. “Ô nhiễm môi trường không chỉ là câu chuyện của thiên nhiên, mà là vấn đề của chất lượng sống, của văn hóa và sự phát triển bền vững của Thủ đô - ông nói thêm.

Hà Nội sẽ hành động để giải quyết 4 vấn đề lớn của đô thị

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, thông tin Thành ủy và UBND TP Hà Nội đã thống nhất đưa bốn vấn đề lớn vào chương trình hành động cho nhiệm kỳ 2025-2030.

Các vấn đề này gồm đô thị hóa và phát triển đô thị; ô nhiễm môi trường; ùn tắc giao thông, trật tự đô thị; ứng phó với úng ngập đô thị.

Theo ông Thường, ngập úng đô thị hiện nay là vấn đề được dư luận rất quan tâm và là một trong những nội dung được Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu TP Hà Nội phải khắc phục khi phát biểu chỉ đạo tại Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII vào tuần trước.

Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội Nguyễn Phi Thường. Ảnh: TRỌNG PHÚ

Ông Thường cho hay, Hà Nội chỉ có khoảng 25% diện tích lưu vực sông Tô Lịch được đầu tư hệ thống thoát nước tương đối hoàn chỉnh, trong khi lượng mưa lớn do hoàn lưu bão số 10 và 11 vừa qua đã vượt xa công suất thiết kế là 310 mm2/ngày

Công suất trạm bơm toàn thành phố mới đạt khoảng 160 m3/giây, trong đó riêng trạm bơm Yên Sở chiếm hơn một nửa (90 m3/giây), còn lại là các trạm nhỏ lẻ, chỉ đáp ứng khoảng 20% yêu cầu.

“Hệ thống hồ điều hòa cũng thiếu trầm trọng. Quy hoạch có 5.400 ha nhưng mới đầu tư được hơn 1.000 ha. Ngay cả lưu vực sông Tô Lịch, nơi được đầu tư tốt nhất, cũng vẫn còn ngập khi mưa vượt ngưỡng" - ông cho biết.

Để khắc phục các vấn đề tồn tại của đô thị, ông Thường cho hay Hà Nội đã xác định 7 nhóm dự án đầu tư khẩn cấp.

Cụ thể, nạo vét các sông, hồ lớn như sông Nhuệ, hồ nội thành để tăng khả năng thoát nước; đầu tư, cải tạo 12 hồ điều hòa mới, ưu tiên khu vực phía Tây và nội đô; triển khai dự án bổ cập nước cho sông Tô Lịch với lưu lượng 5 m3/giây, cao hơn nhu cầu thực tế, nhằm cải thiện môi trường nước và hỗ trợ tiêu thoát cho các sông Lừ, sông Sét.

Ngoài ra, TP Hà Nội đang xây dựng chương trình tổng thể nạo vét toàn bộ hệ thống sông hồ, kết nối với dự án dẫn nước từ sông Đà và sông Tích, tạo nguồn nước lưu thông và cải thiện môi trường đô thị.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) thông tin về giải pháp chống úng ngập cho khu vực nội thành. Ảnh: TRỌNG PHÚ

“Trong tháng 12 tới, Hà Nội sẽ trình báo cáo giữa kỳ về Quy hoạch cao độ nền và thoát nước đô thị, song song với Đề án xử lý úng ngập cục bộ khu vực nội thành. Thành phố cũng đang nghiên cứu tiêu chuẩn thiết kế đô thị mới, bao gồm vật liệu chống thấm, hồ điều hòa ngầm và hầm chứa nước, hướng tới giải pháp căn cơ, bền vững trong 5 năm tới” - ông Thường thông tin.

Đối với vấn đề ùn tắc, ông Thường cho hay Hà Nội hiện có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó gần 7 triệu xe máy. Phương tiện tăng 5-10% mỗi năm, trong khi diện tích đất dành cho giao thông chỉ tăng khoảng 0,3%. “Đây là nguyên nhân chính dẫn tới ùn tắc" - ông nêu nguyên nhân.

Thành phố đang triển khai đồng loạt nhiều dự án lớn như cầu vượt sông Hồng, sông Đuống, các tuyến vành đai và đường sắt đô thị số 2 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo). Tuyến Văn Cao – Hòa Lạc cũng sẽ khởi công trong thời gian tới.

Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ cơ bản hoàn thành thêm bốn tuyến metro, góp phần giảm tải giao thông mặt đất, kết nối liên thông với các tuyến vành đai.

“Ngay chiều nay, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn sẽ chủ trì hội thảo về Đề án tổng thể giải quyết ùn tắc giao thông, trước khi trình Thành ủy xem xét, phê duyệt. Đây là vấn đề lớn, cần tập trung nguồn lực, mục tiêu và các dự án trọng điểm để tổ chức triển khai hiệu quả" - theo ông Thường.

NHÓM PHÓNG VIÊN